† Ἀρχιμ. Χριστοφόρου Ἀθ. Καλύβα
Καί ἐνῷ ἡ παπωσύνη ὠργίαζεν οὕτως ἐν τῇ Δύσει, ἀνεβίβαζε καί κατεβίβαζε Βασιλεῖς καί Αὐτοκράτορας, μή ἀποδιδοῦσα τά τοῦ Καίσαρος τῷ Καίσαρι καί τά τοῦ Θεοῦ τῷ Θεῷ, ὅπως περιληπτικῶς εἴδομεν, διακατεχομένη ἀπό τήν δίψαν τῆς κοσμοκρατορίας καί μιμουμένη κατά πάντα τούς κοσμικούς ἄρχοντας, δέν περιώρισε τήν ἀντιχριστιανικήν της δρᾶσιν ἐκεῖ. Ἐκπληκτικόν ἦτο, ὅπως καί ἐξακολουθεῖ νά εἶναι, τό ὄνειρον τῆς παγκοσμίου κοσμικῆς καί πνευματικῆς της κυριαρχίας. Ἀπό τήν ταινίαν ἥτις προβάλλεται συνεχῶς κάθε μέρα καί κάθε νύκτα πρό τῶν ὀφθαλμῶν τοῦ πάπα δέν ὑπάρχει ἄλλο θέμα ἀπό τοῦ νά καθυποτάξῃ καθ’ οἱονδήποτε τρόπον καί δι’ οἱουδήποτε μέσου τόν κόσμον. Εἶναι ἀδύνατον νά κοιμηθῇ ἐάν δέν ἴδῃ ἄνδρας, γυναῖκας, παιδιά, μορφωμένους καί ἀμορφώτους, διακόνους, πρεσβυτέρους καί Ἐπισκόπους νά τοῦ ἀσπάζωνται τήν ἐμβάδα ἐφ’ ἧς ἔχει κεντήσει λευκόν σταυρόν, νά περιβάλλεται ἀπό λογχοφόρους, ἀπό αὐλικούς, ἀπό στρατιωτικά ἐπιτελεῖα καί διπλωματικά σώματα, ἐάν δέν ἴδῃ ὑποτασσομένην εἰς τό πέλμα του τήν χριστιανικήν Ἀνατολήν, τήν Ὀρθοδοξίαν, τήν ὁποίαν ὀρέγεται ὅπως ὁ γάτος τό ψάρι, ὁ κυνηγετικός σκύλος τόν λαγῳόν, ὁ ποντικός τό τυρί, ὁ ἱέραξ τήν περιστεράν, ὁ λύκος τό ἄκακον ἀρνίον. Τούς τῆς Δύσεως καθυποτάσσει μέ τήν ἀπειλήν τοῦ ἀφορισμοῦ, μέ τάς ρᾳδιουργίας, μέ τήν ἀλωπέκειον πονηρίαν, μέ «τή φωτιά καί τό σίδερο». Ἀλλά τήν Ὀρθόδοξον Ἀνατολήν; Αὐτή εἶναι ἡ ἐλευθέρα ψυχή πού πρέπει νά δεσμευθῇ. Εἶναι ἡ δημοκρατική Ἐκκλησία τῶν ἀποστολικῶν χρόνων πού ἐλέγχει καί ἀποτελεῖ ἐμπόδιον τρομακτικόν εἰς τά κατακτητικά κοσμικῆς ὑφῆς σχέδια τῶν παπῶν πού ἐνασμενίζονται ν’ ἀποκαλῶνται ἄμεσοι διάδοχοι τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, ὅστις συνίστα νά προσέχουν τάς παραδόσεις, τάς ὁποίας οἱ πάπαι ἀπεσκιβάλισαν, καί νά μελετοῦν τ ά ὅ σ α ὁ ἀ δ ε λ φ ό ς ἐ ν Χ ρ ι σ τ ῷ Π α ῦ λ ο ς γ ρ ά φ ε ι (Β’, γ, 14).
