Σύντομο κήρυγμα ἐπί τῆς Εὐαγγελικῆς περικοπῆς ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΕΝΔΟΞΩΝ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΚΟΡΥΦΑΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΠΕΤΡΟΥ & ΠΑΥΛΟΥ (Ματθ. 6, 22 – 33), ἀπό τό βιβλίο τοῦ μακαριστοῦ Ἐπισκόπου Αὐγουστίνου Ν. Καντιώτου: «ΚΥΡΙΑΚΗ». (σελ. 73).
«Μή οὖν μεριμνήσητε λέγοντες, τί φάγωμεν ἤ τί πίωμεν ἤ τί περιβαλώμεθα;» (Ματθ. 6, 31).
Ὁ ἄνθρωπος, ἀγαπητοί μου, ὁ ἄνθρωπος στήν ἀρχή ζοῦσε μιά ἁπλῆ καί εὐχάριστη ζωή. Ζοῦσε μέσα σέ φυσικό περιβάλλον, σ’ ἕνα ὄμορφο κόσμο, πού δημιούργησε ὁ Θεός γιά χάρι του. Τό μέρος, ὅπου ζοῦσε ὁ ἄνθρωπος, ἡ ἁγία Γραφή τό ὀνομάζει παράδεισο. Εἶνε ἀδύνατο νά φαντασθοῦμε τήν ὀμορφιά τοῦ παραδείσου.
Μέσα στό ἐκλεκτό αὐτό κομμάτι τῆς γῆς ζοῦσε ὁ ἄνθρωπος μιά ἁπλῆ καί εὐχάριστη ζωή. Μή νομίσουμε, ὅτι ἦταν ὅλη τή μέρα ξαπλωμένος καί δέν ἔκανε τίποτε. Ὄχι! Ὁ Θεός δέν θέλει τόν ἄνθρωπο τεμπέλη. Ἡ Γραφή λέει, ὅτι ὁ πρῶτος ἄνθρωπος μέσα στόν παράδεισο ἐργαζόταν, ὄχι ὅμως μέ τήν ἀγωνία πού ἐργάζεται ὁ ἄνθρωπος ὕστερα ἀπό τήν πτῶσι του. Ἡ ἐργασία του ἦταν μιά εὐχάριστη ἀπασχόλησι, μιά ἄσκησι τῶν φυσικῶν του δυνάμεων. Ἦταν μιά εὐλογία Θεοῦ. Ὁ ἄνθρωπος ἀπολάμβανε τά ἀγαθά τῆς θείας δημιουργίας. Τροφή του ἦταν οἱ καρποί τῶν δένδρων. Ποτό του ἦταν τό καθαρό, τό κρυστάλλινο νερό, πού ἔτρεχε καί πότιζε τόν παράδεισο. Μουσική του τά ὁλόγλυκα τραγούδια τῶν πουλιῶν. Ὁ ὕπνος του ἐλαφρός κάτω ἀπό τή σκιά τῶν δέντρων. Καθαρός ἀέρας τόν δρόσιζε. Ζοῦσε ἔχοντας ἐμπιστοσύνη στό Θεό.
* * *
Ἀλλ’ ὕστερα ἀπό τήν πτῶσι τοῦ ἀνθρώπου τά πράγματα ἄλλαξαν. Ἡ φύσι ἀγρίεψε. Ἡ γῆ ἔβγαλε ἀγκάθια. Ὁ παράδεισος ἔκλεισε. Ὁ ἄνθρωπος βρέθηκε ἔξω. Βρέθηκε μέσα σ’ ἕνα ἄλλο περιβάλλον, πού δέν εἶχε τήν ὀμορφιά τοῦ παραδείσου.
Καί ὁ ἄνθρωπος στό νέο περιβάλλον, πού βρέθηκε μετά τήν πτῶσι, ἄρχισε νά ἐργάζεται. Νά ἐργάζεται ἐντατικά, νά ποτίζῃ τό χῶμα μέ τόν ἱδρῶτα του, καί ἡ γῆ νά τοῦ δίνῃ καί πάλι τά ἀγαθά τοῦ Θεοῦ. Μέ τήν ἐργασία του ὁ ἄνθρωπος ἔγινε κι αὐτός κατά κάποιο τρόπο δημιουργός καί συνεργός τοῦ Θεοῦ.
Ἄγρια μέρη τῆς γῆς, δάση πυκνά καί ἀπάτητα, φωλιές φιδιῶν καί ἀγρίων θηρίων, μέ τήν ἐργασία τοῦ ἀνθρώπου καλλιεργήθηκαν καί ἔγιναν κτήματα εὔφορα, ἀμπέλια καί ἐλαιοστάσια καί περιβόλια. Ἡ ὀμορφιά τοῦ παραδείσου ἄρχισε καί πάλι νά παρουσιάζεται, καί θά ἔπρεπε στό νέο αὐτό κόσμο ὁ ἄνθρωπος νά ζῃ ἄνετα καί εὐτυχισμένα. Ἡ γῆ μέ τά προϊόντα της, μέ ἐντατική καλλιέργεια, ἐπαρκεῖ νά θρέψῃ δισεκατομμύρια ἀνθρώπους, διπλάσιο καῖν τριπλάσιο πληθυσμό ἀπό ὅ,τι ἔχει σήμερα.
