Τῇ ΚΒ’ (22η) τοῦ μηνός Σεπτεμβρίου οἱ Ἅγιοι εἰκοσιέξ (26) Ὁσιομάρτυρες Ζωγραφῖται, οἱ ἐλέγξαντες τούς λατινόφρονας,τόν τε βασιλέα Μιχαήλ καί τόν Πατριάρχην Βέκκον, ἐπάνωθεν τοῦ Πύργου πυρί τελιοῦνται.
Ὡς πυρίκαυστοι θυσίαι τῷ Κυρίῳ,
Οἱ εἰκοσιέξ ὡράθησαν εἰκότως
Ἐπειδή τό Ἅγιον Ὄρος πάντοτε καί ἦτο καί εἶναι ὁ πρόβολος καί τό στήριγμα τῆς πασχούσης ἐν τῇ Ἀνατολῇ Ἐκκλησίας, διά τοῦτο οἱ Λατῖνοι, ἵνα καταστρέψωσι τό θεμελιῶδες τοῦτο στήριγμα τῆς Ὀρθοδοξίας, εἰσεπήδησάν ποτε καί εἰς αὐτό, πείθοντες διά λόγων, ἐξαπατῶντες διά χρημάτων καί ὑποσχέσεων, καί καταναγκάζοντες διά τῶν ἀπειλῶν καί τῆς τυραννικῆς μέχρι μαρτυρίου βίας, ὅπως ἀναγνωρισθῇ καί ἐν τῷ Ἁγίῳ Ὄρει ἡ ἐξουσία τοῦ Πάπα τῆς Ρώμης. Πλήν ὅμως ὀλίγοι τινές δειλοκάρδιοι ἐπείθοντο εἰς τοῦτο∙ οἱ δέ πλείονες αὐτῶν ἐπεσφράγισαν διά τοῦ ἰδίου αἵματος τήν ἑαυτών ὁμολογίαν, καί διά τῆς σταθερότητος αὐτῶν ἐξήλεγξαν τήν ἱερόσυλον τοῦ Πάπα οἰκειοποίησιν τῆς ἐξουσίας καί τοῦ πεπλασμένου ὀνόματος ὡς τοποτηρητοῦ τοῦ Χριστοῦ, ὅστις εἷς καί μόνος καί ἦτο καί εἶναι καί θά εἶναι εἰς τούς αἰῶνας, ἡ κεφαλή τῆς Ἁγίας αὐτοῦ Ἐκκλησίας. Ἳνα δέ παρεκκλίνωσι οἱ Μοναχοί τοῦ Ἁγίου Ὄρους εἰς τά τῆς Ρώμης καί τοῦ Πάπα σαθρά δόγματα, συνήργει δυστυχῶς καί ὁ τότε αὐτοκράτωρ τῆς Κωνσταντινουπόλεως Μιχαήλ ὁ Παλαιολόγος, καί ὁ Πατριάρχης αὐτῆς Ἰωάννης Βέκκος.
Οὗτοι λοιπόν ἦλθον εἰς τό Ἅγιον Ὄρος μετά στρατιωτικῆς δυνάμεως, καί ἀφοῦ ἔπραξαν ἐκεῖνα τά ὁποῖα ἔπραξαν εἰς τάς ἄλλας Μονάς, ἦλθον τελευταῖον καί εἰς τήν Ἱεράν Μονήν τοῦ Ζωγράφου, πῦρ καί μανίαν πνέοντες κατά τῶν οἰκούντων αὐτήν Μοναχῶν. Κατ’ ἐκεῖνον δέ τόν φρικτόν καί φοβερόν διά τό Ἅγιον Ὄρος καιρόν, πλησίον τῆς Μονῆς Ζωγράφου ἠγωνίζετο κατά μόνας εἷς Μοναχός, ἔχων συνήθειαν ἱεράν νά ἀναγινώσκῃ πολλάκις καθ’ ἑκάστην τόν Ἀκάθιστον Ὑμνον τῆς Θεοτόκου ἐνώπιον τῆς θείας Εἰκόνος αὐτῆς. Ἐν μιᾷ λοιπόν τῶν ἡμερῶν, ὅτε εἰς τά χείλη τοῦ Γέροντος ἀντηχοῦσεν ὁ Ἀρχαγγελικός ἀσπασμός τῆς Ὑπεραγίας Παρθένου Μαρίας, τό «Χαῖρε», ἀκούει αἴφνης ὁ Γέρων ἐκ τῆς ἁγίας αὐτῆς Εἰκόνος τούς ἑξῆς λόγους∙ «Χαῖρε καί σύ, Γέρον τοῦ Θεοῦ!» ὁ δέ Γέρων ἐγένετο ἔντρομος. «Μή φοβοῦ», ἐξηκολούθησεν ἡσύχως ἡ ἐκ τῆς Εἰκόνος θεομητορική φωνή, «ἀλλ’ ἀπελθών ταχέως εἰς τήν Μονήν, ἀνάγγειλον εἰς τούς ἀδελφούς καί εἰς τόν Καθηγούμενον ὅτι οἱ ἐχθροί ἐμοῦ τε καί τοῦ Υἱοῦ μου ἐπλησίασαν. Ὅστις λοιπόν ὑπάρχει ἀσθενής τῷ πνεύματι, ἐν ὑπομονῇ ἄς κρυφθῇ, ἕως ὅτου παρέλθῃ ὁ πειρασμός∙ οἱ δέ ἐπιθυμοῦντες μαρτυρικούς στεφάνους ἄς παραμείνωσιν ἐν τῇ Μονῇ∙ ἄπελθε λοιπόν ταχέως».
Ὑπακούσας ὁ Γέρων εἴς τε τήν φωνήν καί τήν θέλησιν τῆς Πανάγνου Δεσποίνης ἡμῶν, καί καταλιπών τήν κέλλαν αὐτοῦ, ἕδραμεν ὅσον ἠδύνατο ταχύτερον εἰς τήν Μονήν, ἵνα παράσχῃ εἰς τούς ἀδελφούς τρόπον καί καιρόν νά ἐμψυχωθῶσι καί νά σκεφθῶσιν ὡρίμως ἕκαστος αὐτῶν περί τοῦ προκειμένου κινδύνου∙ ἀλλά μόλις ὁ Γέρων ἔφθασεν εἰς τήν πύλην τῆς Μονῆς, καί ἰδού βλέπει τήν εἰς τό κελλίον αὐτοῦ ἁγίαν Εἰκόνα τῆς Θεομήτορος, ἐνώπιον τῆς ὁποίας ανεγίνωσκε πρό ὀλίγου τόν Ἀκάθιστον Ὓμνον, καί παρ’ αὐτῆς ἤκουσε τήν ἀνωτέρω φωνήν, ἱσταμένην ἐπί τῶν πυλῶν τῆς Μονῆς. Ὅθεν μετά κατανύξεως καί εὐλαβείας πεσών ἐνώπιον αὐτῆς καί προσκυνήσας ἔλαβεν αὐτήν∙ καί οὕτω ὁμοῦ μέ τήν ἁγίαν Εἰκόνα παρουσιάσθη πρός τόν Καθηγούμενον. Ἀκούσαντες δέ οἱ ἀδελφοί τόν ἐπικείμενον κίνδυνον ἐταράχθησαν μεγάλως∙ καί οἱ μέν ἀσθενέστεροι αὐτῶν ταχέως ἐκρύβησαν εἰς τά ὄρη καί σπήλαια∙ εἴκοσι δέ καί ἕξ Μοναχοί, μετά τῶν ὁποίων καί ὁ Καθηγούμενος, ἔμειναν εἰς τήν Μονήν καί εἰσῆλθον ἐντός τοῦ Πύργου, ἀναμένοντες τούς ἐχθρούς αὐτῶν καί προσδοκῶντες τούς μαρτυρικούς στεφάνους.
Μετ’ ὀλίγον ἔφθασαν καί οἱ Λατῖνοι μετά τῶν λατινοφρόνων, οἵτινες κατ’ ἀρχάς δι’ ὅλης τῆς δυνάμεως καί τῆς ρητορικῆς τέχνης τῶν Δυτικῶν παρεκίνουν τούς Μοναχούς, ἵνα ἀνοίξωσιν εἰς αὐτούς τάς πύλας τῆς Μονῆς καί ἀναγνωρίσωσι τόν Πάπαν κεφαλήν τῆς οἰκουμενικῆς Ἐκκλησίας, ὑποσχόμενοι τό ἔλεος αὐτοῦ τοῦ Πάπα καί πλῆθος χρυσίου∙ οἱ δέ Μοναχοί ἠρώτησαν ἀπό τόν Πύργον τούς Λατίνους, λέγοντες: «Καί τίς εἶπεν εἰς ὑμᾶς ὅτι ὁ ἰδικός σας Πάπας εἶναι ἡ κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας; πόθεν ἡ τοιαύτη παρ’ ὑμῖν διδασκαλία; Εἰς ἡμᾶς κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ Χριστός! Εὐκολώτερον ἡμεῖς ἀποφασίζομεν ἵνα ἀποθάνωμεν ἤ νά ὑποχωρήσωμεν, ὥστε νά μολυνθῇ ὁ ἱερός οὗτος τόπος ὑπό τῆς ἰδικῆς σας βίας καί τυραννίας∙ δέν ἀνοίγομεν τάς πύλας τῆς Μονῆς. Ἀναχωρήσατε ἐντεῦθεν!» Οἱ δέ Λατῖνοι ἐφώνησαν μανιωδῶς∙ «Καί λοιπόν, ἀφοῦ τό θέλετε, ἀποθάνετε».
Καί εὐθύς συναθροίσαντες πλῆθος φρυγάνων καί ξύλων περί τόν Πύργον, κατέκαυσαν αὐτούς∙ καί ἡ μέν φλόξ ἐξαρθεῖσα ὑψηλά διεχύθη εἰς τόν ἀέρα∙ οἱ δέ Μοναχοί οὐδόλως ὑποχωρήσαντες τῆς πνευματικῆς αὐτῶν κατοικίας, δοξάζοντες καί εὐλογοῦντες τόν Κύριον καί εὐχόμενοι ὑπέρ τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν παρέδωκαν τάς ἁγίας αὐτῶν ψυχάς εἰς χεῖρας Θεοῦ. Ὧ ἡ δόξα καί τό κράτος εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις, Χριστέ ὁ Θεός, ἐλέησον ἡμᾶς. Ἁμήν.
ΠΗΓΗ: ΒΙΚΤΩΡΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΜΟΣ Θ’ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ (ΣΕΛ. 485 – 487) ΑΘΗΝΑΙ 1963
