† Ἀρχιμανδρίτη π. Χαράλαμπου Δ. Βασιλόπουλου
Πολλοί σκανδαλίζονται. Εἶναι δίκαιον, λέγουν, ὁ ἀγαθός Θεός, γιά μερικές ἁμαρτίες, πού ἔκανε ὁ ἄνθρωπος στή ζωή αὐτή, νά τόν τιμωρῆ στήν ἄλλη ζωή αἰώνια καί μέ τέτοια βάσανα φρικτά;
Δυστυχῶς οἱ ἄνθρωποι αὐτοί δέν καταλαβαίνουν τί ἐστί ἁμαρτία. Ἒχουν μικράν, μικροτάτην ἰδέαν τῆς ἁμαρτίας. Τήν θεωροῦν σχεδόν τίποτε. Δέν μποροῦν νά ζυγίσουν τό βάρος της. Δέν νοιώθουν, ὃτι ἡ ἁμαρτία ἔχει συνέπειες ἀπέραντες καί αἰώνιες. Μιά σταγόνα δηλητήριο φέρει στόν ἄνθρωπο τόν θάνατον καί μιά ἁμαρτία τοῦ φέρει τόν αἰώνιον θάνατον. Δέν βλέπετε; Ἀπό μιά ἁμαρτία τῶν προπατόρων μας βασανίζεται ἔκτοτε ὁλόκληρον τό ἀνθρώπινον γένος.
Ἀλλά πρέπει νά ἔχουν ὑπ’ ὄψιν τους οἱ ἄνθρωποι αὐτοί ὅτι:
α) Δέν τιμωρεῖ ὁ Θεός
Δέν τιμωρεῖ ὁ Θεός, ὅπως ἀκριβῶς δέν τιμωροῦν καί οἱ νομοθέται τῶν κρατῶν. Ὁ ἄνθρωπος τιμωρεῖται μόνος του. Αὐτός, ἀφ’ ἑαυτοῦ, ἐξέλεξε νά τιμωρῆται. Μποροῦσε νά μήν τιμωρηθῆ. Μποροῦσε μάλιστα καί νά ἀμειφθῆ. Δέν φταίει ὁ νομοθέτης, ἀλλά τό κεφάλι τοῦ τιμωρουμένου. Τό θέλησε μόνος του ὁ ἄνθρωπος. Ἔθεσα, λέγει ὁ Θεός, ἐνώπιόν σου, θερμόν καί ψυχρόν ὕδωρ. Σέ ὅποιο ἀπό τά δυό θέλεις, ἅπλωσε τό χέρι σου.
β) Ὁ Θεός εἶναι δίκαιος
Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί σκέπτονται μέν, ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἀγαθός καί μέ ἀγάπη, ἀλλά δέν σκέπτονται ὅτι συγχρόνως εἶναι καί δίκαιος. Ἡ ἀγάπη ἄλλωστε τοῦ Θεοῦ βρῆκε τρόπον νά σώση τόν ἄνθρωπον ἀπό τήν αἰώνιον Κόλασιν. Ἦλθεν ὁ ἴδιος ὁ Θεός στή γῆ καί ἔπαθε καί ἐσταυρώθη ἀκριβῶς γιά νά σώση τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν Κόλασι. Προσέφερε θυσία τόν Ἴδιον τόν Ἑαυτόν του. Τιμωρήθηκε δηλαδή αὐτός, ἀντί νά τιμωρηθῆ ὁ ἁμαρτωλός ἄνθρωπος. Τί ἄλλο νά κάμη ὁ Θεός. Οἱ κολασμένοι ὅμως ἐκεῖνοι δέν ἔδωσαν σημασίαν. Δέν ἐξεμεταλλεύτηκαν τήν μοναδικήν αὐτήν θυσίαν τοῦ Θεοῦ. Τώρα «οὐκέτι ἀπολείπεται θυσία» (Ἑβρ. Ι’, 26). Τώρα θά λειτουργήση πλέον ἡ ἄτεγκτος θεία Δικαιοσύνη.
