Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἑπομένη ταῖς διατάξεσι τῶν πανευφήμων Ἀποστόλων καί τῶν Θεοφόρων Πατέρων, ἀκολουθεῖ πιστῶς εἰς τήν ὑπ’ αὐτῶν χαραχθεῖσαν εὐθεῖαν ὁδόν, ἥτις εἶναι ἡ διά τῶν θείων καί ἱερῶν Κανόνων προσδιοριζομένη. Εἰς τοῦτο δέ ἐγκαυχωμένη πιστεύει καί κηρύττει, ὅτι κατέχει τήν ἀλήθειαν, ἥτις ἀπεργάζεται τήν σωτηρίαν.
Τοῦτο μή δυνάμενοι νά ὑποφέρωσιν οἱ ποικιλώνυμοι ἐχθροί τῆς Ὀρθοδοξίας ἔστρεψαν τά πυρά αὐτῶν κατ’ αὐτῶν τούτων τῶν ΠΕ’ (85) Ἀποστολικῶν Κανόνων, οἵτινες ἀποτελοῦν τό ὑπόβαθρον ἐφ’ οὗ ἑδράζεται τό Ἐκκλησιαστικόν μας καθεστώς, ἀμφισβητοῦντες τήν γνησιότητα αὐτῶν.
Ἐπειδή δέ εἰς τήν πλάνην αὐτήν περιέπεσαν καί τινες ἡμέτεροι παρασυρθέντες ἐκ τῶν ἀντιορθοδόξων αὐτῶν θεωριῶν, θεωροῦμεν καθῆκον νά μή παραλείψωμεν σχετικόν σχόλιον ἐπί τοῦ θέματος τούτου τοῦ ὁσίου πατρός ἡμῶν Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, ὅπερ κατεχώρησεν, ἐν Τόμῳ Γ’ σελίς 145 τοῦ ὑπ’ αὐτοῦ καταρτισθέντος Συναξαριστοῦ τῶν δώδεκα μηνῶν. Παραθέτομεν ὅθεν τοῦτο ἐνταῦθα πρός πληροφορίαν τῶν εὐσεβῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν ἔχον οὕτω:
Ἐπειδή ἐνταῦθα ὁ λόγος περί τῶν δώδεκα Ἀποστόλων ἐστί σημειοῦμεν, ὅτι ἀνέγνωμεν τό βιβλιάριον τῆς νεοτυπώτου Ἑκατονταετηρίδος, καί ἐλυπήθημεν ἄκρως ἐπειδή ὁ συγγραφεύς αὐτῆς, δέν ἠξεύρω πῶς, ἐλανθάσθη καί γράφει, ὅτι οἱ Κανόνες τῶν θείων καί ἱερῶν τούτων Ἀποστόλων εἶναι ὑποβολιμαῖοι, καθότι αὐτοί, λέγει, δέν ἐξετέθησαν ὑπό τῶν Ἱερῶν Ἀποστόλων, ἀλλ’ ὑπό Ἀποστολικῶν ἀνδρῶν, κατά τήν ἀποστολικήν διδασκαλίαν, καί ὅτι αὐτοί συνηθροίσθησαν ἴσως ὑπό τοῦ Ἀλεξανδρέως Κλήμεντος, ἤτοι τοῦ Στρωματέως. Ὄντως ἐδῶ πρέπει νά θρηνήσῃ πᾶς θεοφοβούμενος καί νά εἴπῃ ἐκεῖνο τό τοῦ Ἱερεμίου· «τίς δώσει τῇ κεφαλῇ μου ὕδωρ, καί τοῖς ὀφθαλμοῖς μου πηγήν δακρύων;» διότι ὁ λόγος οὗτος τοῦ πέρα τοῦ δέοντος τούτου κριτικοῦ εἰς τά καίρια ἔβλαψε καί βλάπτει, ἀλλά καί θέλει βλάψει τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ.