Καί πρίν ὁμιλήσωμεν περί τῶν δογματικῶν μας διαφορῶν μέ τούς παπικούς, ἀνάγκη δι’ ὀλιγίστων νά ὑπομνήσωμεν εἰς τούς ἀναγνώστας ὅτι τό σχίσμα ὑπῆρξε ὑπόθεσις πλέον τῶν ἑκατόν ἐτῶν. Ἡ παπωσύνη ὑπῆρξε καί εἶναι ἕνας λύκος, εἴπομεν, ὅστις ἤθελεν ὁπωσδήποτε νά καταβροχθίσῃ τήν δημοκρατικήν Ὀρθοδοξίαν, αὐτό τό λευκόν ἀρνίον. Δέν ἐπεζήτει παρά μόνον ἀφορμήν καί ὄχι αἰτίαν. Οἱ ἀνθρωπόλυκοι τηροῦν κάποτε τά προσχήματα. Οἱ προβατόσχημοι λύκοι τήν δοράν. Κάποτε λέγει ὁ μῦθος εὑρέθησαν – μῦθος εἶναι – τό ἀρνί καί ὁ λύκος σ’ ἕνα ποταμάκι καί ἔπιναν νερό. Τό ἀρνί εὑρίσκετο πιό κάτω ἀπό τό λύκο. Κι’ ὁ λύκος παρεπονεῖτο ὅτι τό ἀρνί πού εὑρίσκετο δεύτερο κατά τάξιν ροῆς τοῦ νεροῦ, τοῦ τό ἐθόλωνε: «Μή μοῦ θολώνεις, ἀρνί, τό νερό γιατί θά σέ φάω!». Μά τό νερό δέν ἀνέβαινε· τό νερό κατέβαινε. Πῶς ἡ θολούρα του θά ἐμόλυνε τό νερό ἀπό τό ὁποῖον ἔπινεν ὁ λύκος; Δέν χωρεῖ λογική εἰς τά ἔνστικτα. Ὅπου δεσπόζει τό ἔνστικτον ἐκεῖ ὑπάρχει ἀποκτήνωσις. Ἅπαξ οἱ πάπαι ἤθελαν νά καταβροχθίσουν τήν Ὀρθοδοξίαν, ὁπωσδήποτε θά εὕρισκαν ἀ φ ο ρ μ ή ν. Ἡ αἰτία ὑπῆρχε: «θέλω νά σέ φάω». Ὁ ἄνθρωπος γίνεται θηριωδέστερος τοῦ θηρίου ὅταν δέν ἔχῃ καλλιεργηθῆ πνευματικῶς, ὅταν δέν ἔχῃ διαποτισθῆ μέ τό πνεῦμα τοῦ Εὐαγγελίου. Οἱ πάπαι τό Εὐαγγέλιον ἔχουν ὡς «ἱερόν», ὡς «ταμποῦ» πρός περιθρίγκωσιν τοῦ κοσμικοῦ των μεγαλείου καί τήν ἱερωσύνην ὡς μέσον δι’ οὗ αἱ μᾶζαι τῶν πιστῶν ἑλκυόμεναι θ’ ἀποστέλλουν τό δηνάριον τῷ πάπᾳ, θ’ ἀγοράζουν τά συγχωροχάρτια, θά πληρώνουν τά ἰωβηλαῖα, θά πλουτίζουν τά παπικά ταμεῖα διά νά ὀργανοῦνται σταυροφορίαι, συνωμοσίαι, ἱεραί ἐξετάσεις, θά ὀργιάζουν Βοργίαι, θά πυκνοῦνται τά διεφθαρμένα τάγματα τοῦ προσηλυτισμοῦ τῶν ἀντιπαπικῶν καί ἄλλα πολλά περί ὧν δι’ ὀλίγων κατωτέρω.