γ) Ἡ δικαιοσύνη εἶναι τυφλή
Ἡ δικαιοσύνη, νά ἔχωμε ὑπ’ ὄψιν καί πρό πάντων ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ, εἶναι τυφλή. Δέν κοιτάζει χρόνια. Καί σέ τούτη, ἄλλωστε, τή ζωή, οἱ ἄνθρωποι μέ τήν ἀνθρώπινη δικαιοσύνη, μήπως δέν κάνουν τό ἴδιο; Μιά στιγμή ἐγκληματεῖ ὁ ἄνθρωπος καί ὅμως δικάζεται κατόπιν νά ζῆ ἰσοβίως στή φυλακή, σέ καταναγκαστικά ἔργα ἤ καί νά θανατώνεται.
Πόσο διήρκεσεν ἡ διάπραξις τοῦ ἐγκλήματος. Ὀλίγα λεπτά. Ἡ τιμωρία, ὅμως, εἶναι δεκαετίες καί ἰσόβια καί θάνατος ἀκόμη. Ἔτσι καί ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ εἶναι. Ὀλίγον χρόνον ὁ ἄνθρωπος ἁμαρτάνει, αἰωνίως τιμωρεῖται.
Μερικοί μάλιστα, φθάνουν στό σημεῖο νά ποῦν, ὅτι ὁ Θεός εἶναι τόσο ἀγαθός, ὥστε θά βρῆ τρόπον εἰς τό μέλλον νά τούς σώση. Δέν θά τούς ἀφήση ἐπ’ ἄπειρον νά κολάζωνται. Ἔχουν μάλιστα διατυπώσει καί ὁλόκληρη θεωρία «περί τῆς ἀποκαταστάσεως τῶν πάντων». Καί αὐτός ὁ διάβολος, λέγουν, θά ‘ρθῆ καιρός, πού θά βγῆ ἀπό τήν Κόλασι. Πόσο ὅμως πλανῶνται! Μέ αὐτές τίς θεωρίες, πάει ὁ Σατανᾶς νά τούς κόψη τόν ζῆλον καί τήν προσπάθειαν, γιά τήν σωτηρίαν τους! Εἶναι σατανική πλάνη καί αἵρεσις, τήν ὁποίαν κατεδίκασεν ἡ Ἐκκλησία.
Ὁ Χριστός τό λέγει καθαρά, ξάστερα, ἀπερίφραστα: «Πορεύεσθε ἀπ’ ἐμοῦ εἰς τό πῦρ τό αἰώνιον» καί «ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς Κόλασιν αἰώνιον». Καλλίτερα λοιπόν ξέρουν αὐτοί ἀπό τόν Θεόν; Ὄχι ἀγαπητέ, ἡ Κόλασις θά εἶναι μέν αἰώνιος ἀλλά καί δικαία.
δ) Καί οἱ κολασμένοι ὑπῆρξαν σκληροί
Θά εἶναι ὅμως δικαία ἡ Κόλασις, διότι καί ἐκεῖνοι, πού θά κολασθοῦν ἐκεῖ, ὑπῆρξαν ἐδῶ σκληροί καί ἀνάλγητοι στόν πόνο καί τήν δυστυχία τοῦ ἄλλου. Ὁ Θεός τούς ἔδωσε σ’ αὐτή τή ζωή διάφορα μέσα καί χαρίσματα. Τούς τά ἔδωσε, γιά νά γίνουν εὐεργετικοί στούς συνανθρώπους τους καί νά σωθοῦν τοιουτοτρόπως κι’ αὐτοί. Τούς ἔδωσε χρῆμα π.χ. γιά νά βγάλουν ἐργάτες τοῦ Εὐαγγελίου καί νά δημιουργήσουν ἱεραποστόλους, ἤ νά ἐκδώσουν διαφωτιστικά καί θρησκευτικά βιβλία, ἤ νά σκορπίσουν τέτοια βιβλία, γιά νά διαφωτισθοῦν μέ αὐτά ἄνθρωποι καί νά μήν πᾶνε στήν Κόλασι. Ἀλλά δυστυχῶς αὐτοί ὑπῆρξαν ἀδιάφοροι. Ἄφησαν νά πᾶνε στήν Κόλασι πολλοί, ἐνῶ αὐτοί εἶχαν τά μέσα νά τούς διαφωτίσουν καί νά τούς σώσουν, ἀλλά ὑπῆρξαν ἀδιάφοροι, ἐγωϊσταί, ἀτομισταί, τσιγκούνηδες, σκληροί. Ἄλλοι, διά νά διαφωτίσουν τούς συνανθρώπους τους, περιήρχοντο χῶρες καί χωριά καί ἠπείρους ἐν μέσῳ μυρίων κινδύνων καί βασάνων καί διωγμῶν. Καί αὐτοί οὔτε λίγα χρήματα, ἀπό ἐκεῖνα πού τούς ἔδωσεν ὁ Θεός, δέν διέθεταν γιά τήν σωτηρία τῶν ἄλλων. Προτιμοῦσαν οἱ ἄπονοι νά μένουν ἀδιαφώτιστοι οἱ ἄνθρωποι, νά κάνουν ἁμαρτίες, ἐγκλήματα καί νά καταλήξουν στήν Κόλασι, παρά αὐτοί νά ξοδέψουν ὀλίγα χρήματα. Τόσο σκληροί καί ἄπονοι ἦταν!
