Σύντομο κήρυγμα ἐπί τῆς Εὐαγγελικῆς περικοπῆς τῆς Κυριακῆς Β’ ΛΟΥΚΑ (Λουκ. 6, 31 – 36), ἀπό τό βιβλίο τοῦ μακαριστοῦ Ἐπισκόπου Αὐγουστίνου Ν. Καντιώτου: «ΚΥΡΙΑΚΗ». (σελ. 205).
«Καθώς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καί ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως» ((Λουκ. 6, 31).
Ὑπάρχει, ἀγαπητοί, ἕνας νόμος, πού εἶνε ὁ πιό ἀρχαῖος ἀπ’ ὅλους τούς νόμους, πού ἔκαναν οἱ ἄνθρωποι, γιά νά μπορέσουν νά ῥυθμίσουν ἁρμονικά τίς σχέσεις μεταξύ τους καί νά ζήσουν εὐτυχισμένοι. Νόμος, πού δέν εἶνε χαραγμένος σέ μαρμάρινες πλάκες ἤ γραμμένος στά χαρτιά καί στίς ἐπίσημες ἐφημερίδες τοῦ Κράτους. Νόμος, τόν ὁποῖο φύτευσε ὁ Θεός, πού ἔπλασε τόν ἄνθρωπο «κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν» αὐτοῦ (Γέν. 1, 26). Καί ὁ νόμος αὐτός ὁ ἔμφυτος εἶνε ὁ νόμος τῆς ἀγάπης.
Ὁ νόμος αὐτός φωνάζει στόν κάθε ἄνθρωπο ν’ ἀγαπᾷ. Φωνάζει, νά μήν κάνῃ κανένα κακό στόν ἄλλο, νά μήν κλέβῃ, νά μήν ἀδικῇ, νά μήν προσβάλλῃ τήν οἰκογενειακή τιμή τοῦ ἄλλου, νά μή λέῃ ψέματα, νά μή διαβάλλῃ καί συκοφαντῇ τόν ἄλλο, νά μήν πηγαίνῃ στά δικαστήρια καί παίρνῃ ψεύτικους ὅρκους, νά μή σκοτώνῃ, νά μήν ἀφαιρῇ τή ζωή τοῦ ἄλλου. Αὐτά φωνάζει ὁ νόμος τῆς ἀγάπης. Ἀλλ’ ὁ νόμος αὐτός δέν σταματᾷ μέχρι ἐδῶ. Προχωρεῖ ἀκόμη περισσότερο. Φωνάζει ὅτι, ὄχι μόνο κακό δέν πρέπει νά κάνουμε, ἀλλά πρέπει καί νά κάνουμε τό καλό στούς ἄλλους ἀνθρώπους. Πεινᾶνε; Διψᾶνε; Κρυώνουν; Βρίσκονται σέ κάποια δύσκολη θέσι; Κινδυνεύουν; Ἐμεῖς δέν πρέπει νά μείνουμε ψυχροί καί ἀδιάφοροι. Πρέπει μέ ὅλα τά μέσα πού διαθέτουμε νά τρέξουμε πρός βοήθειά τους. Καί ψωμί, καί νερό, καί ῥοῦχα, καί σκεπάσματα, καί φάρμακα, καί κάθε εἴδους βοήθεια πρέπει νά προσφέρουμε στούς ἄλλους ἀνθρώπους. Καί ὅπως ἐμεῖς θέλουμε οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι ὄχι μόνο νά μή μᾶς ἀδικοῦν, ἀλλά καί νά μᾶς βοηθοῦν, ἔτσι κ’ ἐμεῖς πρέπει νά συμπεριφερώμαστε στούς ἄλλους.
Αὐτός εἶνε ὁ ἔμφυτος νόμος τῆς ἀγάπης, πού ὁ Χριστός στό σημερινό Εὐαγγέλιο ἐκφράζει μέ τά ἑξῆς λόγια. «Καθώς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καί ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως» ((Λουκ. 6, 31).
