Οὐ θαῦμα βρύειν θαυμάτων πληθύν ξένων,
Μορφήν θεουδῆ θαυματεργάτου Λόγου.
Ἐν ταῖς ἡμέραις τοῦ εὐσεβοῦς βασιλέως Τιβερίου ἐν ἔτει φοη’ (578) ἔγεινε θαῦμα μέγα καί παράδοξον. Γυνή τις Μαρία ὀνομαζομένη, συγκλητική μέν καί φιλόχριστος, πατρικία δέ τό ἀξίωμα, χήρα, ἔπεσεν εἰς πάθος χαλεπόν καί ἀθεράπευτον· ἀπελπισθεῖσα δέ ἐκ πάσης ἀνθρωπίνης βοηθείας, ἀφιέρωσεν εἰς τήν καρδίαν αὐτῆς τοιοῦτον ἀγαθόν συλλογισμόν, νά στείλῃ εἰς τούς Ἱερεῖς, τούς ὑπηρετοῦντας εἰς τήν ἁγίαν καί δεσποτικήν ἀχειροποίητον Εἰκόνα τοῦ Κυρίου, καί νά τούς παρακαλέσῃ νά ἕλθωσι πρός αὐτήν.
Ὅταν λοιπόν ἦλθον ἐκεῖνοι, ἔπεσεν ἡ γυνή εἰς τούς πόδας αὐτῶν λέγουσα· «Ἐπειδή, κύριοί μου, ὁ Θεός ἐσυγχώρησε νά παιδεύωμαι διά τάς πολλάς μου ἁμαρτίας μέ τήν δεινήν ταύτην καί ἀθεράπευτον ἀσθένειαν, διά τοῦτο θέλουσα καί ἀγαπῶσα ἡ ταλαίπωρος, καίτοι ἀναξία, νά δεχθῶ εἰς τόν εὐτελῆ οἶκον μου διά τῶν ἁγίων σας εὐχῶν τόν δεσποτικόν καί ἀχειροποίητον Χαρακτήρα(¹) τοῦ Κυρίου μας εἰς ἡμέρας τεσσαράκοντα, δι’ οὗ ἴσως ποιήσῃ ἔλεος ὁ Κύριος εἰς ἐμέ, παρακαλῶ νά συνεργήσητε πρός τοῦτο». Οἱ δέ Ἱερεῖς, γνωρίζοντες τήν καλήν ζωήν καί πνευματικήν κατάστασιν τῆς γυναικός, ἔφεραν εἰς τόν οἶκον της τόν ἅγιον Χαρακτῆρα, καί ἅμα ἤνοιξαν τήν θήκην αὐτοῦ, ἔπεσεν ἡ γυνή καί προσεκύνησεν αὐτόν. Εἶτα ἔλαβε λεπτόν βαμβάκινον πανίον καί ἐμέτρησε τήν ἁγίαν Εἰκόνα· καί βαλοῦσα μέν πρῶτον τό πανίον ἐπ’ αὐτῆς, ἀποθέσασα δέ αὐτήν ὕστερον καί ἀσφαλίσασα ἐντός καθαρᾶς θήκης, ἔβαλεν εἰς τό παρεκλήσιον, τό ὁποῖον εἶχεν εἰς τόν οἶκον της· ἀνάψασα δέ καί κανδήλαν λαμπράν ἔμπροσθεν τῆς θείας Εἰκόνος, ὑπηρέτει αὐτήν ἕως ἡμέρας τεσσαράκοντα.
