† Ἀρχιμ. Χριστοφόρου Ἀθ. Καλύβα
Οἱ πάπαι, εἴπομεν, φέρουν ἐπί τῆς κεφαλῆς διπλοῦν καί τριπλοῦν στέμμα. Ἐκεῖνο πού περισσότερον τούς ἐνδιέφερε καί τούς ἐνδιαφέρει εἶναι ἡ κοσμική δόξα καί ὄχι ἡ δόξα τοῦ Χριστοῦ. Διότι ἡ κοσμική δόξα ἠμπορεῖ νά ἐπιτευχθῇ μέ ἐλαστικότητα συνειδήσεως, οὐ μήν ἀλλά καί μέ τό ἔγκλημα. Οὐδέποτε ὑπῆρξε δόξα τοῦ κόσμου πού νά προσεφέρθη ἤ κατεκτήθη ἄνευ αἵματος ἤ ἔστω ἄνευ ἀδικιῶν, εἰς βάρος τῶν ἄλλων. Διά ν’ ἀποκτηθῇ ὁ ὑλικός πλοῦτος καί ἡ δόξα τοῦ κόσμου, πρέπει νά προσκυνήσῃ ὁ ποθῶν ὑλικόν πλοῦτον καί δόξαν τοῦ κόσμου τόν σατανᾶν. «Πάλιν παραλαμβάνει αὐτόν ὁ διάβολος εἰς ὄρος ὑψηλόν λίαν, καί δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τάς βασιλείας τοῦ κόσμου καί τήν δόξαν αὐτῶν καί λέγει αὐτῷ· ταῦτα πάντα σοι δώσω, ἐάν πεσών προσκυνήσῃς με…» (Ματθ. δ’, 8 – 9). Καί: «Οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καί οἱ μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν» (Μάρκ. ι’, 42). Φανερόν ἐκ τῆς Ἱστορίας τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας ὅτι οἱ πάπαι ἐπροτίμησαν τήν δόξαν τοῦ κόσμου τούτου εἴπερ τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ (Ἰωάν. ιβ’, 43), καί τοῦτο διότι, ὡς εἶπεν ὁ Κύριος, ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ ἀποκτᾶται δι’ ἀσκήσεως, ἐσωτερικῆς μυστικῆς ζωῆς, διά προσωπικῶν ἀγώνων καί θυσιῶν, δι’ ἐκριζώσεως τοῦ ἰδίου θελήματος καί τελείας ὑποταγῆς εἰς τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά τότε πλέον δέν γίνεται λόγος περί κατακτήσεων, περί πρωτείων, περί ἀλαθήτου, περί ἱπποκόμων καί ἀσπασμοῦ ἐμβάδος, διότι καί εἰς τόν τομέα τῆς κοινωνικῆς ζωῆς θά ἐφηρμόζετο τό τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «Μή τά ὑψηλά φρονοῦντες… τῇ τιμῇ ἀλλήλοις προηγούμενοι» (Ρωμ. ιβ’, 10). Οὕτως ἐχόντων τῶν πραγμάτων καί δεδομένης τῆς νοσηρᾶς φιλαρχίας τῶν παπῶν, ἔπρεπε νά ἐξευρεθῇ μέσον καί τρόπος καθυποτάξεως τῶν πάντων εἰς τόν πάπαν σταδιακῶς καί κατ’ ὀλίγον, ἰδίᾳ δέ τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανικοῦ κόσμου τῆς Ἀνατολῆς. Καί ὑπό