Χριστόν μέν αἰνεῖ Ἀνθοῦσα παρά πλάνοις,
Χριστός δέ αὖθις Ἀνθοῦσαν παρ’ Ἀγγέλοις.
Ἀνθοῦσα ἡ Ὁσία καί Ὁμολογήτρια ἤκμασε κατά τούς χρόνους Κωνσταντίνου τοῦ Κοπρωνύμου, ἐν ἔτει ψμα’ (741), θυγάτηρ γονέων εὐσεβῶν, Στρατηγίου καί Φεβρωνίας ὀνομαζομένων. Ἐπειδή δέ ἠγάπησε τήν παρθενίαν καί καθαρότητα ἀπό αὐτάς σχεδόν τάς μητρικάς ἀγκάλας, ἔζη ἐν τοῖς ὄρεσι καί τοῖς σπηλαίοις καί ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς, κατά τόν Ἀπόστολον Παῦλον, ἀποστρεφομένη μέν καί μισοῦσα ὅλα τά τοῦ βίου, μόνον δέ τήν ἡσυχίαν ἀγαπῶσα καί ἐναγκαλιζομένη.
Κατ’ ἐκείνας τάς ἡμέρας ἔτυχε νά ὑπάγῃ εἰς τόν τόπον τοῦ Μαντινέου Ἱερομόναχός τις, Σισίνιος ὀνομαζόμενος, ὁ ὁποῖος ἦτο θαυματουργός καί ἅγιος ἄνθρωπος καί ἤσκει πᾶν εἶδος ἀρετῆς. Ὅθεν ἡ ἀοίδιμος Ἀνθοῦσα, βλέπουσα αὐτόν, παρεκινήθη νά τόν μιμηθῇ εἰς τάς ἀρετάς· καί πρῶτον μέν ἔλαβε παρ’ αὐτοῦ τύπον καί κανόνα, πῶς νά πολιτεύηται εἰς τήν μοναδικήν ζωήν*· δεύτερον δέ, ἵνα γυμνασθῇ εἰς τήν ὑπακοήν, προσετάχθη παρ’ αὐτοῦ νά εἰσέλθῃ ἐντός κλιβάνου ἀνημμένου, ἐντός τοῦ ὁποίου εἰσελθοῦσα ἡ Ἁγία, ἐξῆλθε πάλιν ὅλως ἀβλαβής· καί ἄλλας δέ ὑψηλοτέρας ἀρετάς ἔμαθε παρ’ αὐτοῦ ἡ Ὁσία, αἱ ὁποῖαι προσεγγίζουσι τόν ἄνθρωπον εἰς τόν Θεόν. Προεῖπε δέ εἰς αὐτήν ὁ Μοναχός ἐκεῖνος, ὅτι μέλλει νά συστήσῃ Μοναστήριον, καί ὅτι θέλει λάβει τήν ἡγουμενίαν ἐννεακοσίων καλογραιῶν, τό ὁποῖον καί πραγματικῶς ὕστερον ἐγένετο. Μετά ταῦτα ἐκουρεύθη τάς τρίχας ὑπό τοῦ θαυματουργοῦ ἐκείνου Σισινίου, καί διετάχθη παρ’ αὐτοῦ νά κατοικήσῃ εἰς τό νησίδιον τῆς λίμνης, τῆς πλησιαζούσης εἰς τήν κώμην τήν καλουμένην Περκελέ.
