Ἁγίου Δαμασκηνοῦ τοῦ Στουδίτου
Ὅταν ἔφθασαν εἰς τόν τάφον, ἀπέθεσαν τό ἅγιον λείψανον διά νά τό ἀποχαιρετίσουν οἱ ἐκεῖ παρευρεθέντες, τότε δέ ἤρχισεν εἷς ἕκαστος νά ἀποχαιρετᾷ τήν Παναγίαν καί νά λέγῃ ἐγκώμια πρός αὐτήν, ὅλοι δέ εἶπον διάφορα ἐγκώμια. Ὁ Ἱερόθεος εἶπε τοιαῦτα ἐγκώμια τά ὁποῖα ὄχι ἐγώ, ὅστις εἶμαι ἄνθρωπος ἁμαρτωλός καί θνητός δέν δύναμαι νά εἴπω, ἀλλά τολμῶ εἰπεῖν οὐδέ αὐτοί οἱ Ἄγγελοι δέν ἤθελον δυνηθῆ νά τά εἴπωσι καταλεπτῶς, καθώς τά εἶπεν ἐκεῖνος. Εἰς δέ τά ἐγκώμια τῶν ἄλλων Ἀποστόλων ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐπροτιμᾶτο, καί αὐτός ἤρχιζε· καί τό μαρτυρεῖ ὁ Δαμασκηνός Ἰωάννης εἰς τό τροπάριον τῆς πέμπτης ᾠδῆς σήμερον, λέγων· «Τό σκεῦος διέπρεπε τῆς ἐκλογῆς, τοῖς ὕμνοις σου, ὅλως ἐξιστάμενος, Παρθένε» καί οὕτω καθ’ ἑξῆς· ἤτοι, ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὅστις ὠνομάζετο σκεῦος ἐκλογῆς, ἤτοι τῆς ἐκλογῆς τοῦ Θεοῦ, αὐτός διέπρεπεν εἰς τούς ὕμνους τῆς Παναγίας. Ἀλλά τῶν Ἀποστόλων καταλεπτῶς τά ἐγκώμια καί τούς ἐπιταφίους λόγους δύσκολον εἶναι νά τούς ἐπαναλάβωμεν· ὅμως τόσον θά εἴπωμεν, ὅσον οὔτε οἱ ἔχοντες γνώσεις νά μᾶς βαρυνθοῦν ὡς πολυλόγους, οὔτε οἱ ἀμαθεῖς νά ζημιωθοῦν μή ἀκούσαντες αὐτά, ὀλίγα δέ μόνον ἐκ τῶν ἐγκωμίων ἐκείνων θά εἴπωμεν δι’ ἐνθύμησιν.
«Ὦ θαῦμα τῶν ποτέ θαυμάτων, τά ὁποῖα εἶδον οἱ ἄνθρωποι! Ἡ Βασίλισσα τοῦ παντός πῶς ἄπνους τίθεται; Ἡ Μήτηρ τοῦ Ἰησοῦ πῶς ἀπέθανε; Σύ εἶσαι, Παρθένε, τό κήρυγμα τῶν Προφητῶν· Σύ εἶσαι τό κήρυγμα τό ἰδικόν μας· Σέ προσκυνοῦσιν οἱ ἄνθρωποι· Σέ δοξάζουσιν οἱ Ἅγιοι. Χαῖρε λοιπόν Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά Σοῦ, καί διά Σοῦ μεθ’ ἡμῶν. Μετά τοῦ Γαβριήλ Σέ ὑμνοῦμεν, μετά τῶν Ἀγγέλων Σέ δοξάζομεν, μετά τῶν Προφητῶν Σέ ἐγκωμιάζομεν, ὅτι Σέ ἐκήρυττον οἱ Προφῆται, διά Σέ ἐπροφήτευσαν ἅπαντες· ὁ Ἀββακούμ Σέ εἶδεν ὡς ὄρος σύνδεδρον, ὅτι Σύ εἶσαι ἐσκεπασμένη ἀπό τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος· ὁ Δανιήλ Σέ ἐθεώρησεν ὡς ὄρος καί αὐτός, ἀπό τό ὁποῖον ὄρος χωρίς σποράν ἀνδρός ἐγεννήθη ὁ στερεός καί ἰσχυρός Βασιλεύς, ὁ Χριστός· Σέ εἶδεν ὁ δίκαιος Ἰακώβ ὡς κλίμακα, ἀπό τήν γέννησίν Σου ὁ μέν Θεός κατέβη καί συνέφαγε καί συνέπιε μέ ἡμᾶς, ἡμεῖς δέ οἱ δοῦλοι Αὐτοῦ μέλλει νά ἀναβῶμεν εἰς τούς οὐρανούς. Ἀλλά καί Σύ ἰδού, ὅτι ἀναβαίνεις πρωτύτερα ἀπό ἡμᾶς. Χαῖρε, Παρθένε, ὅτι ὁ Γεδεών πόκον Σέ εἶδεν, ὁ Δαβίδ Παρθένον καί Θυγατέρα καί Βασίλισσαν· ὁ Ἠσαΐας Μητέρα τοῦ Θεοῦ Σέ ὀνομάζει· ὁ Ἰεζεκιήλ Πύλην, καί ὅλοι οἱ Προφῆται Σέ ἐνεκωμίασαν».