τό πρόσχημα τῆς ἀπελευθερώσεως τῶν Ἁγίων Τόπων ἀπό τούς Τούρκους, ὁ πάπας κηρύσσει ἱερόν πόλεμον, ἀφοῦ κατώρθωσε νά πείσῃ τούς ἡγεμόνας τῆς Δύσεως περί τῆς ἀνάγκης τῆς ἐξαπολύσεως πολέμου κατά τῶν Τούρκων, δῆθεν, οἵτινες ἐμόλυνον τούς Ἁγίους Τόπους. Οἱ πόλεμοι αὐτοί προσλαβόντες νόημα οὐχί κατακτήσεως, ἀλλά ἀπελευθερώσεως ἐδέχθησαν τήν σφραγῖδα τῆς ἀνάγκης καί τῆς ἱερότητος, δεομένου μάλιστα ὅτι ὁ ὕπατος ἀρχηγός τῆς Δυτικῆς Ἐκκλησίας τούς ἐμπνέει, τούς ὀργανώνει, τούς εὐλογεῖ. Καί οἱ πόλεμοι αὐτοί οἱ ὁποῖοι ὑπῆρξαν πλυχρόνιοι ἀποτυχόντες ἐν τέλει οἰκτρῶς δέν προσεκόμισαν μέν εἰς τούς πάπας ἐδαφικά ὀφέλη, ὅμως ἀπεκάλυψαν τήν αἱμοβορίαν των, ἐταλαιπώρησαν τήν ἑλληνικήν Ὀρθοδοξίαν κυρίως, καί ἐξησθένησαν τό Βυζαντινόν Κράτος τό ὁποῖον αἱμάσσον καί ἐξηντλημένον ἐγένετο βορά τῶν βαρβάρων. Οἱ πόλεμοι αὐτοί διεξήχθησαν μέ σταυροφόρους τοῦ πάπα καί μέ ἀρχηγούς ἡγεμόνας τῆς Δύσεως, οἵτινες εἶχον τήν αὐτήν αἱματικήν σύνθεσιν μ’ αὐτούς καί λῃστρικάς ἐπιδιώξεις.
Οὕτω κηρύσσεται ἡ πρώτη, ἐν ὀνόματι τοῦ πάπα Οὐρβανοῦ τοῦ Β’, σταυροφορία, ὡς θέλημα Θεοῦ. Κι’ ἀφοῦ ἀνεμίχθησαν ὄνειρα, μῦθοι καί τά τοιαῦτα πρός ἔξαψιν τῶν πνευμάτων, διενεμήθησαν καί ἐρυθροί σταυροί τούς ὁποίους ἐπέρραψαν ἐπί τῶν ἐνδυμάτων των τά ἐκστρατευτικά σώματα. Ὁ πάπας τῷ 1096 – 1108, εἶχε κατορθώσει νά ἠλεκτρίσῃ τούς πάντας καί ὁ ἐνθουσιασμός τῶν σταυροφόρων ἡγεμόνων τῆς Εὐρώπης καί στρατιωτῶν ὑπῆρξεν ἀκράτητος. Καί τίνες αἱ συνέπειαι τῆς πρώτης σταυροφορίας, ἁπλή φυλλομέτρησις τῆς Ἱστορίας τό ἀποκαλύπτει. Ἐκεῖνο πού ἀναφέρομεν ἐνταῦθα εἶναι ὅτι οἱ σταυροφόροι τοῦ πάπα ἵδρυσαν εἰς Ἀντιόχειαν ἡγεμονίαν Φράγκων καί αὐτό ἦταν τό «ψητό», ἐγκατέστησαν ἐ κ ε ῖ Πατριάρχην λατῖνον μετά πολυαρίθμου Κλήρου καί ἐν συνεχείᾳ ἐκήρυξαν ἀμείλικτον διωγμόν πρός ἐξόντωσιν τῶν ὀρθοδόξων χριστιανῶν τῆς Συρίας, ἐκάλεσαν δέ τόν πάπαν Οὐρβανόν τόν Β’ νά κατέλθῃ ἐκεῖ ἵνα ἐκκαθαρίσῃ τήν χώραν ἀπό τούς αἱρετικούς ὅπως ἀπεκάλουν τούς Ὀρθοδόξους χριστιανούς οἱ παπικοί. Καί ἐπειδή δέν μᾶς ἐνδιαφέρει ἡ Ἱστορία ὡς καθ’ ἑαυτήν Ἱστορία, ἐρωτῶμεν τούς παπικούς καί τούς