Ὅταν δέ ἐτελείωσαν οἱ τεσσαράκοντα ἡμέραι, οἱ πόνοι τοῦ πάθους τῆς γυναικός ἤρχισαν νά γίνωνται τόσον δυνατοί καί ἀνυπόφοροι, ὥστε δέν ἠδύνατο νά ἐγερθῇ τῆς κλίνης· ὅθεν καλέσασα μιάν τῶν ὑπηρετριῶν της, τήν ὁποίαν ἤξευρε καθαρωτέραν τῶν ἄλλων, λέγει πρός αὐτήν· «Φέρε μοι τήν θήκην τῆς ἁγίας Εἰκόνος, ἵνα προσκυνήσω αὐτήν, καί εὕρω ὀλίγην ἄνεσιν ἀπό τόν ὑπερβολικόν πόνον, ὅστις μέ κατατήκει». Ἡ δέ ὑπηρέτρια, μεταβᾶσα εἰς τό παρεκκλήσιον, εἶδε θαῦμα φοβερόν καί παράδοξον· εἶδε δηλαδή νά ἐξέρχεται φλόξ πυρός ἐκ τῆς ἁγίας θήκης, ἡ δέ φλόξ αὕτη νά ἀναβαίνῃ ἕως εἰς τήν στέγην τοῦ παρεκκλησίου καί νά σκεπάζῃ ὅλον τό βῆμα, ἀπό τῆς στέγης δέ νά κατέρχηται πάλιν εἰς τό ἔδαφος, χωρίς νά καίῃ οὐδέν μέρος τοῦ παρεκκλησίου. Ἐκπλαγεῖσα ἡ ὑπηρέτρια διά τό φαινόμενον θαῦμα ἔπεσε κατά γῆς· ἐλθοῦσαι δέ αἱ ἄλλαι ὑπηρέτριαι καί βλέπουσαι αὐτήν κατά γῆς ερριμμένην ἐφανέρωσαν τοῦτο εἰς τήν κυρίαν αὐτῶν. Αὕτη δέ φοβηθεῖσα μεγάλως, κατέβη ἐκ τῆς κλίνης της καί μετά μεγάλης σπουδῆς μετέβη εἰς τό παρεκκλήσιον, ὅπου ἰδοῦσα τήν φλόγα, ἐφώναξε τό «Κύριε, ἐλέησον». Εἶτα ἔστειλε καί ἔφερε ταχέως τούς Ἱερεῖς καί ὑπηρέτας τῆς ἁγίας Εἰκόνος, τούς ὁποίους ἐρχομένους ἠκολούθησε καί λαός πολύς.
Βλέποντες τότε ὅλοι τό παράδοξον τοῦτο κατεπλάγησαν, καί ὅσῳ ἀνέβαινε καί κατέβαινεν ἡ φλόξ, καθώς τό ἱστίον τοῦ πλοίου, ὅταν ριπίζεται ὑπό τοῦ ἀνέμου, τόσῳ ἔκραζον τό «Κύριε, ἐλέησον» ἐπί πολλάς ὥρας. Ποιησάντων δέ εὐχήν τῶν Ἱερέων κατέπεσεν ἡ φλόξ· εἶτα ἀνοίξαντες οἱ ἴδιοι τήν θήκην, εὗρον τήν ἁγίαν καί δεσποτικήν καί ἀχειροποίητον Εἰκόνα ἀβλαβῆ καί ὁλόκληρον, καί σηκώσαντες τό βαμβάκινον ἐκεῖνο πανίον, τό ὁποῖον εἶχε βάλει ἡ πατρικία ἐπί τῆς Εἰκόνος, ὤ τοῦ θαύματος! Εὗρον ἐν αὐτῷ τετυπωμένον ἄλλον Χαρακτῆρα ἀχειροποίητον τοῦ Κυρίου, ὅμοιον μέ τόν πρωτότυπον. Ὅθεν ὅλοι δοξάσαντες τόν Θεόν διά τό παράδοξον τοῦτο ἠσπάσθησαν τόν τυπωθέντα ἅγιον Χαρακτῆρα τοῦ Κυρίου, καί ἔπειτα ἔβαλον αὐτόν εἰς τόν πόνον τῆς γυναικός· εὐθέως δέ ὁ πόνος κατέπαυσε, τό πάθος ἔφυγεν, ἡ γυνή ἰατρεύθη, καί γενομένη τελείως ὑγιής ἠγέρθη δοξάζουσα τόν Θεόν.
Μετά τινα ἔτη, προγνωρίσασα τόν θάνατόν της ἡ τιμιωτάτη ἐκείνη γυνή (ἐπειδή ἦτο σκεῦος ἐκλεκτόν), ἐσκέφθη νά ἀφιερώσῃ τόν ἅγιον Χαρακτῆρα εἰς τό ἐν τῇ Μελιτινῇ τῆς Ἀρμενίας εὑρισκόμενον Μοναστήριον τῶν Καλογραιῶν, τό τιμώμενον ἐπ’ ὀνόματι τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου. Ταῦτα δέ διασκεπτομένης τῆς γυναικός ταύτης, ἰδού ἔφθασεν εἰς τήν Κωνσταντινούπολιν Δομετιανός ὁ Ἀρχιεπίσκοπος τῆς Μελιτινῆς, ὁ ὤν ἐξάδελφος τοῦ Μαυρικίου, μετά τῶν πρώτων τῆς Μελιτινῆς ἀρχόντων, ὡς ἄν ἐπέμποντο ἐπίτηδες· ὅθεν ἡ τιμία πατρικία, μαθοῦσα τήν ἄφιξίν των, ἐνεχείρισε τήν ἁγίαν Εἰκόνα εἰς τόν Ἀρχιεπίσκοπον λέγουσα καί τόν σκοπόν της, διά τόν ὁποῖον ἀποστέλλει αὐτήν εἰς τό ἐκεῖ Μοναστήριον.