Καταγινομένη λοιπόν ἡ μακαρία εἰς τήν ἐγκράτειαν καί εἰς τήν λοιπήν σκληραγωγίαν τοῦ σώματος, ἔγινε τῆς Ἁγίας Τριάδος κατοικητήριον· διότι φορέσασα σίδηρα καί ἐνδυθεῖσα τρίχινα φορέματα, ἔξω σαρκός καί κόσμου ἐνομίζετο ὑπό τῶν φρονίμων. Ἐλθοῦσα δέ ποτε εἰς τόν ρηθέντα Ὅσιον Σισίνιον, παρεκάλει αὐτόν νά δώσῃ εἰς αὐτήν ἄδειαν νά κτίσῃ Ναόν εἰς τό ὄνομα τῆς Ἁγίας Ἄννης, τῆς μητρός τῆς Θεοτόκου· ὁ δέ Σισίνιος, νουθετήσας αὐτήν πολύ καί διδάξας, τῆς προεῖπε σαφέστατα ὅσα ἔμελλον νά τῆς ἐπακολουθήσωσι, καί οὕτως ἀφῆκεν αὐτήν νά ὑπάγῃ, φανερώσας καί τόν καιρόν, κατά τόν ὁποῖον ἔμελλεν αὐτός νά ἀποθάνῃ. Ἔκτισε λοιπόν ἡ Ὁσία τόν ποθούμενον Ναόν τῆς Ἁγίας Ἄννης, ἔνθα συνηθροίσθησαν τριάκοντα ὡς ἔγγιστα καλογραῖαι· ὅτε δέ ἦσαν πλησίον τοῦ νά πραγματοποιηθῶσιν ὅσα προεῖπεν ὁ Ὅσιος Σισίνιος εἰς τήν Ἁγίαν, ἀφῆκε τήν παροῦσαν ζωήν ὁ μακάριος καί ἀπῆλθε πρός Κύριον.
Βλέπουσα δέ μετά ταῦτα ἡ Ἁγία Ἀνθοῦσα, ὅτι αἱ συναθροισθεῖσαι ἐκεῖ ἀδελφαί προσέφερον εἰς αὐτήν ὑπακοήν καί εὐπείθειαν, τούτου ἕνεκα ἔκτισε προσέτι ἐκ θεμελίων δύο ἄλλους ἱερούς Ναούς, τόν μέν εἰς τό ὄνομα τῆς Θεοτόκου, τόν δέ εἰς τό ὄνομα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων· καί τόν μέν Ναόν τῆς Θεοτόκου ἀφιέρωσεν εἰς τάς καλογραίας, τόν δέ Ναόν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ἀφιέρωσεν εἰς τούς Μοναχούς. Ὅθεν πολλοί κοσμικοί, θέλοντες νά μετανοήσωσι διά τάς ἁμαρτίας των, παρῄτουν τόν κόσμον καί μετέβαινον πρότερον μέν εἰς ρηθέντα Ἅγιον Σισίνιον, ἐν ὅσῳ ἔζη, ὕστερον δέ καί εἰς τήν Ἁγίαν ταύτην Ἀνθοῦσαν, ὁδηγούμενοι παρ’ αὐτῆς καί πρός τάς ἀρετάς παιδαγωγούμενοι. Οὖσα δέ ἡ Ἁγία κατάκορος ἐκ τῶν ὀρθῶν δογμάτων τῆς πίστεως, ἀπεστρέφετο πᾶσαν νεωτέραν αἵρεσιν· ὅθεν ἐκ τούτου ἔγινε περιβόητος καί ἡ φήμη ταύτης ἔφθασε μέχρι καί αὐτῶν τῶν ἀνακτόρων. Ἦτο δέ τότε βασιλεύς Κωνσταντῖνος ὁ Κοπρώνυμος, ὁ καί Καβαλῖνος ἐπονομαζόμενος, ὁ μισόχριστος ἐκεῖνος εἰκονομάχος, ὁ ὁποῖος προσεπάθει νά σύρῃ τήν Ἁγίαν ταύτην εἰς τήν πλάνην του. Ἀποστείλας λοιπόν ὁμόφρονά του τινά εἰκονομάχον, εἶπε πρός αὐτόν νά ὑπάγῃ εἰς τό Μοναστήριον τοῦ Μαντινέου καί ἀφοῦ εὕρῃ τήν Ἀνθοῦσαν νά καταπείσῃ αὐτήν νά κλίνῃ εἰς τήν ἰδικήν του δόξαν, νά ἀθετήσῃ δηλαδή τήν προσκύνησιν τῶν ἁγίων Εἰκόνων· καί ἐάν μέν πεισθῇ καλῶς, εἰ δέ μή, νά τιμωρήσῃ αὐτήν ἕως οὗ τήν πείσῃ καί στανικῶς νά ὑποταχθῇ εἰς τά ἰδικά του προστάγματα.