Ἀφορμήν, λοιπόν, ἐζήτουν οἱ πάπαι καί ὄχι αἰτίαν. Ἡ αἰτία ὑπῆρχε μέσα εἰς τόν ὀργανισμόν τους. Ἤθελαν νά πιοῦν ὀρθοδόξων αἷμα διότι εἶχαν ἀϋπνίας. Καί ἡ ἀφορμή φυσικά ἐδόθη, ὥστε ν’ ἀποκαλυφθοῦν πλήρως, ἔστω καί σταδιακῶς, τά σχέδιά των, ἡ λύσσα των κατά τῆς ὀρθοδόξου πίστεως. Εἰς τήν πολιτικήν καί ἐκκλησιαστικήν Ἱστορίαν ὡς αἰτία τοῦ σχίσματος τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας καί ἡ ἀποκοπή της ἀπό τήν Ὀρθοδοξίαν φέρεται ἡ ἀλαζονεία τῶν παπῶν, ἡ αὐταρχική, εἴπομεν, παντοκρατορία ἐπί τῆς Ἐκκλησίας. Ἀλλά δέν νομίζομεν ὅτι αὐτή καί μόνον ἦτο ἡ αἰτία. Δι’ ἡμᾶς αἰτία βασική ὑπῆρξε τό κατώτερον ἠθικόν ποιόν τῶν παπῶν, ἡ οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν πίστις των, ὁ «ψ υ χ ι σ μ ό ς» των, ἡ ὑλιστική θεώρησις τῆς ζωῆς. Διότι, ὅπως προείπομεν, εἶναι ἀδύνατον ἄνθρωπος ἁπλοῦς, ὄχι Κληρικός καί μάλιστα ἀνώτερος Κληρικός, νά παρουσιάζῃ φαινόμενα πού ἄλλοτε κινοῦν τόν γέλωτα (τρία στέμματα ἐπί τῆς κεφαλῆς τοῦ πάπα) ἄλλοτε τήν ἀγανάκτησιν (μεταχείρισις τῶν ἡγεμόνων ὡς ἱπποκόμων καί τῶν ἄλλων Ἐπισκόπων ὡς κατωτέρου ποιοῦ Κληρικῶν) καί ἄλλοτε τόν ἀποτροπιασμόν (ἐγκλήματα εὐλογημένα ἀπό χεῖρας αἵτινες ἐκλήθησαν νά εὐλογοῦν τά τίμια δῶρα). Πρόκειται περί ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι, εἰς κληρικόν Σῶμα ὠργανωμένοι, ἀπετέλεσαν μίαν κάσταν ἀξιοθρηνήτων ἀνθρώπων πού τόσας συμφοράς ἐπροκάλεσαν ἰδίᾳ εἰς τήν Ἑλληνικήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν. Διά νά μή πολυπραγμονῶμεν ἐρχόμεθα εἰς τά καθ’ ἡμᾶς. Ποία ἡ ἀφορμή; Ὀφείλομεν νά ὁμολογήσωμεν ὅτι ὁ μεσαιωνικός ἡμῶν βίος δέν ὑπῆρξεν ἄνευ πειρασμῶν καί ἄνευ κυμάνσεων. Ὁ,τιδήποτε ὅμως καί ἄν συνέβαινε τόσον οἱ Αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου, ὅσον καί οἱ Πατριάρχαι καί ὁ ὀρθόδοξος Κλῆρος καί λαός μας ὑπῆρξαν εὐσεβεῖς, εἶχον φόβον Θεοῦ, τά δ’ ἐλαττώματά των, ἀνθρώπινα φαινόμενα ἀνθρωπίνων ἀδυναμιῶν, δέν ἀνέτρεπαν ἕνα ἅγιον καθεστώς, ὡς καθεστώς, ἱερᾶς παραδόσεως μέ συνέχειαν καί συνέπειαν. Δέν εἶναι τῆς φύσεως τῶν γραμμῶν αὐτῶν νά ἀσχοληθοῦν μέ τήν Ἱστορίαν τοῦ Μεσαιωνικοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τῆς Ὀρθοδοξίας ἐν ἐκτάσει. Ἡμέτεροι καί ξένοι σοφοί ὡμίλησαν· καί ὡμίλησαν τιμητικώτατα διά τόν πολιτισμόν μας, διά τήν πνευματικήν καθόλου δημιουργίαν τῶν χρόνων ἐκείνων ἡ ὁποία ἐκληροδοτήθη εἰς ἡμᾶς τούς μεταγενεστέρους Ἕλληνας καί ξένους. Ἕνα, χάριν τοῦ σκοποῦ μας, τονίζομεν: Ὅτι ἠδικήθημεν κατά τήν μακραίωνα Ἱστορίαν μας καί δέν ἠδικήσαμεν· ὑπήρξαμεν οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, καί σἂν τέκνα τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας ἐζήσαμεν μέ ἠθικήν εὐαισθησίαν χριστιανοῦ καί αἰδημοσύνην παρθένου ἔναντι τῶν ἐχθρῶν μας. Ἴσως καί ἡ ἀρετή αὐτή νά μᾶς εστοίχισε ταπεινώσεις, διότι ἐνῷ «κάλαμος καλάμῳ ἐκρούεται», ἡμεῖς ἠθελήσαμεν, ὡς ἅγιον Ἔθνος, νά ἀμυνθῶμεν διά προσευχῶν. Αὐτή εἶναι ἡ διαφορά τῆς ψυχοσυνθέσεως ὅλων μας, συνεπῶς καί τῶν Κληρικῶν μας ἔναντι τῶν ρασοφορεμένων ἤ μή Κληρικῶν ἄλλων δογμάτων καί δή τῶν παπικῶν. Ἄς εἶναι.
