Ἡ ἱερωσύνη ἐστί μυστήριον, δι’ οὗ δίδοται τοῖς δεχομένοις τοῦτο τό ἀξίωμα πνευματική τις ἐξουσία, καί ξεχωριστή χάρις νά ἐπιτελῶσι τά θεῖα μυστήρια, καί νά μεριμνῶσι διά τήν σωτηρίαν τῶν ψυχῶν.
Πῶς ἐπιτελεῖται ἡ χειροτονία;
Διά τῆς προσευχῆς καί ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ Ἐπισκόπου ἐπί τόν ὑποψήφιον, καθώς μαρτυρεῖ ἡ Γραφή. «Χειροτονήσαντες αὐτοῖς πρεσβυτέρους κατ’ ἐκκλησίαν, προσευξάμενοι μετά νηστειῶν, παρέθεντο αὐτούς τῷ Κυρίῳ, εἰς ὅν επεπιστεύκεισαν»(¹). Περί δέ τῆς χειροτονίας ταύτης, οὕτω γράφει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος· «Μή ἀμέλει τοῦ ἐν σοί χαρίσματος, ὅ ἐδόθη σοι διά προφητείας, μετά ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ πρεσβυτερίου»(²). Καί πάλιν· «Ἀναμιμνήσκω σε ἀναζωπυρεῖν τό χάρισμα τοῦ Θεοῦ, ὅ ἐστιν ἐν σοί διά τῆς επιθέσεως τῶν χειρῶν μου»(³).
Ποία ἐξουσία δίδεται εἰς τούς Ἱερεῖς διά τῆς τοιαύτης ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν, ἤγουν διά τῆς χειροτονίας;
Δίδεται ἡ ἰδία ἐξουσία, τήν ὁποίαν ἔδωκεν ὁ Χριστός εἰς τούς Ἀποστόλους λέγων· «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός, καί τοῦ Υἱοῦ, καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καί ὅσα ἐάν λύσητε ἐπί τῆς γῆς, ἔσται λελυμένα ἐν τῷ οὐρανῷ».
Τί συνάγεται ἐκ τούτων τῶν ἱερῶν λόγων;
Συνάγεται τοῦτο, ὅτι ἡ ἐξουσία καί τό χρέος τῶν Ἱερέων ὑφίσταται εἰς ταῦτα τά δύο, δηλονότι εἰς τήν διδαχήν τοῦ θείου λόγου καί εἰς τήν ἐκτέλεσιν τῶν θείων μυστηρίων, τό ὁποῖον βεβαιοῖ καί ὁ Ἀπόστολος· «Οὕτως ἡμᾶς λογιζέσθω ἄνθρωπος ὡς ὑπηρέτας Χριστοῦ, καί οἰκονόμους μυστηρίων Θεοῦ».
Εἰς τί ὑφίσταται περισσότερον;
Εἰς τήν διδαχήν· διότι πρῶτον ἐπρόσταξεν ὁ Χριστός τούς μαθητάς αὐτοῦ νά διδάξωσι, καί ὕστερον νά βαπτίσωσιν. Ἔπειτα ἄν καί τό ἱερουργεῖν εἶναι ἔργον τῶν Ποιμένων, ὅμως τό διδάσκειν ἐστί τό πρῶτον καί ἀναγκαιότατον· ἐπειδή παντοῦ, ὅπου παρακινεῖ ἡ Ἁγία Γραφή τούς Ποιμένας εἰς τό ἔργο αὐτῶν, οὐδέν ἄλλο παραγγέλει εἰμή νά διδάξωσι τόν λαόν καθώς δύναται ἕκαστος νά ἰδῇ εἰς πολλούς τόπους αὐτῆς, μάλιστα δέ εἰς τάς ἐπιστολάς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ὅπου σαφῶς διεχάραξε τό ἅγιον τῶν Ποιμένων εἰς τοῦτον τόν λόγον. «Διαμαρτύρομαι οὖν ἐγώ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, καί τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ μέλλοντος κρίνειν ζῶντας καί νεκρούς κατά τήν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ καί τήν Βασιλείαν αὐτοῦ· Κήρυξον τόν λόγον, ἐπίστηθι εὐκαίρως ἀκαίρως· ἔλεγξον ἐπιτίμησον, παρακάλεσον ἐν πάσῃ μακροθυμίᾳ καί διδαχῇ»· διά τοῦτο καί ὁ ἴδιος Παῦλος λέγει περί ἑαυτοῦ· «Ἐάν εὐαγγελίζωμαι, οὐκ ἔστι μοι καύχημα· ἀνάγκη γάρ μοι ἐπίκειται. Οὐαί δέ μοι ἐστίν, ἐάν μή εὐαγγελίζωμαι». Καί πάλιν· «Εὐχαριστῶ τῷ Θεῷ ὅτι οὐδένα ὑμῶν ἐβάπτισα, εἰμή Κρῖσπον καί Γάϊον… οὐ γάρ ἀπέστειλέ με Χριστός βαπτίζειν, ἀλλ’ εὐαγγελίζεσθαι». Ὄχι ὅτι δέν εἶχεν ὁ Παῦλος ἐξουσίαν νά βαπτίζῃ, ἀλλ’ ἵνα μή τις εἴπῃ ὅτι εἰς τό αὐτοῦ ὄνομα ἐβάπτισε, καί θέλων νά δείξῃ πόσον ἀναγκαῖον ἔργον τῶν ποιμένων ἐστί τό διδάσκειν, ἐσχημάτισε τοιουτοτρόπως τό λόγιον· διότι αἱ ἱεροπραξίαι χωρίς τήν πίστιν ἐκείνου ὅστις δέχεται τό μυστήριον, οὐδέν ὠφελοῦσιν· ἡ πίστις δέ χωρίς τό κήρυγμα τοῦ θείου λόγου δέν γίνεται κατά τόν λόγον τοῦ Ἀποστόλου· «Πῶς πιστεύσουσιν, οὗ οὐκ ἤκουσαν; πῶς δέ ἀκούσουσι χωρίς κηρύσσοντος»(⁴). Τοῦτο ἄς τό συλλογίζωνται καλῶς, ὅσοι θέλουσι νά γένωσι ποιμένες τοῦ λαοῦ· διότι οἱ δεχόμενοι τοῦτο τό ἀξίωμα, καί μή ὄντες ἱκανοί εἰς τό ἔργον αὐτῶν, κριματίζονται θανασίμως.