Τούς ἔδωσε ἐπίσης χρῆμα καί πλοῦτον, διά ν’ ἀνακουφίσουν, ὀρφανά, χῆρες, ἀποκλήρους, δυστυχισμένους, πεινασμένους. Τούς ἔδωσε ὑγεία, γιά νά ἐργασθοῦν, γιά τόν ἑαυτόν τους καί γιά τούς ἄλλους συγχρόνως. Τούς ἔδωσε γλῶσσα, γιά νά λένε τό καλό καί νά φωτίζουν τόν κόσμον. Τούς ἔδωσε πόδια, γιά νά ἐπισκέπτωνται τούς ἀρρώστους καί τούς φυλακισμένους. Τούς ἔδωσε μυαλό, τέχνη, ἀξίωμα, καί ὅπως λέγει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, «ὁ Θεός, κάτι ἔδωσε στόν καθένα, διά νά μπορῆ νά κάμη τό καλό καί νά σωθῆ».
Αὐτοί δυστυχῶς, ὅλα αὐτά τά μεταχειρίσθηκαν, διά τούς ἑαυτούς τους καί μόνον διά τούς ἑαυτούς τους. Ὑπῆρξαν ἀτομισταί, ἐγωισταί, σκληροί καί ἄπονοι. Ἀλλά τό νομίζετε σωστό, ὁ ἕνας νά πηγαίνη στήν Κόλασι, ἤ νά πεθαίνη τῆς πείνας καί ὁ ἄλλος νά σπαταλᾶ τά χρήματά του στήν ἀσωτεία; Ὁ ἕνας νά πεινάη καί ὁ ἄλλος νά παρακάθεται εἰς λουκούλλεια γεύματα καί νά εὐφραίνεται καθ’ ἡμέραν λαμπρῶς;
Τό θεωρεῖτε ἐπουσιῶδες ὁ ἕνας νά κατάκειται ἄρρωστος καί ἔρημος, τούς δέ στεναγμούς του καί τά βογγητά του, νά τά ἀκοῦνε μόνον οἱ τοῖχοι τῆς τρώγλης του καί ὁ ἄλλος νά κωφεύη καί νά ἀδιαφορῆ δίπλα του, νά γλεντοκοπᾶ καί νά παραδίδεται εἰς τρελλούς χορούς καί ὀργιώδη ξενύχτια; Ἀνένοχον τό θεωρεῖτε τοῦ ἑνός τά παιδιά νά κοιμοῦνται νηστικά καί ὁ ἄλλος νά πετάη τά χρήματά του στά θέατρα, στά ἱπποδρόμια, τά καζῖνα καί στ’ ἁμαρτωλά κι’ ἄσεμνα θεάματα;
Ἀνεύθυνον τό νομίζετε, νά πεθαίνη ὁ πτωχός γιά ἕνα φάρμακο καί ὁ ἄλλος νά ἐξοδεύη ἑκατομμύρια ὁλόκληρα σέ ἀσωτεῖες ἤ σέ ἄλλα περιττά ἤ ἁμαρτωλά; Πῶς εἶναι δυνατόν αὐτοί, πού ἔπνιξαν καί ξερρίζωσαν ἀπό μέσα τους τήν ἀγάπη, νά παρακαθήσουν ἐκεῖ τότε στήν οἰκογένειαν τοῦ Θεοῦ, στήν ὁποία θά βασιλεύη ἡ ἀγάπη καί θά κυριαρχῆ ἡ καλωσύνη; «Ἀνίλεως ἡ κρίσις τῷ μή ποιήσαντι ἔλεος». Διά τοῦτο ὁ Θεός εἶπεν εἰς τόν πλούσιον τοῦ Εὐαγγελίου, ὁ ὁποῖος φρόντισε νά ζήση καλά σέ τούτη τή ζωή, εὐφραινόμενος καθ’ ἡμέραν λαμπρῶς: «Τέκνον, μνήσθητι ὅτι ἀπέλαυες σύ τά ἀγαθά σου ἐν τῇ ζωῇ σου, καί Λάζαρος ὁμοίως τά κακά· νῦν δέ ὧδε παρακαλεῖται, σύ δέ ὀδυνᾶσαι» (Λουκ. ΙΣΤ’, 25).