Ἀφορμή πρός ἀπόσχισιν τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας ἀπό τήν Ὀρθόδοξον Ἀνατολικήν ὑπῆρξεν ἡ καθαίρεσις τοῦ πατριάρχου Ἰγνατίου καί ἡ ἀναβίβασις εἰς τόν θρόνον τοῦ Φωτίου τῷ 857, χειροτονηθέντος ὑπό τοῦ Συρακουσῶν Γρηγορίου. Ἐπειδή εἴθισται ὅπως αἱ χειροτονίαι καί μάλιστα Πατριαρχῶν ἐπικυρῶνται ὑπό Συνόδων, συγκαλεῖται πρός τοῦτο τῷ 859 Σύνοδος ἐν Κων/πόλει, ἡ ὁποία καί ἐπικυροῖ τήν ἐκλογήν. Φυσικόν ἦτο οἱ ὀπαδοί τοῦ Ἰγνατίου νά δυσαρεστηθοῦν. Ἡ δυσαρέσκειά των δέν παρέμεινε ἁπλῶς πικρία, ἀλλ’ εἶχε καί ἐκδηλώσεις κοινωνικῆς μορφῆς καί δημοσίας τάξεως πού ἐτάρασσον τήν Ἐκκλησίαν. Ἀφελεῖς καί ἀνύποπτοι πρός ἐκδίκησιν καί ἐπαναφοράν τοῦ πρώτου πατριαρχικοῦ καθεστῶτος, στρέφονται πρός τόν πάπαν Νικόλαον τόν Α’, ἄνδρα φιλόδοξον καί ἀλαζόνα, ὅστις διά νά δικαιολογήσῃ τάς αὐταρχικάς του ἀξιώσεις ἐστηρίχθη ἐπί τῶν ψευδοϊσιδωρείων διατάξεων, τό νοθογέννημα, εἴπομεν καί προηγουμένως, τῶν παπῶν, οἱ ὁποῖοι οὔτε τόν Θεόν ἐφοβήθησαν οὔτε τόν ὀφθαλμόν τῆς ἱστορικῆς ἀληθείας ᾐδέσθησαν. Οἱ Ἰγνατιανοί, λοιπόν, στραφέντες πρός τοιοῦτον ἄνδρα, ὅν ἐφαντάζοντο Ἐπίσκοπον τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ δυνάμενον νά ἔχῃ λόγον ἀδελφοῦ εἰς παρομοίας περιπτώσεις, ἔγραψαν τά περί τῆς διενέξεώς των μετά τοῦ Φωτίου. Ὁ πάπας ἠγαλλιάσατο τῷ πνεύματι ἀντί νά λυπηθῇ καί νά λάβῃ θέσιν χριστιανοῦ διαιτητοῦ. Ἀμέσως γράφει ἐπιστολάς πρός τόν Αὐτοκράτορα Μιχαήλ καί τόν Φώτιον, ὡς θά ἔγραφε πρός εὐτελεῖς ὑπηκόους του καί, οὔτε λίγο οὔτε πολύ, τονίζει πῶς ὁ Ἀπόστολος Πέτρος τοῦ ὁποίου αὐτός εἶναι διάδοχος κρατῶν τάς κλεῖς τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, εἶναι ὑπεροχικώτερος ὅλων τῶν ἄλλων Ἀποστόλων, κατά λογικήν δέ ἀκολουθίαν καί αὐτός, ὡς διάδοχος καί τοποτηρητής τοῦ Ἀποστολικοῦ θρόνου τοῦ Πέτρου θείῳ δικαιώματι εἶναι ὑπέρτερος ὅλων τῶν ἄλλων Ἐπισκόπων!… Τώρα τί νόημα ἔχει τό περιεχόμενον αὐτοῦ τοῦ γράμματος τοῦ Ἐπισκόπου τῆς παπικῆς Ἐκκλησίας τό ἐννοοῦν καί τά μωρά παιδιά. Ἐν πρώτοις ἡ ὑπόθεσις λόγῳ τῆς καθολικότητος τῆς χριστιανικῆς πίστεως καί τῆς ὠφελείας πού προκύπτει ἀπό τήν συμπαράστασιν ἤ γνώμην ἑνός ταπεινοῦ ἀδελφοῦ καί μάλιστα Κληρικοῦ, ὡς ὑπόθεσις καθαρῶς ἐνδοχριστιανική, δέν εἶναι κατακριτέα. Ἄνθρωποι