«Ἡμεῖς δέ τί νά σέ ὀνομάσωμεν, Παρθένε; Παράδεισον; Σοί πρέπει, ὅτι Σύ ἐβλάστησας τό ἄνθος τῆς ἀφθαρσίας, τόν Χριστόν, ὅστις εὐωδίασε τάς ψυχάς τῶν ἀνθρώπων. Παρθένον; Καί ἀληθῶς Παρθένος εἶσαι, ὅτι χωρίς σποράν ἀνδρός ἐγέννησας τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ὅτι καί πρό τοῦ τόκου Παρθένος ἦσο, καί ἐν τόκῳ Παρθένος εὑρέθης, καί μετά τόκον πάλιν Παρθένος ἔμεινας. Νά σέ ὀνομάσωμεν Μητέρα; Σοί πρέπει καί αὐτό· ὅτι Μήτηρ ἔγινες τοῦ Βασιλέως τῶν ὅλων Χριστοῦ. Νά σέ εἴπωμεν Οὐρανόν; Σοί πρέπει καί αὐτό, ὅτι ἀνέτειλας τόν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης. Χαῖρε λοιπόν, Παρθένε, καί ὕπαγε εἰς τήν κατάπαυσιν τοῦ Υἱοῦ σου· πορεύου εἰς τά σκηνώματα τά ἠγαπημένα σοι· ὕπαγε εἰς τόν ἠτοιμασμένον σοι τόπον καί ἐνθυμοῦ καί ἡμᾶς καί τό γένος μας ὅλον, Κυρία Θεοτόκε· ὅτι καί ἡμεῖς καί Σύ, Παρθένε, ἀπό ἕν γένος τοῦ Ἀδάμ εἴμεθα· διά τοῦτο μεσίτευε, διά τοῦτο παρακάλει τόν Υἱόν σου, τόν ὁποῖον ἐβάστασας καί ἐθήλασας, νά μᾶς βοηθήσῃ εἰς τό κήρυγμα, καί μετά ταῦτα νά μᾶς ἀξιώσῃ νά ἀπολαύσωμεν τάς ἐλπίδας μας. Ὕπαγε, Παρθένε, ἀπό τήν γῆν εἰς τόν οὐρανόν· ἀπό τήν φθοράν εἰς τήν ἀφθαρσίαν· ἀπό τήν λύπην τοῦ κόσμου τούτου εἰς τήν χαράν τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν· ἀπό τήν φθαρτήν γῆν εἰς τόν ἄφθαρτον οὐρανόν· ὕπαγε, Παρθένε, εἰς τό φῶς τό οὐράνιον, εἰς τούς ὕμνους τῶν Ἀγγέλων, εἰς τάς δοξολογίας τῶν ἀπ’ αἰῶνος Ἁγίων. Ὕπαγε, Παρθένε, εἰς τόν τόπον τοῦ Υἱοῦ σου, εἰς τήν Βασιλείαν του, εἰς τήν ἐξουσίαν του· ὑμνήσατε Ἄγγελοι, δοξάσατε Προφῆται, ἐπαινέσατε Ἀρχάγγελοι τοῦ Βασιλέως τήν Μητέρα, τοῦ φωτός τήν λυχνίαν, τοῦ οὐρανοῦ τήν πλατυτέραν, τοῦ στερεώματος τήν ὑψηλοτέραν, τήν προστασίαν τῶν Χριστιανῶν καί μεσίτριαν τοῦ γένους ἡμῶν». Μέ τοιαῦτα καί τοσαῦτα ἐγκώμια ἀπεχαιρέτησαν καί ἠσπάσθησαν τό σῶμα τῆς Παναγίας οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι καί οἱ λοιποί παρευρεθέντες καί κατόπιν ἔθαψαν αὐτό εἰς τόν τάφον, ὅστις ἦτο προητοιμασμένος.
Ὁ λόγος εἶναι διασκευμασμένος κατά τήν φράσιν.
Πηγή: Ὁ Μέγας συναξαριστής τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μηνός Αὐγοῦστου, (Τόμος Η’). Ἔκδοσις Γ‘, 1970 (σελ. 240 – 242).