φιλενωτικούς: Εἶναι ἤ δέν εἶναι ἀληθές, ὅτι οἱ σταυροφόροι τοῦ πάπα, κατόπιν ἐκπορθήσεως τῶν Ἱεροσολύμων τήν 15ην Ἰουλίου 1099 διέπραξαν ἀπεριγράπτους ὠμότητας εἰς βάρος τοῦ ἐκεῖ πληθυσμοῦ; Εἶναι ἤ δέν εἶναι ἀληθές, ὅτι τά θηλάζοντα βρέφη κατεσφάγησαν ἐν τῷ ναῷ τοῦ Παναγίου Τάφου καί τό αἷμα τῶν σφαγέντων ἀνῆλθε, κατά τήν ὁμολογίαν τῶν λατίνων χρονογράφων, εἰς ὕψος ἡμίσεος μέτρου καί οἱ σφαγεῖς μετά τρεῖς ἡμέρας ἐλούσθησαν σωματικῶς ἵνα ὀργανώσουν λιτανείαν καί αἴτησιν συγγνώμης, δῆθεν, ἀπό τόν Θεόν διά τά διαπραχθέντα κακουργήματά των; Εἶναι ἤ δέν εἶναι ἀληθές, ὅτι τότε ἐκήρυξαν ἔκπτωτον τόν ὀρθόδοξον Πατριάρχην Συμεών καί ἀντ’ αὐτοῦ ἐγκατέστησαν ἐκεῖ τόν λατῖνον Ἀρνοῦλδον; Καί δι’ αὐτά ποῖος εἶναι ὁ ἠθικός αὐτουργός καί τίνος αἱ χεῖρες εἶναι βεβαμμέναι μέ ἀνθρώπινον καί μάλιστα χριστιανικόν αἷμα; Ὁ πάπας, ὅστις ἔδρεπεν ἐκ τῶν πρώτων, ὡς ἐμπνευστής, ὀργανωτής καί χρηματοδότης τῶν σταυροφοριῶν, τήν δόξαν τοῦ κόσμου, ὁ ἴδιος ὁ πάπας βαρύνεται καί μέ τά ἐγκλήματα καί δέχεται τό κατάκριμα.
Ἐρχόμεθα τώρα εἰς τήν δευτέραν σταυροφορίαν, ἐπί πάπα Εὐγενίου τοῦ Δ’. Ἡ ἰδία καρδία, τά ἴδια μυαλά, τά ἴδια σχέδια. Αὐτός περιώδευε συνεχῶς καί διά τῶν κηρυγμάτων του ἐτόνιζε τήν ἀνάγκην ὅτι ὁ χριστιανικός κόσμος δέν πρέπει νά μένῃ ἀδιάφορος καί ὅτι πρέπει ἡ Ἀνατολή νά περιέλθῃ εἰς τήν ἡγεμονίαν τῆς Δύσεως. Ξεσηκώνει κι’ αὐτός τούς ἡγεμόνας, ὀργανώνει στρατούς καί τούς ὠθεῖ πρός τήν Ἀνατολήν. Δέν διέφερον τῶν βαρβάρων. Ὁ Αὐτοκράτωρ μάλιστα Μανουήλ ἐθορυβήθη διότι, ὅπως γράφει ὁ Βυζαντινός Ἱστορικός Ἰωάννης ὁ Κίνναμος, οἱ σταυροφόροι ἐκεῖνοι «ἐστράτευον λόγῳ μέν ἵνα σώσουν τούς Ἁγίους Τόπους ἐκ τῶν μ ω α μ ε θ α ν ῶ ν, «τῇ γε μήν ἀληθείᾳ ὡς τήν χώραν τῶν Ἑλλήνων καθέξοντες καί τά ἐν ποσί καταστρέψοντες». Τήν σταυροφορίαν αὐτήν ἠκολούθει καί ὁ Ἐπίσκοπος τῶν De Freisngen. Καί ἀπέτυχε μέν οἰκτρῶς καί ἡ δευτέρα σταυροφορία τοῦ πάπα, ἀλλ’ ἀπό ὅπου κι’ ἄν διῆλθον δέν ἀφῆκαν τίποτε τό ὄρθιον. Ἀκρίδα σωστή. Ὅπως βλέπομεν ἀπεκαλύφθη ὅτι καί ἡ σταυροφορία αὐτή τοῦ πάπα εἶχεν ἀνθελληνικόν καί ἀντιορθόδοξον χαρακτῆρα.