εἴμεθα, σφάλλομεν, πλανώμεθα, γινόμεθα θύματα τῶν περιστάσεων, εὑρισκόμεθα εἰς ψυχολογικάς στιγμάς πού ἠμπορεῖ, ἔστω καί πρός στιγμήν, κατά παραχώρησιν Θεοῦ, νά ἀρνηθῶμεν καί τόν ἑαυτόν μας. Ὅμως δι’ αὐτό καί τό γραφικόν ρητόν «ἀδελφός ὑπό ἀδελφοῦ βοηθούμενος ὡς πόλις ὀχυρά, ἰσχύει ὥσπερ τεθεμελιωμένον Βασίλειον». Ἠδύνατο δικαιωματικῶς ὁ Νικόλαος νά γράψῃ ὡς ἀδελφός μ’ ἐλατήρια ἁγνά, πρός ἐπανόρθωσιν, τυχόν, σφαλμάτων, καί οἰκοδομήν. Ἀλλ’ αὐτός, ἀντί τούτου, ἐδράξατο τῆς εὐκαιρίας νά ἐπιδείξῃ, εἰς τόν Αὐτοκράτορα πρωτίστως, ἰσχύν θείῳ δικαίῳ καί ἐμμέσως π υ γ μ ή ν κοσμικοῦ ἄρχοντος. Ἡ ὑπόμνησις εἰς τόν Αὐτοκράτορα Μιχαήλ τόν καί πρῶτον ὑπεύθυνον διά τήν καταβίβασιν τοῦ Ἰγνατίου ἐκ τοῦ πατριαρχικοῦ θρόνου, καί τήν ἀναβίβασιν τοῦ, ὡς ἀπεδείχθη, σοφωτάτου Φωτίου, δέν εἶχε καμμίαν θέσιν. Ἀλλ’ οἱ γνωρίζοντες τάς παπικάς ἐπιδιώξεις ἑρμηνεύουν ὡς φυσικωτάτην τήν σύνταξιν καί ἀποστολήν τοῦ γράμματος ἐκείνου. Εἴπομεν πῶς ἔγραψε καί ἔστειλε καί δευτέραν ἐπιστολήν ἀπευθυνομένην πρός τόν Πατριάρχην Φώτιον, δικαιωθέντα, ὡς εἴδομεν, ἀπό τήν Σύνοδον τοῦ 859 τῆς Κων/πόλεως.
Εἰς τήν πρός τόν Φώτιον ἐπιστολήν ὁ πάπας ἀποκαλῶν αὐτόν «Ἐπίσκοπον Κων/πόλεως», ἐλέγχει τόν Φώτιον διότι ἀπό λαϊκοῦ, ἐντός πέντε ἡμερῶν, διεξελθών τούς βαθμούς τῆς Ἱερωσύνης, ἐγένετο Ἐπίσκοπος, καί ἐπιφυλάσσει δι’ ἑαυτόν τό δικαίωμα ἄν θά ἀνεγνώριζε τήν χειροτονίαν του!… Ἀλλά συγκληθείσης κατά τόν Μάϊον τοῦ 861 Συνόδου ἐν τῷ ναῷ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ἐπικυροῦται ἡ καθαίρεσις τοῦ Ἰγνατίου, ἐστάλησαν δέ καί ἐπιστολαί τοῦ Αὐτοκράτορος καί τοῦ Πατριάρχου εἰς τόν πάπαν, δι’ ὧν, ἀφοῦ αἰτιολογεῖται ἡ χειροτονία τοῦ Φωτίου, ἐλέγχονται συγχρόνως καί αἱ καινοτομίαι τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας ἤτοι: ἡ νηστεία τοῦ Σαββάτου, ἡ ἀγαμία τοῦ Κλήρου καί ὅ,τι ἄλλο τό ὁποῖον ἦτο ἄγνωστον εἰς τήν ἀρχαίαν Ἐκκλησίαν. Ἀλλά καί ὁ πάπας γράφει καί ἐλέγχει τάς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου ἐκείνης καί ἀφοῦ ἐξαίρει τό π α π ι κ ό ν π ρ ω τ ε ῖ ο ν (καλή ἀρχή), χαρακτηρίζει τόν Φώτιον, ὅν, ἐνῷ ἀποκαλεῖ «λογιώτατον», ὡς μ ο ι χ ό ν!