Δέν πρέπει δέ νά παραλείψωμεν καί τό δεύτερον θαῦμα, ὅπερ ἐποίησεν ἡ ἁγία αὕτη Εἰκών του Κυρίου, ὅταν οἱ Πέρσαι ἐλεηλάτουν τά μέρη τῶν Ρωμαίων, ἐπί τῆς βασιλείας Ἡρακλείου, ἐν ἔτει χιε’ (615). Αἱ ρηθεῖσαι Μοναχαί τοῦ ἐν Μελιτινῇ Μοναστηρίου, φοβούμεναι τότε τήν αἰχμαλωσίαν, ἔφυγον ἐκ τοῦ Μοναστηρίου ἐκείνου καί ἦλθον εἰς τήν Κωνσταντινούπολιν, ἐπειδή δέ αὐταί ἦσαν εὐγενοῦς καταγωγῆς, ἔδωκεν εἰς αὐτάς Μοναστήριον ὁ τότε Πατριάρχης Σέργιος, ὁ ὁποῖος ὅμως μαθών ὅτι αὐταί εἶχον τό ἅγιον καί ἀχειροποίητον Χαρακτῆρα τοῦ Κυρίου, ἀφῄρεσεν αὐτόν ἀπό τάς Μοναχάς ἄνευ τῆς θελήσεώς των. Ἀλλά κατ’ ἐκείνας τάς ἡμέρας ἕνεκα τῆς αἰτίας ταύτης συνέβησαν εἰς τόν Πατριάρχην πολλαί καί ἀλλεπάλληλοι θλίψεις· βασιλέως δηλαδή κατ’ αὐτοῦ ἀγανάκτησις, θάνατοι αἰφνίδιοι τῶν συγγενῶν καί φίλων του, ταραχαί διάφοροι τῆς Ἐκκλησίας.
Ἀπορῶν τότε ὁ Πατριάρχης διά ποίαν τάχα αἰτίαν συμβαίνουσιν εἰς αὐτόν τοιοῦτοι πειρασμοί, βλέπει κατ’ ὄναρ ἄνδρα φοβερόν ἑστῶτα καί λέγοντα εἰς αὐτόν· «Ἐπίστρεψον τάχιστα ἐκεῖνο τό ὁποῖον ἀφῄρεσας ἀδίκως ἐκ τοῦ Μοναστηρίου». Ἐξεγερθείς δέ τοῦ ὕπνου, ἐκάλεσε τούς ἀνθρώπους του, καί ἠρώτα αὐτούς λέγων· «Διατί τόσον πολλαί θλίψεις μοί ἀκολουθοῦσι; καί διά ποίαν αἰτίαν ἐγώ ὑπομένω ταύτας; Μάλιστα κατά τήν νύκτα ταύτην εἶδον ἕνα φοβερόν ἄνθρωπον, ὁ ὁποῖος μοί ἔλεγε· «Δός ὀπίσω ἐκεῖνο ὅπερ ἔλαβες ἀδίκως ἐκ τοῦ Μοναστηρίου, ἐν ᾧ ἐγώ δέν ηξεύρω τίνος πρᾶγμα ἀφήρεσα». Οἱ δέ ἄνθρωποί του λέγουσιν εἰς αὐτόν· «Δέσποτα, μή συλλογίζεσθε τίποτε, ἐπειδή οὐδένα ποτέ ἠδίκησας, ἀλλά ὑπό τῆς ἐνεργείας τῶν δαιμόνων εἶναι καί αἱ θλίψεις καί αἱ φαντασίαι αἱ ὁποῖαι σέ διαταράττουσιν».