Ώς πρός τήν τρίτην σταυροφορίαν 1188 – 1192, μετά τό οἰκτρόν τέλος τῶν σταυροφορικῶν στρατιῶν τοῦ Λουδοβίκου, αὕτη προσέλαβε μισελληνικόν χαρακτῆρα. Ὁ Φρειδερῖκος, ὅστις ἠγεῖτο αὐτῶν τῶν στρατιῶν ἐμίσει τόν Ἰσαάκιον καί εἶχε σχέδιον ἐπιθέσεως κατά τῶν Ἑλλήνων τό ὁποῖον ἐν τέλει ἐγκατέλειψε. Ὁ πάπας πάντοτε εἰς τό προσκήνιον. Καί ἡ Τρίτη σταυροφορία ἀπέτυχε, χωρίς κἄν νά βελτιωθῇ ἡ θέσις τῶν χριστιανῶν τῶν Ἁγίων Τόπων.
Ἡ Τετάρτη σταυροφορία τήν ὁποίαν ἐμπνέει καί ὀργανώνει κυρίως ὁ πάπας Ιννοκέντιος ὁ Γ’ (1198 – 1216), καί ἡ ὁποία ὑπῆρξεν ἡ μεγαλυτέρα ἐθνική καί θρησκευτική συμφορά μας, ἦτο πανθομολογουμένως καθολοκληρίαν μισελληνική καί ἀντιορθόδοξος. Διά νά μή νομισθῶμεν ἡμεῖς ὑπερβολικοί καί ἄδικοι ὡς πρός τόν χαρακτηρισμόν τοῦ πάπα καί τῶν «χριστιανικῶν» του ἔργων καί ἵνα μή πολυπραγμονήσωμεν ἐπί θέματος τῆς συμφορᾶς μας πού θά στιγματίζῃ ἐ σ α ε ί τήν παπωσύνην καί καταλαμβάνει σελίδας ὁλοκλήρους καί τόμους Ἱστοριῶν, παραθέτομεν περιληπτικῶς τεμάχια τῆς πικρᾶς αὐτῆς διά τό ἑλληνικόν ὀρθόδοξον Γένος μας δοκιμασίας: Οἱ σταυροφόροι ἁλώσαντες τήν Κωνσταντινούπολιν καί μείναντες ἀνενόχλητοι, ἐπεδόθησαν ἀκράτητοι εἰς τήν λεηλασίαν αὐτῆς, τήν 12/4/1204. Εἰσορμήσαντες δέ εἰς τήν πόλιν ἔσφαζον ἄνδρας, γυναῖκας καί παιδία… Χιλιάδες ἀνδρῶν καί γυναικῶν πάσης ἡλικίας κατεσφάγησαν. Ὁλόκληρος ἡ πόλις, πλατεῖαι καί οἰκοδομαί, βασιλικά παλάτια καί ἰδιωτῶν οἰκίαι ἐλεηλατήθησαν ἀγρίως ὑπό τῶν βαρβάρων ἐκείνων. Πολύτιμα τοῦ Φειδίου, τοῦ Πραξιτέλους καί ἄλλων Ἑλλήνων καλλιτεχνήματα συνετρίβησαν ὑπό τῶν βαναύσων κατακτητῶν, οἵτινες, μή ἀρκεσθέντες εἰς ταῦτα, εἰσῆλθον καί εἰς τό ἡρῷον τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ἔνθα αἱ προαιώνιοι σαρκοφάγοι τῶν Βυζαντινῶν Βασιλέων, καί διεσκόρπησαν τά ὀστά αὐτῶν καί διήρπασαν πᾶν ὅ,τι ἐν αὐταῖς πολύτιμον: χρυσόν, λίθους, τιμαλφῆ, βαρύτιμα χρυσοκέντητα ἐνδύματα.