… καί διά Συνόδου ἐν Ρώμῃ 4/863 κηρύττει ἔκπτωτον τόν Φώτιον τόν ὁποῖον ὑβρίζει ὡς «ἀλλότριον πάσης ἱερατικῆς τιμῆς καί ὀνομασίας». Ἀπαντᾷ δεόντως ὁ Αὐτοκράτωρ, καί ὁ πάπας ἐκσπᾷ εἰς ἀγοραίου ἀνθρώπου ὕβρεις τῷ 865, διότι ὀνομάζει τόν Φώτιον ἔχιδναν, φονέα, Ἰούδαν κλπ. Ἐν τῷ μεταξύ ὁ πάπας ἀποστέλλει Κληρικούς εἰς τήν ἐκχριστιανισθεῖσαν ὑπό τοῦ Φωτίου Βουλγαρίαν, ὅπου κυριολεκτικῶς ὀργιάζει, διότι ἡ προπαγάνδα εἰργάζετο ὑπέρ τῆς ἑνώσεως τοῦ ὀρθοδόξου Βουλγαρικοῦ λαοῦ μετά τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας, τῆς ὁποίας τά ἔθιμα καί αἱ καινοτομίαι ἐπεβάλλοντο βιαίως εἰς τόν ὀρθόδοξον ἐκεῖνον λαόν. Ὁ Πατριάρχης Φώτιος, πρό τοῦ κινδύνου πλέον τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐξαπολύει ἐγκύκλιον ἐπιστολήν ἐλέγχουσαν τάς παρεκτροπάς τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας καί διά Συνόδου ἀναθεματίζει τόν πάπαν Νικόλαον διά τό ὄργιον καί τούς παπικούς ἀπεσταλμένους του εἰς Βουλγαρίαν τῷ 867, ὁπότε τό σοβοῦν ἀπό ἐτῶν σχίσμα τῶν δύο Ἐκκλησιῶν ἐπισήμως συντελεῖται. Καί ἐρωτᾶται τώρα, πρίν ἱστορήσωμεν τά ἐν συνεχείᾳ: Εἶναι διαγωγή Κληρικῶν ἡ διαγωγή τῶν παπῶν ἔναντι τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας; Καί τί ἔπρεπε νά μεταχειρισθῇ ἕνας ὑπεύθυνος Ποιμενάρχης προκειμένου νά ἀναχαιτίσῃ τήν παπικήν λαίλαπα, νά προφυλάξῃ τό ποίμνιόν του ἀπό τήν διάβρωσιν καί τήν διαφθοράν τῶν χαρακτήρων; Καί πότε ἠρώτησαν τόν Φώτιον ἤ Οἰκουμενικάς Συνόδους οἱ πάπαι μέχρι τοῦ σχίσματος, διά ζητήματα πίστεως καί τάξεως; Οἱ ἀθεόφοβοι ὡς θεοί ἐκάθησαν ἐπί θρόνων Ἀποστολικῶν καί οἱ ἐγωϊσταί καί ἀλαζόνες τούς πόδας πρός φίλημα ὑπό πάντων ἔτεινον ἐν ὀνόματι τοῦ Ταπεινοῦ Ναζωραίου, ὅστις ἔπλυνε τούς πόδας τῶν μαθητῶν Του. Μήπως ψεύδεται ἡ Ἱστορία τῆς παπωσύνης;
Μετά τά τελευταῖα ἐπί Φωτίου γεγονότα τά ὁποῖα ὑπῆρξαν καί ἡ ἀποφράς ἡμέρα τῆς διασπάσεως τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ εἰς ἐποχήν πού τόσος εἰδωλολατρικός κόσμος ἀνέμενε τό σωτήριον φωτισμόν, ἐξ αἰτίας τῆς παπωσύνης, ἀκολουθοῦν ἕτερα ἅτινα καί ἀνεμένοντο μέ τόν κατήφορον πού ἐπῆρεν ἡ Δυτική Ἐκκλησία, διά τῶν παπῶν της τῶν ὁποίων ἡ ἔμμονος ἰδέα ἦταν ἡ παντοκρατορία. Οὕτω τό μέν σχίσμα ἤρχισεν ἀπό τοῦ Φωτίου, συνεπληρώθη ἐπί Μιχαήλ Κηρουλαρίου Πατριάρχου Κων/πόλεως κατά τό ἔτος 1054 μῆνα Ἰούλιον. Ἄς ἀκούσωμεν τί καί ἐπ’ αὐτοῦ γράφει ὁ Ἱστορικός: «Ἤδη ἀπό τοῦ Φωτίου αἱ μεταξύ τῶν δύο Ἐκκλησιῶν σχέσεις ἦσαν ψυχραί καί χαλαραί, καίτοι μεταξύ αὐτῶν ἐπεκράτει ἐπικοινωνία καί συνεργασία ἐπί διαφόροις ζητήμασιν· ἀλλ’ ἡ Δυτική ἀπό τοῦ πάπα Νικολάου ἐνεπλάτυνε τήν ὁδόν τῶν κ α ι ν ο τ ο μ ι ῶ ν καί ἐσπούδαζε μονοκρατορίαν ἐπί πάσης Ἐκκλησίας. Αἱ καινοτομίαι αὗται διεδίδοντο οὐ μόνον καθ’ ἅπασαν τήν Δύσιν, ἀλλά καί ἐν αὐτῇ τῇ Ἀνατολῇ, τ ο ῦ τ ο δέ ἠνάγκασε τόν Μιχαήλ Κηρουλάριον, ἀνελθόντα ἐπί τόν πατριαρχικόν θρόνον τῷ 1043, οὐ μόνον νά περιορίσῃ αὐτάς μεταξύ τῶν ἐν Κων/πόλει διαβιούντων Δυτικῶν, ἀλλά καί κοινῶς μετά τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Βουλγαρίας Λέοντος νά κ α υ τ η ρ ι ά σ ῃ αὐτάς ἐν ἐπιστολῇ πρός τόν ἐν Ἀπουληΐα Ἐπίσκοπον Τρανῶν Ἰωάννην, ὑπό Βυζαντινόν κράτος τότε τελοῦντα. Παρά τῷ Τρανίας ὑπῆρχε τότε ἀπεσταλμένος τοῦ πάπα Λέοντος Γ’, ὁ Οὐμβέρτος, ἀνήρ φιλόδοξος καί θιασώτης τῶν παπικῶν ἀξιώσεων, ὅστις μεταγλωττίσας αὐτήν εἰς τό ἑλληνικόν ἀπέστειλε πρός τόν πάπαν, οὗτος δέ ἁπαντῶν εἰς τόν Κηρουλάριον ἀντί νά ἀνασκευάσῃ τάς ὑπ’ αὐτοῦ φερομένας καινοτομίας, ἐπέσειε τό κράτος καί τό προνόμιον τοῦ παπικοῦ θρόνου, κατηγόρει τοῦ Πατριάρχου τήν ἀφροσύνην καί πρός ἐμπέδωσιν τοῦ ἀ λ α θ ή τ ο υ τοῦ πάπα (πρόοδος), παρῆγεν εἰς τό μέσον τό πρός τόν Σίλβεστρον νόθον ἔγγραφον τοῦ Μ. Κωνσταντίνου καί ἐπί τέλους ἠπείλει αὐτόν ὅτι θέλει συμπεριλάβει εἰς τήν οὐράν τοῦ δράκοντος τοῦ συγκατασπάσαντος μεθ’ ἑαυτοῦ τό τρίτον μέρος τῶν ἀστέρων τοῦ Οὐρανοῦ».
Καί μεθ’ ὅλον τό ἀπότομον καί ὑβριστικόν τῆς ἐπιστολῆς ὁ Κηρουλάριος ἀνταπάντησεν ἠ π ί ω ς, ὁ δέ Αὐτοκράτωρ Κων/τῖνος ὁ Μονομάχος (1042 – 1054), ἔχων ἀνάγκην τοῦ πάπα πρός ἐξασφάλισιν τῶν κτήσεων αὐτοῦ ἐν τῇ κάτῳ Ἰταλίᾳ ἀπό τῶν Νορμανδῶν, ἀπῄτησε παρ’ αὐτοῦ τήν ἀποστολήν πρεσβείας. Ὁ Λέων ἀπέστειλε τότε τόν Οὐμβέρτον καί ἐπιστολήν πρός τε τόν Αὐτοκράτορα καί τόν Κηρουλάριον, κατηγορῶν τοῦ τελευταίου ὡς ποιουμένου χρῆσιν τοῦ τίτλου τοῦ Οἰκουμενικοῦ καί σκοποῦντος νά ὑποτάξῃ ὑφ’ ἑαυτόν τόν Ἀλεξανδρείας καί Ἀντιοχείας. Ὁ Οὐμβέρτος μετά τῆς συνοδείας αὐτοῦ παρουσιασθείς εἰς τόν Αὐτοκράτορα, ἐκτός τῆς πρός αὐτόν ἐπιστολῆς, ἐνεχείρισε καί πραγματείαν κατά τῶν Ἑλληνικῶν ἐθίμων, ἐμφανισθείς δέ καί πρός τόν Κηρουλάριον δ έ ν ἀ π έ δ ω κ ε τ ό ν σ υ ν ή θ η χ α