Ὥσπερ γάρ ὁ τά θεμέλια τοῦ οἴκου κρημνίζων καί ὅλην τήν οἰκοδομήν αὐτοῦ συγκατακρημνίζει, οὕτω καί ὁ ἄκριτος οὗτος λόγος, κρημνίζων τούς τῶν Ἀποστόλων Ἱερούς Κανόνας, συγκατακρημνίζει καί τήν οἰκοδομήν ὅλων τῶν λοιπῶν ἱερῶν Κανόνων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, τῶν τοπικῶν καί τῶν κατά μέρος θείων Πατέρων· καθότι ὅλοι οἱ ἀνωτέρω ἱεροί Κανόνες ἐποικοδομοῦνται τοῖς τῶν Ἀποστόλων Κανόσιν, ὡς ἐπί θεμελίοις ἀρραγεστάτοις. Καί ἁπλῶς εἰπεῖν πᾶσα ἱερά θεσμοθεσία καί εὐταξία τῆς τοῦ Χριστοῦ ἁγίας Ἐκκλησίας διά τοῦ λόγου τούτου καταργεῖται καί διαλύεται. Ἄν δέ ὁ σοφός οὗτος δέν ηὐλαβήθη τόσον νέφος μαρτύρων, βεβαιούντων τούς ρηθέντας Κανόνας τῶν ἱερῶν Ἀποστόλων, ἔπρεπε τοὐλάχιστον νά εὐλαβηθῇ δύο Οἰκουμενικάς Συνόδους, τήν ς’ καί τήν ζ’, αἵτινες ἐπικυρώνουσιν αὐτούς καί φανερῶς διορίζουσιν ἡ μέν ἕκτη ἐν τῷ β’ Κανόνι αὐτῆς καί ἡ ἕβδομη ἐν τῷ α’ Κανόνι, ὅτι οἱ ἀνωτέρω ΠΕ’ (85) Κανόνες ἐξετέθησαν ὑπό τῶν Πανευφήμων Ἀποστόλων, καί ὄχι νά τίθηται ἐν Καρός μοίρᾳ τάς ψήφους αὐτῶν, αἷς ὁ ἀντιπίπτων αὐτῷ ἀντιπίπτει τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι τῷ λαλοῦντι διά τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, καί ὁ μή αὐταῖς πειθόμενος ἀνάθεμα γίνεται, κατά τόν Διάλογον Γρηγόριον (Βιβλ. α’ Ἐπιστολ. κδ’) καί αἱρετικός, μᾶλλον δέ καί ὡς ἐθνικός λογίζεται ὁ παρακούων τῆς Ἐκκλησίας, ἧς πρόσωπον ἐπέχει ἡ Οἰκουμενική Σύνοδος, καθώς αὐτός οὗτος ὁ συγγραφεύς τῆς Ἑκατονταετηρίδος ταῦτα γράφει περί τῆς ψήφου τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων ἐν τῷ ἑαυτοῦ Θεολογικῷ.