Ποσαπλοῖ εἶναι οἱ βαθμοί τοῦ ἱερατικοῦ τάγματος;
Διττοί· ἄλλοι μέν ἀνώτεροι ἄλλοι δέ κατώτεροι.
Ποῖοι οἱ κατώτεροι;
Ἀναγνώστης, Ὑποδιάκονος, καί Διάκονος, οἱ ὁποῖοι εἶναι ὡς βοηθοί καί ὑπηρέται τῶν Πρεσβυτέρων, ἤγουν τῶν Ἱερέων, εἰς τά ἔργα αὐτῶν.
Ποῖοι δέ οἱ ἀνώτεροι;
Ἐπίσκοπος, Ἀρχιεπίσκοπος, Μητροπολίτης, καί Πατριάρχης. Ὁ μέν Ἐπίσκοπος εἶναι ἐπιστάτης τῶν Ἱερέων, ἄν περιπατῶσι καλῶς εἰς τό ἔργον τοῦ ἐπαγγέλματος αὐτῶν· ὁ δέ Ἀρχιεπίσκοπος εἶναι ἐπιστάτης καί αὐτῶν τῶν Ἐπισκόπων, ἄν ἐκπληρῶσι τό ἔργον τῆς διακονίας ὅπερ ἔλαβον. Ἀλλ’ ἐπειδή ἡ τοιαύτη διοίκησις ἐμπιστεύεται εἰς τόν Ἐπίσκοπον τῆς μητροπόλεως, ὀνομάζεται αὐτός καί Μητροπολίτης. Καί οὗτοι μέν οἱ βαθμοί εἰσί παλαιοί· ὕστερον δέ πρός καλυτέραν ἀκόμη κυβέρνησιν καί εὐταξίαν τῆς Ἐκκλησίας κατεστάθησαν καί Πατριάρχαι, οἵτινες καί αὐτούς τούς Ἀρχιεπισκόπους ἐπιτηροῦσι καί κρίνουσιν· ἐδόθη δέ αὐτή ἡ ἐξουσία εἰς τούς Ἐπισκόπους τῶν πρωτευουσῶν πόλεων. Τοῦτο ὅμως γινωσκέτω πᾶς χριστιανός, ὅτι ὅλοι αὐτοί, δηλονότι οἱ Ἱερεῖς, οἱ Ἐπίσκοποι, οἱ Ἀρχιεπίσκοποι, καί οἱ Πατριάρχαι, ἕν καί τό αὐτό χρέος τοῦ Ποιμένος ἔχουσι, καί μίαν καί τήν αὐτήν ἐξουσίαν τῆς διδασκαλίας, καί ἱεροπραξίας (πλήν τῆς χειροτονίας, τοῦ ἁγιασμοῦ, τοῦ μύρου, τοῦ ἐνθρονισμοῦ τῶν ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν, καί τῆς καθιερώσεως τῶν Ἀντιμινσίων, ἅπερ εἰσίν ἴδια τῶν Ἀρχιερέων)· ἄνισοι δέ εἶναι μόνον εἰς τήν ὑποταγήν καί ἐπιστασίαν.
(¹) Πραξ. κεφ. ΙΔ’, στίχ. 23.
(²) Παύλ. Α’ ἐπ. π. Τιμ. κεφ. Δ’, στίχ. 14.
(³) Παύλ. Β’ ἐπ. π. Τιμ. κεφ. Α’, στίχ. 6.
(⁴) Παύλ. Α’ ἐπ. π. Ρωμ. κεφ. Ι’, στίχ. 14.
ΠΗΓΗ: «Ἐγχειρίδιον χριστιανικόν», ἤτοι σύντομος ἐξήγησις τοῦ ἱεροῦ ναοῦ, τῶν ἱερῶν σκευῶν καί ἀμφίων, τῆς θείας καί ἱερᾶς Λειτουργίας καί τῶν ἁγίων Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας. Ὑπό Δ. Ν. τοῦ ΔΑΡΒΑΡΕΩΣ. (Ἀκριβῆς ἀνατύπωσις ἀπό τήν ἔκδοσιν τοῦ ἔτους 1882. ἘκδόσειςΒΑΣ. ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ). (Σελ. 57).
Ἡ εἰκόνα τοῦ κειμένου, ἔχει τεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.