* * *
Ἀλλ’ ὁ Χριστός, πού ἦρθε στόν κόσμο γιά νά συμπληρώσῃ τόν ἠθικό νόμο, νά πλατύνῃ τά ὅρια τῆς ἀγάπης καί νά δείξῃ τήν τελειότητα, δέν θέλει ὁ ἄνθρωπος νά σταματήσῃ στό δρόμο τῆς ἀγάπης. Θέλει, ὁ ἄνθρωπος νά προχωρήσῃ. Θέλει, ὁ ἄνθρωπος ν’ ἀνεβῇ στά πιό ψηλά σκαλοπάτια. Ἡ ἀγάπη, ὅπως διδάσκει ὁ Χριστός, δέν πρέπει νά εἶνε περιωρισμένη σ’ ἕνα στενό κύκλο ἀνθρώπων. Ὄχι! Γιατί τέτοια ἀγάπη, περιωρισμένη σέ λίγους ἀνθρώπους πού μᾶς ἀγαπᾶνε, μπορεῖ νά συναντήσῃ κανείς καί στούς πιό ἁμαρτωλούς ἀνθρώπους, καί στά πιό ἁμαρτωλά ἀνθρώπινα συγκροτήματα. Παράδειγμα· εἶνε ἄλλοι χειρότεροι ἀπ’ τούς λῃστάς; παίρνουν ὅπλα, ὀργανώνονται σέ σπεῖρες, κλέβουν, ἁρπάζουν, ἀτιμάζουν, σκοτώνουν ἀνθρώπους. Μισοῦν τούς ἀνθρώπους. Καί ὅμως· οἱ λῃσταί, πού μισοῦν τούς ἄλλους, μεταξύ τους ἔχουν ἀγάπη· ὁ ἕνας ὑποστηρίζει τόν ἄλλο. Μῖσος στούς ἄλλους, ἀγάπη στούς ἑαυτούς τους καί στή συντροφιά τους. Ἄν σβήσῃ ἡ ἀγάπη μεταξύ τους, ἡ συμμορία θά διαλυθῇ. Αὐτό φανερώνει, ὅτι ἡ ἀγάπη εἶνε τόσο ἀναγκαία, ὥστε κ’ οἱ πιό ἁμαρτωλοί δέν μποροῦν νά ζήσουν χωρίς τήν ἀγάπη.
Ἀλλ’ ἡ ἀγάπη αὐτή, πού συνδέει τούς ἁμαρτωλούς μεταξύ τους, δέν εἶνε ἀγάπη καθαρή. Εἶνε ἀγάπη ἁμαρτωλή, ἀγάπη πού ἔχει σκοπό νά ἐξυπηρετήσῃ τά ἰδιοτελῆ καί ἁμαρτωλά συμφέροντα τῶν ἀνθρώπων. Ἡ ἀγάπη αὐτή, ἀγάπη λῃστῶν, ἔχει καταστρεπτικά ἀποτελέσματα. Μπορεῖ νά κάνῃ μεγάλες καταστροφές. Ὁ κακός, ὅταν εἶνε μόνος του, κάνει μέν τό κακό, ἀλλά σ’ ἕνα μικρό βαθμό. Ὅταν ὅμως ὁ κακός ἑνωθῇ μέ ἄλλους κακούς κι αὐτοί πάλι ἑνωθοῦν μέ ἄλλους καί γίνουν πολλοί, χιλιάδες τῶν χιλιάδων, ἑκατομμύρια πολλά, ὤ τότε!
Ἄν αὐτοί οἱ ἄνθρωποι, πού ἔχουν μῖσος στήν καρδιά, καί ἔχουν σύνθημα «Ὁ θάνατός σου ἡ ζωή μου», καί θέλουν νά ἐξοντώσουν ὅλους τούς ἄλλους γιά νά ζήσουν αὐτοί καί νά κυβερνοῦν, ἄν τά ἑκατομμύρια αὐτά τῶν κακῶν ἀνθρώπων ὀργανωθοῦν, ὁπλισθοῦν μέ τά φοβερά ὅπλα τῆς καταστροφῆς καί κάνουν πόλεμο ἐναντίον τῶν ἄλλων, μικρῶν καί ἀδυνάτων λαῶν, ὤ τότε, τί καταστροφή! Τέτοια φοβερή καταστροφή εἶδε ἡ ἀνθρωπότητα στόν αἰῶνα μας δυό φορές. Τήν εἶδε σέ δυό παγκοσμίους πολέμους, πού ὁ δεύτερος ἦταν πιό καταστρεπτικός ἀπό τόν πρῶτο. Ἑκατομμύρια ἄνθρωποι, ἑνωμένοι, μέ ἐπί κεφαλῆς ἀρχηγούς θηριώδεις ἀνθρώπους, τέρατα, σάν τά φοβερά τέρατα τῆς Ἀποκαλύψεως, ἐξώρμησαν καί σκόρπισαν τό θάνατο καί τήν καταστροφή. Εἶχαν καί τά ἑκατομμύρια αὐτά τῶν ἀνθρώπων ἀγάπη μεταξύ τους, ἀλλ’ εἶχαν καί μῖσος ἐναντίον ἄλλων ἀνθρώπων, πού ἤθελαν νά τούς ὑποτάξουν καί νά τούς ἐξοντώσουν. Ἡ ἀγάπη τους ἦταν στενή, περιωρισμένη, ἐγωϊστική. Οἱ Γερμανοί ἀγαποῦσαν μέ πάθος μόνο τούς Γερμανούς. Οἱ Ῥῶσοι τούς Ῥώσους. Οἱ Ἰταλοί τούς Ἰταλούς. Οἱ Ἰάπωνες τούς Ἰάπωνες. Οἱ Ἄγγλοι τούς Ἄγγλους, κ.ο.κ. Καί τά μεγάλα κράτη, πέρα ἀπ’ τά λεγόμενα ἐθνικά τους συμφέροντα, δέν ἔβλεπαν τίποτε ἄλλο. Ὅσα δέ ἔλεγαν περί δικαιοσύνης, ὅλα ἦταν μιά ἀπάτη. Αὐτό δυστυχῶς ἀπέδειξαν καί ἀποδεικνύουν συνεχῶς τά πράγματα.