Ἔπειτα ἔπρεπεν ὁ σοφός νά φανερώσῃ ποῖοι εἶναι οἱ ἀποστολικοί οὗτοι ἄνδρες, οἵτινες ἐξέθεσαν τούς Κανόνας αὐτούς, καί εἰς ποῖα μέρη εὑρίσκεται ἡ τοιαύτῃ ἀποστολική διδασκαλία, καί ὄχι νά μᾶς λέγῃ ἀμάρτυρα καί ἀδέσποτα πράγματα. Ἔπρεπε δέ ἠξεύρῃ βεβαίως καί ἀναμφιβόλως, ὅτι Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρευς, ἤτοι ὁ Στρωματεύς, συνέλεξε τήν ἀποστολικήν ταύτην διδασκαλίαν τῶν ἀποστολικῶν ἀνδρῶν, καί οὐχί νά ἐπιστηρίξῃ τοιαύτην μεγάλην ὑπόθεσιν ὑπό ἑνός ἴσως ἀβεβαίου καί ἀμφιβόλου. Ψευδέστατον δέ εἶναι ὅτι ὁ Ἀλεξανδρεύς Κλήμης συνέλεξε τούς τῶν Ἀποστόλων Κανόνας, καθότι ἐν τοῖς σῳζομένοις τοῦ Κλήμεντος συγγράμμασιν οὗτοι δέν περιέχονται. Ὅθεν ἀναξία τῇ ἀληθείᾳ τῆς ὑπολήψεως τοῦ μεγάλου ὀνόματος τοῦ σοφοῦ τούτου ἐστάθη ἡ τοιαύτῃ πέρα τοῦ δέοντος κρίσις του, ἐπειδή αὐτή ἀκολουθεῖ οὐχί εἰς Οἰκουμενικάς καί τοπικάς Συνόδους, καί εἰς τοσούτους παλαιούς μάρτυρας, οὐδέ εἰς τόν νεώτερον Μελέτιον τόν λέγοντα, ὅτι ὑπηγορεύθησαν οἱ ρηθέντες Κανόνες ὑπ’ αὐτῶν τῶν Ἀποστόλων, ἀλλ’ ἀκολουθεῖ εἰς τούς Λουθηρανιστάς καί εἰς τούς ψευδορεφορμάτους, τούς κρίνοντας ὑποβολιμαίους τούς ἀνωτέρω Κανόνας.
Ἀλλ’ ὅμως μηδείς τῶν θεοφοβουμένων καί ταῖς ἁγίαις καί Οἰκουμενικαῖς Συνόδοις πειθομένων σκανδαλισθήτω ἐκ τοῦ ἀκρίτου τούτου λόγου, καλῶς εἰδώς ὅτι αἱ μέν Οἰκουμενικαί Σύνοδοι καί αἱ τούτων ψῆφοι καί ἀποφάσεις εἰσίν ἀληθεῖς καί σφαλῆναι οὐ δύνανται, διδάσκαλόν ἔχουσαι τό Πνεῦμα τό Ἅγιον. Πᾶς δέ ἄνθρωπος εἶναι ψεύστης ὡς σφαλῆναι δυνάμενος, κἄν μυριάκις εἴη σοφός κατά τήν ἔξω σοφίαν καί μάθησιν. Ἔπειτα αὐτός ἐν τῇ μεταγλωττίσει τῆς ἱερᾶς τελετουργίας τῇ ὑπ’ αὐτοῦ γενομένῃ φέρει μαρτυρίας ἐκ τῶν ἀποστολικῶν διαταγῶν καί Ἀποστολικῶν Κανόνων μνημονεύει. Ὅθεν οὐδείς ὀφείλει προσέχειν αὐτῷ ἑαυτῷ ἀντιφάσκοντι. Ὁ θέλων νά πληροφορηθῇ περί τῶν Κανόνων τῶν ἱερῶν Ἀποστόλων τούτων, ἄς ἀναγνώσῃ εἰς τά προλεγόμενα τῶν Ἀποστολικῶν Κανόνων ἐν τῷ ἡμετέρ Πηδαλίῳ.
Πηγή: Ὁ Μέγας συναξαριστής τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἐκδίδεται ἀναλώμασι καί ἐπιμελείᾳ, του ἐν Μοναχοῖς ἐλαχίστου Βίκτωρος Ματθαίου Καθηγουμένου τῆς ἐν Κρονίζη, Κουβαρά Ἀττικῆς Ἱεράς καί σεβασμίας Δεσποτικῆς Μονῆς Μεταμορφώσεως του Σωτῆρος. Ἔκδοσις Γ’, ἀνάτυπος ἐκ τῆς Β’, Ἀθῆναι 1969. Τόμος ΣΤ’, Ἰούνιος, σελ. 464.
Οἱ Εἰκόνες τοῦ κειμένου, ἔχουν τεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.