Θά εἶναι δικαία ἐπίσης ἡ Κόλασίς τους, διότι:
ε) Περιφρόνησαν τόν νόμον καί τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ
Τίς ἐντολές τῶν ἀνθρώπων τίς πρόσεχαν πολύ. Ἐπρόσεχαν καί ἐφρόντιζαν νά μάθουν καλά τίς διατάξεις τῆς μόδας, πάντοτε μεταβαλλομένας, τούς κανόνας τῆς καλῆς συμπεριφορᾶς καί τούς τρόπους ἐπιδείξεως: Τούς μάθαιναν καί τούς τηροῦσαν μέ θρησκευτικήν εὐλάβειαν. Τίς ἐντολές ὅμως καί τόν νόμον τοῦ Θεοῦ, δέν ἐφρόντισαν ποτέ νά μάθουν.
Δέν ἔπαιρναν ποτέ στά χέρια τους τήν Ἁγίαν Γραφήν ἤ ἕνα θρησκευτικό βιβλίο νά διαβάσουν καί νά μάθουν. Τούς μιλοῦσες διά λόγον Θεοῦ καί γελοῦσαν. Τούς ἔλεγες διά τό Εὐαγγέλιο καί σέ εἰρωνεύονταν. Τούς ἔκαμνες λόγον περί ἁμαρτίας καί σέ ἐχλέβαζαν. Τούς ἀνέφερες περί Κολάσεως καί ἐκάγχαζαν.
Δέν τόν περιφρονοῦσαν μόνον τόν θεῖον νόμον, ἀλλά καί τόν ποδοπατοῦσαν, ἁμαρτάνοντας ἄφοβα μπροστά στά μάτια τοῦ Θεοῦ. Τώρα, λοιπόν, πές μου σέ παρακαλῶ, τί ἀξίζει σέ ἕναν ἀξιωματικό, ὁ ὁποῖος, ἐνῶ ἔλαβε γραπτή διαταγή ἀπό τόν ἀρχιστράτηγο ἐν ὥρα μάχης, αὐτός, ὄχι μόνο δέν τήν ἐξετέλεσε, ἀλλά τήν ἐξέσχισε καί τήν ποδοπάτησε μπροστά στά μάτια του; Στρατοδικεῖο, θά πῆτε, ἀγχόνη, θάνατος! Ἀλλά, ἐάν εἰς αὐτόν τόσην αὐστηρή τιμωρία ἀξίζει, ποία Κόλασις ἀξίζει σέ κείνους πού περιφρονοῦν ἐντολές, ὄχι ἀνθρώπων, ἀλλά τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου καί Παντοδυνάμου; Αἴ! Λοιπόν, ἔπειτα ἀπό ὅλα αὐτά δέν θά εἶναι δικαία ἡ Κόλασίς τους;
Θά εἶναι δικαία ἀκόμη ἡ Κόλασις γιά τούς ἀμετανοήτους καί διότι:
στ) Ἐκώφευσαν στίς συνεχεῖς προσκλήσεις τοῦ Θεοῦ
Ἐκεῖνο, πού ὁ Χριστός λέγει στήν Ἀποκάλυψι: «Ἰδού, ἕστηκα ἐπί τήν θύραν καί κρούω», τό ἐπανέλαβε καί εἰς αὐτούς πλειστάκις ὁ Θεός. Τούς ἐκάλεσε νά μετανοήσουν μέ κηρύγματα, μέ θλίψεις, μέ συμβουλές καί νουθεσίες τῶν γύρων τους καί μέ πολλά ἄλλα μέσα. Ἀλλά πού αὐτοί νά ἀκούσουν! Ἔκλεισαν τήν πόρτα εἰς τόν Μέγαν Ἐπισκέπτην, τόν Χριστόν. Ἔδιωξαν τόν πνευματικό, πού ἐπῆγε νά τούς ἐξομολογήση. Ἀδιαφόρησαν στήν φωνή τοῦ ἱεροκήρυκος. Ὕβρισαν, ὅσους τούς παρακινοῦσαν νά μετανοήσουν, ν’ ἀλλαξοδρομήσουν, νά πάρουν τόν χριστιανικό δρόμο. Ἔλεγαν στό Θεό: «Ἔα! Ἀπόστα ἀπ’ ἐμοῦ. Βουλά σου οἰδέναι οὐ βούλομαι» (Ἰώβ 21, 14). Μέ ἄλλα λόγια, Θεέ, τραβήξου ἀπό κοντά μου. Δέν θέλω νά ξέρω τίς ἐντολές σου καί τούς δρόμους Σου.