* * *
Ἀλλ’ ὁ Χριστός, πού φύτευσε μέσ’ στήν καρδιά τῶν ἀνθρώπων τό νόμο τῆς ἀγάπης, δέν θέλει ἡ ἀγάπη νά περιορίζεται καί ν’ ἀσφυκτιᾷ μεσ’ στά στενά ὅρια ἑνός αἰσθήματος, πού ἔχει μόνο τό ὄνομα τῆς ἀγάπης, ἐνῷ στήν πραγματικότητα εἶνε ἕνας ἐγωϊσμός, μιά λατρεία καί θεοποίησις τοῦ ἐγώ. Ἡ ἀγάπη πού κήρυξε ὁ Χριστός, ὅπως βλέπουμε στό σημερινό Εὐαγγέλιο, σπάζει τά στενά ὅρια, πλατύνεται καί ξεχύνεται σάν ποταμός σ’ ὅλο τόν κόσμο. Ὁ Χριστός μᾶς διδάσκει, ὅτι πρέπει ν’ ἀγαπᾶμε ὄχι μόνο τούς γονεῖς, τούς φίλους, τούς συγγενεῖς, τούς ὁμοεθνεῖς μας, ἀλλά κι αὐτούς τούς ξένους καί τούς ἐχθρούς μας. Πόσο καθαρά ἀκούγεται ἡ φωνή τοῦ Χριστοῦ! «Πλήν ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς ὑμῶν καί ἀγαθοποιεῖτε…» (Λουκ. 6, 35). Κάνετε, λέει, τό καλό καί σ’ αὐτούς τούς ἐχθρούς σας.
Εἶνε ὅμως αὐτό εὔκολο; Δέν εἶνε εὔκολο. Ἀλλά «τά ἀδύνατα παρά ἀνθρώποις δυνατά παρά τῷ Θεῷ» (Λουκ. 18, 27). Μόνο μέσ’ στό χριστιανισμό πραγματοποιεῖται ἡ ἰδεώδης αὐτή ἀγάπη, πού ἀγκαλιάζει καί τούς ἐχθρούς ἀκόμη.
Θέλετε παραδείγμα; Ῥίξτε ἕνα βλέμμα στόν Ἐσταυρωμένο, καί θά δῆτε. Τήν ἀγάπη, πού δίδαξε ὁ Χριστός, τήν ἐφάρμοσε ὁ ἴδιος. Πάνω στό σταυρό τοῦ μαρτυρίου του ἅπλωσε τά πανάχραντα χέρια του καί ἀγκάλιασε ὅλους τούς ἀνθρώπους, καί αὐτούς ἀκόμη τούς ἐχθρούς του. Προσευχήθηκε γιά τούς σταυρωτάς του καί εἶπε τά ἀθάνατα ἐκεῖνα λόγια, πού ῥαγίζουν τίς καρδιές καί τῶν πιό σκληρῶν ἀνθρώπων· «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γάρ οἴδασι τί ποιοῦσι» (Λουκ. 23, 34).
* * *
Ἀγαπητοί, σᾶς ἐρωτῶ· Εἴμαστε χριστιανοί; Ἄς μιμηθοῦμε τόν Ἀρχηγό μας. Ἄς τόν ἀκολουθήσουμε πιστά στόν ἅγιο δρόμο τῆς ἀγάπης· ἀγάπης, πού πρέπει νά δείχνουμε καί σ’ αὐτούς ἀκόμη τούς ἐχθρούς μας.
(20 Απριλίου 1907 – 28 Αυγούστου 2010)
Οἱ Εἰκόνες τοῦ κειμένου, ἔχουν τεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.