Ἀλλά δυστυχῶς ὁ κόσμος δέν ζῇ εὐτυχισμένος. Στεναχώρια, λύπη, μελαγχολία, ταραχή, ἀνησυχία καί ἀγωνία βασιλεύουν στόν κόσμο. Γιατί; Γιατί ὁ ἄνθρωπος ἄφησε τήν ἁπλή ζωή καί ἔγινε λαίμαργος καί πλεονέκτης, καί δέν μένει ἱκανοποιημένος μέ ὅσα εἶνε ἀναγκαῖα γιά τή ζωή του. Ἄλλοτε ἕνα φαγητό τοῦ ἔφτανε. Τώρα θέλει νά βλέπῃ στό τραπέζι πολλά καί πολυέξοδα φαγητά. Ἄλλοτε ἔτρωγε τό κρέας μιά φορά τήν ἑβδομάδα ἤ καί ἀραιότερα. Τώρα θέλει νά τρώῃ κρέας κάθε μέρα, λές καί τά ζῷα φυτρώνουν σάν τά χορτάρια. Τρώει κρέας ἀκόμη καί τή Μεγάλη Παρασκευή. Ἄλλοτε ἔμενε εὐχαριστημένος νά πίνῃ τό καθαρό νερό τῆς πηγῆς. Τώρα θέλει νά σβήνῃ τή δίψα του μέ ποτάμια ἀπό μπίρες καί οἰνοπνεύματα. Ἄλλοτε ἕνα καθαρό ῥοῦχο ἔφτανε γιά νά σκεπάσῃ τή γύμνια του. Τώρα θέλει νά ἔχῃ πολλά ῥοῦχα, πολλά κουστούμια. Ἄλλοτε ἦταν ταπεινά ἐπιπλωμένο τό σπιτάκι του. Τώρα θέλει νά στολίζῃ τό σπίτι του μέ ἔπιπλα πολυτελείας…
Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος ἔφυγε ἀπό τήν ἁπλότητα τῆς ζωῆς, ἔπεσε στήν πολυτέλεια, αὔξησε τίς ἀνάγκες του, ζητάει περιττά πράγματα, κ’ ἔγινε δυστυχισμένος. Ὤ, ἄν μποροῦσε ὁ ἄνθρωπος νά πετάξῃ ἔξω ἀπ’ τή ζωή του τά περιττά πράγματα καί νά ζήσῃ πιό ἁπλᾶ, πόσο εὐτυχισμένος θά ἦταν! Ἕνας ἀρχαῖος φιλόσοφος τῆς πατρίδας μας ἔλεγε, ὅτι ὁ ἄνθρωπος, ὅσο λιγώτερα πράγματα ἔχει ἀνάγκη τόσο πλησιάζει τό Θεό, γιατί ὁ Θεός εἶνε ἀνενδεής, δέν ἔχει δηλαδή καθόλου ἀνάγκες. Ἀλλά ποῦ ν’ ἀκούσῃ ὁ ἄνθρωπος τή λογική; Ποῦ ν’ ἀφήσῃ τά περιττά καί βλαβερά πράγματα; Μερικά ἀπ’ αὐτά τοῦ ἔγιναν πάθος, δευτέρα φύσις. Αὐτός πού καπνίζει 20 – 30 τσιγάρα τή μέρα καί ξοδεύει τόσα χρήματα, θεωρεῖ τό κάπνισμα ἀνάγκη ἀνώτερη ἀπ’ τό ψωμί καί τό φαγητό. Προτιμᾶ νά μείνῃ χωρίς ψωμί, παρά χωρίς τσιγάρο. Καί ἄν τοῦ λείψῃ ὁ καπνός, γίνεται σάν τρελλός. Ἀφήνει τή δουλειά του καί τρέχει νά βρῇ τό βρωμόχορτο, τόν καπνό, πού ὄχι μόνο ξαφρίζει τό πορτοφόλι του, ἀλλά καί δηλητηριάζει τό κορμί του. Καί αὐτό πού βλέπουμε στόν καπνιστή, τό βλέπουμε καί σ’ ἄλλους ἀνθρώπους, πού ἔχουν κυριευθῆ ἀπό ἄλλα περιττά καί ἁμαρτωλά πράγματα καί πάθη.
Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος ἔγινε ὅλος μέριμνα καί ἀγωνία. Βρίσκεται σέ μιά διαρκῆ ἔντασι. Τί θά φάῃ; Τί θά πιῇ; Τί θά ντυθῇ; Τί θά κάνῃ γιά νά βρῇ λεφτά; Καί ὅταν βρῇ λεφτά, τί θά κάνῃ γιά νά τ’ αὐξήσῃ καί νά τ’ ἀσφαλίσῃ; Αὐτά καί ἄλλα σκέπτεται μέρα καί νύχτα. Αὐτά εἶνε σάν τ’ ἀγκάθια, πού σέ ἀγκυλώνουν καί δέν σ’ ἀφήνουν ἥσυχο. Ἀγκαθότοπος γίνεται καί τό μυαλό τοῦ ἀνθρώπου πού συνεχῶς σκέπτεται πῶς θά πλουτίσῃ, πῶς θά ἱκανοποιήσῃ τίς διάφορες ἁμαρτωλές του ἐπιθυμίες, πῶς θά ζήσῃ τή ζωή του ἔξω ἀπ’ τό νόμο τοῦ Θεοῦ.