Ἀλλ’ οὐδέ τῶν ἱερῶν ναῶν ἐφείσθησαν. Ἔθραυον καί κατεπάτουν τάς ἁγίας εἰκόνας καί τά ἱερά σκεύη τῶν Ἐκκλησιῶν, καί διεσκόρπιζον εἰς τάς ἀγυιάς τό ἐν αὐτοῖς «Αἷμα καί Σῶμα τοῦ Σωτῆρος». Τά ἐν τῷ μεγάλῳ ναῷ τῆς Ἁγίας Σοφίας διαπραχθέντα «οὐδέ ἀκοαῖς εἰσίν εὐπαράδεκτα» ἱστορεῖ ὁ Χωνιάτης. Ἡ ἐκ χρυσοῦ καί πλυτίμων λίθων Ἁγία Τράπεζα τοῦ ναοῦ ἐκείνου «κατετεμαχίσθη καί διεμερίσθη τοῖς χωνευταῖς, ὥσπερ καί πλοῦτος ἅπας ὁ ἱερός, ὁ τοσοῦτος τό πλῆθος καί τήν ἀγλαΐαν ἀπέραντος». Διά νά μεταφέρουν τά ἀμυθήτου ἀξίας ἱερά σκεύη καί ἔπιπλα τοῦ ναοῦ ἐκείνου, εἰσήγαγον τούς ἡμιόνους των μέχρις αὐτοῦ τοῦ Ἱεροῦ. Εἶναι ἀ π ε ρ ί γ ρ α π τ ο ς ἡ φθορά καί τό πλῆθος τῶν ἀπαχθέντων κειμηλίων. Ἄπειρα λείψανα ἁγίων καί σταυροί καί ἱερά σκεύη χρυσᾶ μετά πολυτίμων λίθων καί λοιποί θησαυροί, οἵτινες ἐκόσμουν τούς πολυπληθεῖς ναούς καί ἰδίως τούς ἐν τοῖς βασιλικοῖς παλατίοις, ἤ ἐφυλάσσοντο εἰς τά σκευοφυλάκια αὐτῶν, «ἀπωλέσθησαν τῇδε κἀκεῖσε, ὀλίγιστα δέ διεσώθησαν καί φυλάσσονται σήμερον εἰς διαφόρους δυτικάς τῆς Εὐρώπης Ἐκκλησίας» (Μ.Ε.Ε. Σταυροφορία Τετάρτη).
Γύρω ἀπ’ αὐτήν τήν σταυροφορίαν οἱ Ἐκκλησιαστικοί Ἱστορικοί γράφουν: «Τά δεινά ἅτινα ὑπέστησαν οἱ ὀρθόδοξοι κάτοικοι τῆς Κων/πόλεως κατά τήν ὑπό τῶν Φράγκων ἅλωσίν της τῷ 1204, εἶναι ἀ ν ε κ δ ι ή γ η τ α. Δισχίλιοι πολῖται κατακρεουργήθησαν. Οἱ ἐπιζήσαντες ἐλῃστεύθησαν καί ἐκακώθησαν οἰκτρῶς ὑπ’ αὐτῶν (τῶν λατίνων) μή σεβασθέντων μήτε τό γῆρας, μήτε τό γένος, μήτε τούς τάφους, μήτε τά ἱερά. Εἰσελαύνοντες εἰς τούς ὀρθοδόξους ναούς ἀνέτρεπον τάς ἁγίας Τραπέζας, ἔχυνον τόν ἱερόν οἶνον, ἐβεβήλουν τάς ἁγίας εἰκόνας, περιΰβριζον τά πάντα, μετεχειρίζοντο τά ἱερά σκεύη εἰς βεβήλους χρήσεις, κατεσυνέτριβον δέ τούς ἄμβωνας, τά κωδωνοστάσια καί τούς ἐπισκοπικούς θρόνους. Ἵνα ἀποκομίσωσι τά λάφυρα ἐκ τῶν Ἐκκλησιῶν, εἰσῆγον ὄνους καί ἡμιόνους εἰς αὐτάς. Περιβαλλόμενοι δέ γελοιωδῶς τά πλατέα ἐνδύματα τῶν Ἑλλήνων καί κρατοῦντες ἀνά χεῖρας ἀντί σπάθης χάρτην καί μελανοδοχεῖα καί βιβλία, περιεφέροντο, ἀνά τάς ὀδούς καί ἐνέπαιζον τούς κατοίκους ὡς λογιωτάτους, ἀπολέμους καί θηλυδρίας» (Ἐκκλ. Ἱστορ. Κυριακοῦ, τ. Β’, 249 – 250). Καί ὁ ἕτερος Ἱστορικός Στεφανίδης συμπληρώνει ἐπιγραμματικά: «Ποικίλα συμφέροντα ἔφερον αὐτούς, δηλ. τούς σταυροφόρους, κατά τῆς Κων/πόλεως καί εἰς τήν διάλυσιν τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, π ρ ό ς α ἰ ώ ν ι ο ν α ἶ σ χ ο ς τ ῆ ς Δ ύ σ ε ω ς» (σ. 518).