Κατά τήν ἐπιοῦσαν νύκτα πάλιν ἐφάνη εἰς τόν Πατριάρχην ὁ φοβερός ἐκεῖνος ἄνθρωπος, καί λέγει εἰς αὐτόν μέ αὐστηρότητα· «Ἀπόδος ὅσον τάχος ἐκεῖνο ὅπερ ἔλαβες ἐκ τοῦ Μοναστηρίου τῆς Ἀναλήψεως. Δέν ἠξεύρεις ὅτι αἱ Μοναχαί εἶναι ξέναι καί ἀπαρηγόρητοι, ἐπειδή ἦλθον ἐδῶ φεύγουσαι ἐκ τῆς πατρίδος των»; Ἐξυπνήσας δέ ὁ Πατριάρχης λέγει πρός τόν Κουβουκλείσιόν του· «Ἀδελφέ, ὅταν ἔλαβες ἀπό τάς Μοναχάς τόν δεσποτικόν Χαρακτῆρα, ἐκεῖναι πῶς τοῦτο ἐνόμισαν»; Ὁ δέ ἀπεκρίθη· «Πολύ δυσάρεστον, Δέσποτα, ἐφάνη τοῦτο εἰς αὐτάς· καί ἐάν εἶχον δυνάμεις, ἤθελον μᾶς ἐκδικηθῆ». Τότε ἐννόησεν ὁ Πατριάρχης, καί ἐμέμφθη διά τοῦτο ἑαυτόν. Ὅθεν μετά μεγάλης σπουδῆς καί μετά τιμῶν ἀπέστειλεν εἰς τό Μοναστήριον τῶν Μοναζουσῶν τόν ἅγιον Χαρακτῆρα τοῦ Κυρίου κατά τήν ἐνάτην τοῦ Νοεμβρίου. Κατέπαυσαν λοιπόν οἱ πειρασμοί καί αἱ θλίψεις τοῦ Πατριάρχου, αἱ δέ Μοναχαί ἐχάρησαν, διότι ἀπέλαβον τήν ἐκ τῆς ἁγίας Εἰκόνος προερχομένην χαράν καί παρηγορίαν των.
(¹) Ἀχειροποίητος Χαρακτήρ νοεῖται ἐδῶ ἐκεῖνος, τόν ὁποῖον ἀπονιψάμενος ὁ Κύριος, ἔτι ζῶν, ἐνετύπωσεν εἰς τό ἅγιον Μανδήλιον καί ἀπέστειλεν αὐτόν εἰς τόν Αὔγαρον, περί οὗ γράφεται κατά τήν δεκάτην ἕκτην τοῦ παρόντος Αὐγούστου (παρόντος τόμου). Τέσσαρες δέ ἀχειροποίητοι Χαρακτῆρες ἤ Εἰκόνες ἦσαν τοῦ Κυρίου, πρῶτος μέν ὁ εἰς τόν Αὔγαρον πεμφθείς, δεύτερος ὁ ἐντυπωθείς εἰς τό ἅγιον Κεράμιον τό ὁποῖον ἦτο ἔμπροσθεν τοῦ πρώτου Χαρακτῆρος, ὡς τοῦτο ἱστορεῖται κατά τήν δεκάτην ἕκτην τοῦ Αὐγούστου· τρίτος ὁ εἰς τά Καμουλιανά εὑρεθείς, τόν ὁποῖον ὁ Κύριος συγκαταβάς εἰς τήν Ἀκυλίναν ἀπένιψε τό Ἅγιον Αὐτοῦ πρόσωπον καί εἰς μανδήλιον ἐνετύπωσε, περί οὗ βλέπε εἰς τήν ἐνάτην τοῦ παρόντος Αυγούστου (σελ. 169), τέταρτος δέ ἀχειροποίητος Χαρακτήρ εἶναι οὗτος, ὁ ὁποῖος ἀναφέρεται ἐδῶ.
Πηγή: Ὁ Μέγας συναξαριστής τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἐκδίδεται ἀναλώμασι καί ἐπιμελείᾳ, του ἐν Μοναχοῖς ἐλαχίστου Βίκτωρος Ματθαίου Καθηγουμένου τῆς ἐν Κρονίζη, Κουβαρά Ἀττικῆς Ἱεράς καί σεβασμίας Δεσποτικῆς Μονῆς Μεταμορφώσεως του Σωτῆρος. Ἔκδοσις Γ‘, 1970 (Τόμος Η’, μήν Αύγουστος σελ. 178 – 181).
Ἡ εἰκόνα τοῦ κειμένου, ἔχει τεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.
