Ἁγίου Δαμασκηνοῦ τοῦ Στουδίτου
Ἡ δέ Κυρία Θεοτόκος τούς λέγει· «Τέκνα μου ἠγαπημένα, ἀκούσατε λόγον σύντομον καί διδαχήν μικράν ἀπό τό στόμα μου, ἐπειδή τοῦτο θέλετε καί ζητεῖτε. Βλέπετε, τέκνα μου, τόν κόσμον τοῦτον; ὡς πανήγυρις εἶναι· ὁ δέ Θεός εἶναι ὡς Βασιλεύς· σεῖς δέ οἱ δοῦλοι τοῦ ἠγαπημένου μου Υἱοῦ εἶσθε ὡς ἔμποροι· λοιπόν ἀκούσατε τήν παραβολήν ταύτην. Ἦτο Βασιλεύς τις μέγας καί ἰσχυρός, ὅστις εἶχε δύο δούλους, ἤκουσε δέ ὅτι εἰς τόν δεῖνα τόπον γίνεται μεγάλη πανήγυρις, καί κάμνουσιν οἱ ἄνθρωποι μεγάλην πραγματείαν καί ὑπάρχει ἐκεῖ μέγα κέρδος. Καλεῖ τότε τούς δύο δούλους του, καί λέγει πρός αὐτούς· «Λάβετε βίον πολύν καί ὑπάγετε εἰς τόν δεῖνα τόπον, ὅπου γίνεται ἡ πανήγυρις, ἐμπορευθῆτε ἐκεῖ, καί μετά ἕνα μῆνα πάλιν νά ἔλθητε· ὅστις δέ βραδύνει περισσότερον, νά ἀποτέμνεται ἡ κεφαλή του». Ἔλαβον οἱ δύο ὑπηρέται ἐκεῖνοι τά χρήματα, καί ἀπῆλθον εἰς τήν πανήγυριν· καί ὁ μέν εἷς, ὡς ἀνόητος καί μωρός, δέν ἠγόρασε πράγματα, τά ὁποῖα ἦσαν χρήσιμα εἰς τόν βασιλέα, καί νά ἐπανέλθῃ γρήγορα, ἀλλά ἠγόρασεν οἴκους καί ἐργαστήρια καί ἀγρούς, καί ὅσα ὁ βασιλεύς δέν ἐχρειάζετο, οὔτε κέρδος τοῦ ἔδιδον. Ἕως ὅτου δέ νά σπείρῃ ὁ δοῦλος τούς ἀγρούς, καί νά ἐπιδιορθώσῃ τά ἐργαστήρια καί τούς οἴκους, ὅπου ἦσαν χαλασμένα, παρῆλθον τρεῖς καί τέσσαρες μῆνες. Ὁ δέ ἄλλος, ὡς φρονιμώτερος πού ἦτο, ἠγόρασεν ἀδάμαντας καί πολυτίμους λίθους, καί ἐπέστρεψεν εἰς τόν βασιλέα· ὁ δέ βασιλεύς τόν ἐτίμησε καί τόν ἐδόξασεν, ἐπειδή ἐφάνη πιστός· τόν δέ ἄλλον ἀπέστειλε διαταγήν καί τόν ἀπεκεφάλισαν ὡς ἐχθρόν καί ἐναντίον τοῦ βασιλέως».
«Ὁμοίως εἶσθε καί σεῖς ὅλοι οἱ Ἀπόστολοι τοῦ Υἱοῦ μου. Σᾶς ἔστειλεν ὁ Υἱός μου ὁ ἠγαπημένος νά ὑπάγετε εἰς τόν κόσμον ὡς ἔμποροι, νά κερδήσετε τάς ψυχάς τῶν πεπλανημένων ἀνθρώπων, ὅσοι ἤκουσαν τό ὄνομά Του. Ὅστις ἀπό σᾶς, φίλοι μου καί τέκνα μου, φανῇ φίλος τοῦ διδασκάλου του καί Υἱοῦ μου, θά τόν τιμήσῃ καί ἐκεῖνος εἰς τήν Βασιλείαν του· ὅστις δέ δέν ἐκτελέσῃ τάς ἐντολάς τοῦ διδασκάλου του, ὁ ἴδιος γινώσκει τί θά πάθῃ. Διά τοῦτο, τέκνα μου ἠγαπημένα, ὑπάγετε νά κηρύξετε, νά φωτίσετε, νά καθοδηγήσετε τόν πεπλανημένον κόσμον, διά νά τόν κερδήσετε καί νά τόν ὁδηγήσετε εἰς τήν Βασιλείαν τοῦ Υἱοῦ μου. Μή φοβεῖσθε ἀπό τούς βασιλεῖς, οἱ ὁποῖοι δύνανται μόνον τό σῶμά σας νά βλάψουν, ὄχι ὅμως καί τήν ψυχήν σας· ἀλλά φοβεῖσθε ἀπό τόν Θεόν ὅστις δύναται καί τό σῶμά σας καί τήν ψυχήν σας νά βλάψῃ, ὅπως σᾶς τό ἔλεγεν ὁ Υἱός μου. Ἔχετε ἀγάπην καί εἰρήνην μετ’ ἀλλήλων, καί χαίρετε καί εὐφραίνεσθε ὅτι πολύς ὁ μισθός σας εἰς τήν Βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. Ἄν καί ἐγώ φίλοι μου, ὑπάγω εἰς τήν Βασιλείαν τοῦ Υἱοῦ καί Θεοῦ μου, ἀλλά πάντοτε θά εἶμαι μαζί σας, θά σᾶς ἐνισχύω καί θά σᾶς παρηγορῶ εἰς τάς θλίψεις σας».