Τώρα, ἐλάχιστα τά ὅσα ἐπ’ αὐτοῦ τοῦ θέματος σημειώνει ὁ Ἐθνικός μας Ἱστορικός Παπαρρηγόπουλος: «Ἡ μεγάλη ἐκείνη πόλις, ἡ ἐπί ἐννεακόσια ἔτη ἀπό τῆς ἱδρύσεως αὐτῆς π α ρ θ έ ν ο ς π ά σ η ς ἁλώσεως διατελέσασα καί ἐν τῷ μικρῷ τοῦτῳ διαστήματι συγκεντρώσασα μέν ἐν αὐτῇ θησαυρούς ὁλοκλήρου τοῦ κόσμου, διασώσασα δέ ὡς ἐν κιβωτῷ τά κάλλιστα κειμήλια τῆς ἀρχαίας τέχνης καί τῆς ἀρχαίας διανοίας, ἐγένετο ἐπί τέσσαρας ἡμέρας ὁλόκληρος θῦμα τῆς φοβερωτέρας βίας καί καταστροφῆς… Ἡ καταστροφή τῶν ἔργων τῆς τέχνης ὑπῆρξε θλιβερωτέρα, ἀλλά τίς θέλει ὑπολογίσει τήν ζημίαν ἥν ὑπέστη ὁ διανοητικός τῆς ἀνθρωπότητος βίος διά τῆς ἐξαφανίσεως πολλῶν τῆς ἀρχαιότητος συγγραφῶν ὡς ἐκ τριῶν πυρκαϊῶν τάς ὁποίας ἔβαλον οἱ σταυροφόροι;… Ὥστε τό μέγα ναυάγιον τῶν προϊόντων τοῦ ἀρχαίου διανοητικοῦ βίου ἐγένετο ἐντός τοῦ πελάγους τῶν φλογῶν τάς ὁποίας ἀνῆψαν αἱ βέβηλοι τῶν σταυροφόρων χεῖρες» (Τόμος Δ’, Σταυροφορία Τετάρτη).
Ἀλλά μήπως ὁ πάπας Ἰννοκέντιος ὁ Γ’, ὁ καί δράστης τῶν ἐγκλημάτων αὐτῶν εἶχε ποτέ τύψιν συνειδήσεως; Ἀλλ’ οἱ ἐγκληματικῆς ψυχοσυνθέσεως ἄνθρωποι δέν ἔχουν τοιαύτην ἠθικήν εὐαισθησίαν. Ἰδού πῶς κλειδώνει τό θέμα του ὁ Παπαρρηγόπουλος: «Ὁ πάπας Ἰννοκέντιος τοσαύτης ἐνεπλήσθη χαρᾶς διά τό γενόμενον κατόρθωμα, ὥστε ἐπί τέλους… ἐνέδωκε καί ἀπήλλαξε τοῦ ἀφορισμοῦ πάντας τούς μετάσχοντας τοῦ ἔργου, καλέσας ἅπαντας τούς Δυτικούς νά μεταβῶσιν εἰς τήν Ἑλλάδα ἵνα λάβωσιν αὐτόθι γαίας καί πλούτη. Ἐξωμοίωσεν αὐτούς καθ’ ὅλα μέ τούς στρατιώτας τοῦ Χριστοῦ τούς ἀναλαμβάνοντας κατά τῶν Μουσουλμάνων ἀγῶνα». Καί ὁ Κυριακός τά ἴδια σημειώνει: «Ὁ πάπας Ἰννοκέντιος μετά τό ἀπροσδόκητον αὐτό ἀποτέλεσμα ἔδειξε φανερῶς τήν ἑαυτοῦ χαράν, διότι ἐπί τέλους «ὁ Ἰσραήλ μετά τήν καταστροφήν τῶν χρυσῶν δαμάλεων ἐν Δάν καί Βαιθήλ, πάλιν ἡνώθη μετά τοῦ Ἰούδα», καί ἀπένειμεν εἰς τόν πρῶτον λατῖνον Πατριάρχην καί παράσημον.