ι ρ ε τ ι σ μ ό ν, ἀλλά ἐνεχείρισε μόνον τήν ἐπιστολήν τοῦ Λέοντος καί ἀπῆλθεν. Ἐντεῦθεν ὁ Κηρουλάριος ἀπέφυγε τήν μετ’ αὐτοῦ κοινωνίαν, ἐνῷ ὁ Αὐτοκράτωρ, ἐλπίζων παρά τοῦ πάπα βοήθειαν, περιεποιεῖτο τόν Οὐμβέρτον, ἠνάγκασε μάλιστα τόν μοναχόν Νικήταν τόν Στηθᾶτον, ἵνα κατακαύσῃ τήν κατά τῶν Λατίνων συγγραφήν αὐτοῦ. Ἀλλ’ ὁ Οὐμβέρτος μετά τῆς συνοδείας αὐτοῦ ἐκμανείς καί θρασυνθείς ἐκ τῆς στάσεως τοῦ Κηρουλαρίου, τῇ 16 Ἰουλίου 1054 εἰσελθών εἰς τόν ναόν τῆς Ἁγίας Σοφίας κατέθηκεν ἐπί τῆς ἁγίας Τραπέζης ἀφορισμόν κατά τοῦ Πατριάρχου καί τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, ἐν ᾧ κατεδικάζοντο ὡς Σιμωνιακοί, Βαλέσιοι, Ἀρφανοί, Δονατισταί, Σεβηριανοί, Νικολαΐται, Πνευματομάχοι, Μανιχαῖοι καί Ναζωραῖοι, ἐκτινάξας δέ τόν κονιορτόν τῶν ποδῶν αὐτοῦ ἀνέκραξεν: «ὁ Κύριος κρινέτω τά μεταξύ ἡμῶν».
Ὁ Μιχαήλ ἅμα τῇ γνώσει τοῦ τολμήματος συγκαλεῖ τήν περί αὐτόν Σύνοδον, ἀπαιτεῖ δέ παρά τοῦ Αὐτοκράτορος, ἵνα μεταπέμψῃ τούς Ρωμαίους παρατηρητάς. Ὁ Αὐτοκράτωρ δέν ἠθέλησε νά ἐκβιάσῃ τούς πρεσβευτάς διά τό ὀφφίτσιον τῆς πρεσβείας, ἡ Σύνοδος ὅμως συνέταξε τότε σημείωμα, ἐν ᾧ ἀναθέματι καθυπέβαλε τόν τε ἀφορισμόν καί τούς γράψαντας ἤ συναινοῦντας αὐτῷ. Οὕτω συνετελέσθη τῶν δύο Ἐκκλησιῶν τό σχίσμα (Βαφειάδης).
Ἐρωτᾶται πάλιν: Ποῖος εἶναι ὁ αἴτιος τῆς διασπάσεως τῆς ἑνότητος τῶν Ἐκκλησιῶν; Καί περί ποίας «ἑνότητος» ὁμιλοῦν ὅσοι δέν γνωρίζουν τήν δραματικήν Ἱστορίαν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας; Εἶναι, ἐπαναλαμβάνομεν, διαγωγή ἀντιπροσώπου τοῦ Χριστοῦ αὐτή ἡ διαγωγή τῶν παπῶν ἔναντι τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας; Καί ἀναγνωρίζει ὁ σύγχρονος παπισμός τά σφάλματά του καί τά ἐγκλήματά του ἔναντι μυριάδων ψυχῶν τάς ὁποίας ἔσφαξε μέ τάς ἀξιώσεις, τάς καινοτομίας του, τήν σατανικήν του τακτικήν; Ἀλλά θ’ ἀπαντήσωμεν ἡμεῖς εἰς τό τέλος. Τώρα ἄς ἐξετασθοῦν τά μετά τό σχίσμα.
(1904 – 1992)
Οἱ εἰκόνες τοῦ κειμένου ἔχουν τεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.
ΠΗΓΗ: Τό Βιβλίο «ΠΑΠΙΚΟΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΣ», 1964, τοῦ μακαριστοῦ Ἱεροκήρυκος Ἀρχιμ. Χριστοφόρου Ἀθ. Καλύβα. (Σελ. 24 – 33). ΕΚΔΟΣΙΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ «ΚΥΨΕΛΗ» ΓΛΥΦΑΔΑ – ΑΘΗΝΩΝ.