Σᾶς ἐρωτῶ τώρα: Εἶναι ἤ δέν εἶναι δίκαιον, ἔπειτα ἀπό τόσες καί τόσες προσκλήσεις, ἔπειτα ἀπό τόσον πέλαγος ἀγάπης, πού τούς ἔδειξεν ὁ Θεός, νά χρησιμοποιήση τώρα καί τήν δικαιοσύνη σ’ αὐτούς, πού ὑπῆρξαν ἀνεπανορθώτως ἀδιόρθωτοι; Μάλιστα! Ὅταν σκεφθῆ κανείς, πόσον καλός ὑπῆρξεν ὁ Θεός γιά τόν ἄνθρωπον, (ἀφοῦ σταυρώθηκε ὁ ἴδιος γι’ αὐτόν) ἀλλά πόσον κακός ὁ ἁμαρτωλός, πόσον περιφρονητής τῶν ἐντολῶν Του καί πόσον κωφός στίς ἐπανειλημμένες προσκλήσεις τοῦ Θεοῦ, διά νά μετανοήση, πείθεται ἀκραδάντως, ὅτι θά εἶναι δικαία, δικαιοτάτη, ἡ τρομερή ἐκείνη καταδικαστική ἀπόφασις εἰς Κόλασιν.
Ἀλλά ὁ κάθε ἁμαρτωλός ἐκεῖ θά πεισθῆ ἀκραδάντως, ὅτι δικαίως κατεδικάσθη εἰς αἰώνιον Κόλασιν ἀπό τήν θείαν Δικαιοσύνην.
Κατά τήν Δευτέραν Παρουσίαν θά κρίνεται, ἀγαπητέ, καί αὐτός ὁ Θεός, ἐάν θά δικάση δικαίως. Γι’ αὐτό καί ὁ Δαβίδ , πού ἡμάρτησε, ζητάει ἀπό τόν Θεόν νά τόν ἐλεήση καί νά τόν συγχωρήση τώρα οὕτως ὥστε τότε, πού θά κρίνεται καί ὁ Θεός, νά δικαιωθῆ καί νά νικήση. Θά τοῦ ποῦν: Γιατί ὁ ἁμαρτωλός Δαβίδ ξέφυγε τήν Κόλασι καί ἐπῆγε μέ τούς δικαίους καί ἐναρέτους στόν Παράδεισο; Διότι, θά τούς ἀπαντήση, μετενόησε καί συνεχωρήθη. Γι’ αὐτό λέγει στόν ψαλμόν: «Ἐλέησόν μέ ὁ Θεός… ὅπως ἄν δικαιωθῇς ἐν τοῖς λόγοις σου καί νικήσῃς ἐν τῷ κρίνεσθαί σε».
Δικαία λοιπόν, θά εἶναι ἡ τρομερά καί αἰώνια τιμωρία τῶν κολασμένων ἐκείνων.
1910 – 1982
Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἀρχιμανδρίτη Χαράλαμπου Δ. Βασιλόπουλου «ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΛΑΣΙΣ». σελ. 60. ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΤΥΠΟΥ».
Οἱ Εἰκόνες τοῦ κειμένου ἔχουν τεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.