Ὁ δέ ἀπεσταλμένος, συμπαραλαβών μεθ’ ἑαυτοῦ καί ἄλλους καί συνάξας πολλάς ἁγίας Εἰκόνας, ἔφερεν εἰς ἐξέτασιν τήν Ὁσίαν μετά τοῦ ἀνεψιοῦ αὐτῆς, ὁ ὁποῖος ἦτο ἡγούμενος εἰς Μοναστήριον ἀνδρῶν. Πάραυτα λοιπόν ἔδειρε πρῶτον τόν ἀνεψιόν τῆς Ἁγίας Ἡγουμένης ἐπί πολλήν ὥραν καί ἐξέσχισε τό σῶμά του, ἐν ᾧ ἡ Ἁγία ἐνεθάρρυνε καί ἐδυνάμωνεν αὐτόν, ἵνα μένῃ εἰς τήν ὁμολογίαν καί προσκύνησιν τῶν ἁγίων Εἰκόνων, καί νά ὑποφέρῃ ἀνδρείως τάς βασάνους· ἀφοῦ δέ ἐκινδύνευσε νά ἀποθάνῃ ἐκ τῶν βασάνων, ἀφέθη καί δέν ἐβασανίσθη πλέον. Τήν δέ Ἁγίαν Ἀνθοῦσαν ἐτάνυσαν ἐκ τεσσάρων μερῶν, καί ἔδειραν ἀπανθρώπως μέ βούνευρα. Εἶτα ἀνάψας ὁ ἀλιτήριος τάς Ἁγίας Εἰκόνας, τάς ὁποίας εἶχε συνάξει, ἔβαλεν αὐτάς ἀνημμένας ἐπί τῆς κεφαλῆς τῆς Ἁγίας, εἰς δέ τούς πόδας της ἔβαλεν ἀνημμένους ἄνθρακας· ἐπειδή δέ ἡ Ὁσία ἔμεινεν ἀβλαβής τῇ τοῦ Χριστοῦ χάριτι, ἐξώρισεν αὐτήν.
Μετά ταῦτα ἐπῆγεν ὁ βασιλεύς εἰς τήν ἐπαρχίαν ἐκείνην τοῦ Μαντινέου, καί παραστήσας ἔμπροσθέν του τήν Ἁγίαν, ἐσκέπτετο νά τήν ὑποβάλῃ εἰς πολλά βασανιστήρια· ἀλλ’ ἡ Ἁγία ἐματαίωσε τούς σκοπούς του, πατάξασα αὐτόν μέ ἀορασίαν καί τυφλώσασα. Ἐπειδή δέ ἡ βασίλισσα ἐκινδύνευσεν ἐν ὥρᾳ τοκετοῦ καί ὀλίγου δεῖν νά ἀποθάνῃ, ἠρώτησε τήν Ἁγίαν ὁ βασιλεύς περί αὐτῆς. Ἡ δέ Ἁγία ἀπεκρίνατο, ὅτι δέν θέλει αὕτη ἀποθάνει, ἀλλά θά γεννήσῃ δύο τέκνα, ἄρρεν καί θῆλυ, καί ὄχι μόνον τοῦτο, ἀλλά προεῖπε καί ποίαν ζωήν μέλλει νά περάσῃ ἕκαστον παιδίον. Ταῦτα ἀκούσασα ἡ βασίλισσα ηὐλαβήθη καί ἀφιέρωσεν εἰς τό Μοναστήριον τῆς Ἁγίας πολλά κτήματα καί ἀφιερώματα· τότε καί ὁ βασιλεύς εὐλαβηθείς ἀφῆκεν αὐτήν καί δέν τήν ἐτιμώρησε πλέον. Ἐκ τούτου φαίνεται ὅτι δύναται ἡ ἀρετή καί τά θηρία νά ἡμερώνῃ καί τούς πολεμίους νά καθιστᾷ φίλους.