Ἐν τῷ μεταξύ ὅταν πλέον οἱ σταυροφόροι «ἀπέκαμον σφάζοντες καί λεηλατοῦντες, οἱ ἀρχηγοί των συνελθόντες ἀνεκήρυξαν αὐτοκράτορα τῆς Κων/πόλεως τόν κόμιτα Φλάνδρας Βαλδουΐνον καί ἵδρυσαν τό θνησιγενές ἐκεῖνο κατασκεύασμα, τό ὁποῖον ἐν τῇ Ἱστορίᾳ ὀνομάζεται Ν έ α Φ ρ α γ κ ί α ἤ Λατικική αὐτοκρατορία. Ἡ κατά τῶν Μουσουλμάνων σταυροφορία ἐλησμονήθη. Διά τόν πάπαν καί τούς σταυροφόρους του ἤρκει ἡ νίκη τῆς κατακτήσεως τῶν Ἑλλήνων καί οἱ κόποι αὐτῶν ἱκανοποιοῦντο μέ τήν ματαίαν ἐλπίδα νά ὑπαγάγωσιν αὐτούς εἰς τήν Ἐκκλησίαν τῆς Ρώμης. Ἀλλ’ ἡ λατινική ἐκείνη αὐτοκρατορία ἐπέζησε μέχρι τῆς 26 Ἰουλίου 1261, ὅτε ἡ Κων/πολις ἀνεκτήθη ὑπό μιᾶς δρακός Ἑλλήνων τοῦ Βασιλείου τῆς Νικαίας» (Μ.Ε.Ε. σ. 315). Καταπικραμένος ὁ πάπας Ἰννοκέντιος διά τήν ἐκδίωξιν τῶν λατίνων ἔγραφε διά νά διερεθίσῃ καί πάλιν τούς σταυροφόρους ἡγεμόνας του ἐναντίον τοῦ Βυζαντίου: «Ἐάν ἀναλογισθῆτε ὁποῖον αἶσχος προξενεῖ ἡ Ἑλληνική Ἐκκλησία, οὐ μόνον εἰς τήν Ρωμαϊκήν ἀλλά καί εἰς πᾶσαν χριστιανικήν Ἐκκλησίαν, ὅταν γνωρίσητε τήν πρός ἡμᾶς περιφρόνησίν της, ὅταν πληροφορηθῆτε τό μῖσος αὐτῆς καί τάς δογματικάς πλάνας της, τότε θέλετε δράξει ἄνευ τῆς προτροπῆς ἡμῶν τά ὅπλα κ α τ’ α ὐ τ ῆ ς (τῆς Ἐκκλησίας δηλ. τῶν Ὀρθοδόξων), καί μετά ζήλου θερμοτάτου ἀγωνισθῆ ὑπέρ τῆς καθολικῆς πίστεως!» (Δ. Κυριακοῦ Β’, 250).
(1904 – 1992)
Οἱ εἰκόνες τοῦ κειμένου ἔχουν τεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.
ΠΗΓΗ: Τό Βιβλίο «ΠΑΠΙΚΟΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΣ», 1964, τοῦ μακαριστοῦ Ἱεροκήρυκος Ἀρχιμ. Χριστοφόρου Ἀθ. Καλύβα. (Σελ. 33 – 40). ΕΚΔΟΣΙΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ «ΚΥΨΕΛΗ» ΓΛΥΦΑΔΑ – ΑΘΗΝΩΝ.