Ταῦτα εἶπεν ἡ Θεοτόκος εἰς τούς Ἀποστόλους, καί ἄλλα περισσότερα· παρευθύς δέ ἔκλεισε τούς ἁγίους αὐτῆς ὀφθαλμούς εἰποῦσα μεγάλῃ τῇ φωνῇ· «Υἱέ μου, εἰς χεῖράς σου παρατίθημι τό πνεῦμά μου»· καί ἐκοιμήθη. Ἐδέχθη δέ τήν ἁγίαν της ψυχήν ὁ Υἱός της εἰς τάς χεῖράς του. Ἐζήτησε τότε ἡ Παναγία ἀπό τόν Υἱόν της νά ὑπάγῃ εἰς τόν Ἅδην νά ἴδῃ τούς τόπους ὅπου ἐπῆγεν Ἐκεῖνος νά ἐλευθερώσῃ τούς Προπάτορας καί τήν εἰσήκουσεν. Ἄγγελοι δέ φωτεινοί ἐπῆραν τήν ἁγίαν της ψυχήν, καί τήν ὡδήγησαν ὅπου ἤθελε μόνη της ἡ ψυχή, ὡς μαρτυρεῖ τοῦτο ὁ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός εἰς τό Τροπάριον τῆς τετάρτης ᾠδῆς σήμερον λέγων· «Θάμβος ἦν θεάσασθαι τόν οὐρανόν τοῦ παμβασιλέως τόν ἔμψυχον, τούς κενεῶνας ὑπερχόμενον τῆς γῆς»· ἤτοι θαῦμα καί ἔκπληξις ἦτο νά ἴδῃ τις τῆς Παναγίας τήν ψυχήν πῶς περιεπάτει εἰς τά κατώτατα τῆς γῆς, δηλαδή εἰς τόν Ἅδην. Καί ἡ μέν ψυχή της ἐπῆγεν εἰς τόν Ἅδην, ὡς τό ἐζήτησε, τό δέ ἅγιον καί θεοδόχον σῶμά της συνέστειλαν οἱ Μαθηταί, καί τό ἐπῆραν εἰς τούς ὤμους των, νά τό φέρουν εἰς τόν τάφον· καί ἀπό μέν τό ἕν μέρος ἐκράτει ὁ Θεολόγος Ἰωάννης, ἀπό δέ τό ἕτερον ὁ Πέτρος, ἀπό δέ τό τρίτον μέρος ἐκράτει ὁ Ἰάκωβος ὁ ἀδελφός τοῦ Ἰωάννου, ἀπό δέ τό τέταρτον ὁ Παῦλος, οἱ δέ λοιποί Ἀπόστολοι καί Ἀρχιερεῖς ἐπορεύοντο ψάλλοντες καί ὑμνοῦντες· οἱ φθονεροί δέ Ἰουδαῖοι ἀκούοντες τήν ὑμνῳδίαν τῶν Ἀγγέλων καί τῶν Ἀποστόλων καί βλέποντες τήν πολλήν παρρησίαν, ἐφθόνησαν· ποιήσαντες δέ βουλήν ἀπεφάσισαν νά ὑπάγουν νά κρημνίσουν τόν κράββατον τῆς Παναγίας μέ τό ἅγιον αὐτῆς καί παναμώμητον σῶμα.
Ἐφώρμησαν λοιπόν ὅλοι εἰς τό μέσον τῶν Ἀποστόλων, ἀλλά παρευθύς ἐτυφλώθησαν· ἕνας δέ ἐξ αὐτῶν, ὡς τολμηρότερος, ἐτόλμησε νά ἁρπάσῃ τόν κράββατον, Ἄγγελος ὅμως Κυρίου ἔκοψε τάς χεῖράς του ἀοράτως. Τότε, ὡς ἐγνώρισαν οἱ Ἰουδαῖοι τό θαῦμα, μετενόησαν καί προσέπεσαν εἰς τούς Ἀποστόλους ζητοῦντες σωτηρίαν. Οἱ δέ Ἀπόστολοι ὡς εἶδον, ὅτι μετανοοῦσιν, ἔλαβον τόν κλάδον ἐκεῖνον τοῦ φοίνικος, καί ἤγγισαν εἰς τά πρόσωπα τῶν τυφλωθέντων Ἰουδαίων καί τοῦ ἀποκεκομμένου τάς χεῖρας, μέ τήν βοήθειαν δέ τῆς Παναγίας ατρεύθησαν ἅπαντες.
Ὁ λόγος εἶναι διασκευμασμένος κατά τήν φράσιν.
Πηγή: Ὁ Μέγας συναξαριστής τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μηνός Αὐγοῦστου, (Τόμος Η’). Ἔκδοσις Γ‘, 1970 (σελ. 239 – 240).