Ὅθεν ἡ Ἁγία ἐμεγαλύνθη καί ἐφημίζετο παρά πάντων, δία τοῦτο καί πολλοί προσέτρεχον εἰς αὐτήν, ἄλλοι μέ ἵνα λάβωσι τήν εὐχήν καί εὐλογίαν της, ἄλλοι δέ ἵνα γίνωσι Μοναχοί, καί ἄλλοι ἵνα ἰατρευθῶσιν ἐκ τῶν ἀσθενειῶν ὑπό τῶν ὁποίων προσεβάλλοντο. Μεταξύ αὐτῶν προσῆλθε καί στρατιώτης τις μετά τῆς γυναικός του πρός τήν Ἁγίαν, καί παρεκάλει αὐτήν νά χαρίσῃ εἰς αὐτόν τέκνον, ὑποσχόμενος νά τό προσφέρῃ εἰς τόν Θεόν· ἀκούσας δέ τήν Ἁγίαν νά τοῦ ἀποκαλύπτῃ τά διανοήματα τῆς καρδίας του, καί βεβαιωθείς παρ’ αὐτῆς ὅτι θέλει τύχει τοῦ ποθουμένου, ἐπανῆλθε χαίρων καί ἀγαλλόμενος εἰς τόν οἶκόν του.
Τοσαῦτα δέ καί ἄλλα θαύματα ἐποίησεν ἡ Ὁσία αὕτη Ἀνθοῦσα, ὥστε (ἵνα μεταχειρισθῶμεν τό σχῆμα τῆς ὑπερβολῆς) ἄν ὑπάρχῃ τις, ὅστις δύναται νά μετρήσῃ τήν ἄμμον τῆς θαλάσσης καί τάς σταγόνας τῆς βροχῆς, καί τό βάθος τῆς θαλάσσης, καί τό ὕψος τοῦ οὐρανοῦ, καί τό πλάτος καί μῆκος τῆς γῆς, αὐτός ἠμπορεῖ νά γράψῃ καί τά θαυμαστά ἔργα ὅσα ἡ Ἁγία ἐποίησεν. Ἐπειδή ὅμως ἔχουσα καί αὐτή ἀνθρωπίνην φύσιν ἔπρεπε νά γευθῇ θανάτου, ὕπνωσεν ἡ μακαρία τόν εἰς τούς δικαίους πρέποντα ὕπνον κατ’ αὐτήν τήν σημερινήν ἡμέραν τῆς μνήμης τοῦ Μεγαλομάρτυρος Ἁγίου Παντελεήμονος· διότι τοῦτο ηὔχετο ἡ ἀοίδιμος, νά τελειώσῃ δηλαδή κατά τήν ἡμέραν ταύτην. Τελειωθεῖσα δέ ἐνεταφιάσθη εἰς τό κελλίον, εἰς τό ὁποῖον διήνυσε τήν ζωήν της, ἐτέλει δέ καί μετά θάνατον πλεῖστα ὅσα θαύματα, εἰς δόξαν Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν καί εἰς ἔνδειξιν τῆς θεαρέστου αὐτῆς πολιτείας.
ΠΗΓΗ: ΒΙΚΤΩΡΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΜΟΣ Ζ’ ΙΟΥΛΙΟΣ (ΣΕΛ. 536 ΑΘΗΝΑΙ 1970.
* Ἡ ζωή τῶν Μοναχῶν.
Ἡ Εἰκόνα τοῦ κειμένου ἔχει τεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.