* * *
Ἀνησυχία, ταραχή, ἀγωνία γύρω ἀπό τίς διάφορες ἀνάγκες τῆς ζωῆς εἶνε τό χαρακτηριστικό γνώρισμα τῆς ἐποχῆς μας. Ποτέ ἄλλοτε οἱ ἄνθρωποι δέν ἦταν τόσο ταραγμένοι καί ἀνήσυχοι, ὅσο εἶνε στήν ἐποχή μας. Φρικτή κατάστασι! Κατάστασι, πού χτυπᾷ στά νεῦρα, στήν καρδιά, στό μυαλό. Νευρικοί καί καρδιακοί ἔγιναν οἱ ἄνθρωποι. Μέ χάπια προσπαθοῦν νά ἠρεμήσουν τά νεῦρα τους καί νά βροῦν λίγο ὕπνο. Τό παραμικρό τούς ἐνοχλεῖ. Οἱ ψυχολόγοι ὀνομάζουν τήν κατάστασι αὐτή ἄγχος, πού σημαίνει ἀγωνία. Σάν νά ἔχῃ περάσει κανείς μιά θηλειά στό λαιμό τοῦ ἀνθρώπου, καί διαρκῶς τήν τραβᾷ καί τή σφίγγει, καί ὁ ἄνθρωπος μέ δυσκολία ἀναπνέει, καί τέλος πεθαίνει. Θηλειά εἶνε ἡ ἀγωνία πού προέρχεται ἀπό τήν προσπάθεια νά ἱκανοποιήσῃ ὁ ἄνθρωπος ὅλες του τίς ἀνάγκες, πού ὅπως εἴπαμε οἱ περισσότερες ἀπ’ αὐτές εἶνε περιττές καί βλαβερές.
* * *
Ταλαίπωρος ἄνθρωπος! Πνίγεται μέσα στή θάλασσα τῶν φροντίδων καί μεριμνῶν.
Ποιό εἶνε τό φάρμακο τῆς φοβερῆς αὐτῆς ψυχικῆς ἀρρώστιας τῆς ἀνθρωπότητος; Βρίσκεται μέσα στό σημερινό Εὐαγγέλιο. Εἶνε ἡ πίστι στό Θεό, στόν παντοδύναμο καί πανάγαθο Πατέρα. Ὅποιος πιστεύει στό Θεό δέν ἀνησυχεῖ, δέν ταράζεται, δέν ἀπελπίζεται. Ἕνας φτωχός, πού πιστεύει στό Θεό, κάνει τό βράδι τήν προσευχή του, πλαγιάζει στό ξύλινο κρεβάτι του, καί κοιμᾶται μέ εἰρήνη. Ἐνῷ ἕνας ἑκατομμυριοῦχος, πού δέν πιστεύει στό Θεό καί θεό ἔχει τό μαμωνᾶ, αὐτός δέν μπορεῖ νά κλείσῃ μάτι καί νά κοιμηθῇ στό μαλακό κρεβάτι του. Λές καί τό στρῶμα του εἶνε γεμᾶτο βελόνες καί ἀγκάθια. Ὁ φτωχός μέ τόν ἐπιούσιο ἄρτο ζῇ μέ ὑγεία καί χαρά, δέν πάει σέ γιατρούς καί δέν παίρνει φάρμακα. Ἐνῷ ὁ ἄπιστος ἑκατομμυριοῦχος ἀπό τήν πολλή ἀγωνία καταστρέφει τήν ὑγεία του καί πεθαίνει πρόωρα.
– Καί λοιπόν, ποιό εἶνε τό συμπέρασμα; Νά μήν ἐργάζωμαι;
Ὄχι, ἄνθρωπε. Νά ἐργάζεσαι, ἀλλά παραπάνω ἀπό τήν ἐργασία νά ἔχῃς τήν ἐμπιστοσύνη στό Θεό. «Ἐμβλέψατε εἰς τά πετεινά τοῦ οὐρανοῦ, ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδέ θερίζουσιν οὐδέ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας, καί ὁ πατήρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά» (Ματθ. 6, 26). Χωρίς τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ οὔτε μιά ὥρα δέν μπορεῖς νά ζήσῃς, ἔστω καί ἄν ἔχῃς ὅλα τά ἑκατομμύρια τοῦ κόσμου. «Ἑαυτούς», λοιπόν, «καί ἀλλήλους καί πᾶσαν τήν ζωήν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα».
(20 Απριλίου 1907 – 28 Αυγούστου 2010)
Οἱ Εἰκόνες τοῦ κειμένου, ἔχουν τεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.
