Σκίλλης ἀμύνῃ, Κυριακέ, πικρίᾳ,
Γεῦσιν γλυκεῖαν, ᾗ θανεῖν κατεκρίθης.
Σκιλλοβόρος δ’ ἐνάτῃ μῦσεν εἰκάδι Κυριακός.
Ἀπόσπασμα ἀπό τόν βίο τοῦ Ὁσίου Κυριακοῦ πού γεννήθηκε εἰς τήν Κόρινθο τῆς Πελοποννήσου τό έτος υμη’ (448).
Τό δέ πέμπτον ἔτος, καθ’ ὅ ἡσύχαζεν ὁ Ὅσιος ἐκεῖ, ἄνθρωπός τις ἀπό τῆς ἄνωθεν χώρας τῶν Θεκώων, ἔχων υἱόν βασανιζόμενον ὑπό δαιμονίου χαλεποῦ, ἔφερεν αὐτόν εἰς τόν Ἅγιον, δεόμενος θερμῶς νά τόν ἐλεήσῃ· ὁ δέ Ὅσιος, προσευξάμενος καί χρίσας αὐτόν ἐλαίῳ σταυροειδῶς, τόν ἠλευθέρωσε τῆς πικρᾶς ἐκείνης μανίας. Ἀκουσθείσης δέ τῆς φήμης τούτου τοῦ θαύματος ἁπανταχοῦ, ἤρχοντο πολλοί πρός τόν Ὅσιον, καί τόν ἀνησύχουν εἰς τήν προσευχήν του· διά τοῦτο ἔφυγεν εἰς τήν ἐσωτέραν ἔρημον τοῦ Ρουβᾶ, καί ἐτρέφετο ἐκεῖ πέντε ἔτη ἀπό ρίζας μελαγρίων, καί ἀπό βλαστούς καί κορυφάς βοτάνων, ὡς μέ βασιλικά φαγητά. Ἀλλ’ ἡ χάρις τῶν θαυμάτων τοῦ Ὁσίου καί ταύτην τήν ἔρημον ὡς πόλιν ἀπέδειξε· διότι ὅσοι εἶχον δαιμόνια ἤ ἄλλας ἀσθενείας ἔτρεχον προθύμως εἰς τόν Ὅσιον, καί οὐδείς ἐπέστρεφεν ὀπίσω λυπούμενος ἤ ἄπρακτος· καί πάλιν βαρυνόμενος ὁ Ὅσιος Κυριακός διά τό πλῆθος τῶν προσερχομένων, κατέφυγεν εἰς τά βαθύτατα καί ἐνδότατα τῆς ἐρήμου, ἐκεῖ ὅπου δέν ἐπάτησε ποτέ οὐδείς, εἰς τό λεγόμενον Σουσακείμ. Ἀλλά καί ἐκεῖ ἡ χάρις τοῦ Ὁσίου καί ἡ πολλή πίστις τῶν εὐσεβῶν δέν τόν ἄφηνον ἀνενόχλητον· διότι διατρίβοντος ἐκεῖ ἐπί ἑπταετίαν, συνέβη θανατικόν εἰς τούς πλησίον τόπους· ὅθεν φοβηθέντες οἱ Μοναχοί τῆς Λαύρας τοῦ Σουκᾶ ἔδραμον πρός τόν Ὅσιον, δεόμενοι μετά κλαυθμῶν ἵνα ἐπανακάμψῃ μεθ’ ἑαυτών εἰς τήν Λαύραν καί ἔχωσιν αὐτόν βοήθειαν εἰς τό θανατικόν· τούς ἐλυπήθη ὅθεν ἡ ἀγαθή καί φιλάνθρωπος ἐκείνη ψυχή καί ἐπανῆλθεν εἰς τήν Λαύραν, διαμείνας δέ πέντε ἔτη ἐν τῷ κελλίῳ τοῦ μακαρίου Χαρίτωνος, ἐπολέμησεν ἀνδρικώτατα ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἐφρόνουν τά δόγματα τοῦ Ὠριγένους καί τούς ἐνίκησεν.
Κατά τήν ἐποχήν ἐκείνην ἐπῆγεν ἀπό τήν Λαύραν τοῦ Μεγάλου Εὐθυμίου εἰς τήν Λαύραν τοῦ Ἁγίου Σάββα καί ὁ θαυμάσιος Κύριλλος, ἐκεῖνος ὅστις ἔγραψε τούς Βίους τῶν Ἁγίων Σάββα καί Εὐθυμίου, ἵνα ἴδῃ τόν Ἐπίσκοπον Ἰωάννην τόν Ἡσυχαστήν, ὁ ὁποῖος τόν ἀπέστειλε μέ γράμματα εἰς τόν μακάριον τοῦτον Κυριακόν, διά νά παρακαλέσῃ τόν Θεόν ὅπως νικηθοῦν οἱ αἱρετικοί. Φθάσας λοιπόν ὁ Κύριλλος εἰς τόν Ὅσιον Κυριακόν, τοῦ ἔδωκε τήν ἐπιστολήν· ὁ δέ ἀναγνώσας ἐδάκρυσεν ἀπό καρδίας καί εἶπεν· «Εἰπέ εἰς ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος σέ ἔστειλε, νά μή λυπῆται, διότι τάχιστα θά λάβωσι κακόν θάνατον καί ὁ Νόννος καί ὁ Λεόντιος καί οἱ πρῶτοι τῆς αἱρέσεως, οἱ δέ ἀκόλουθοί των θά καταισχυνθῶσι· καί πάλιν ἡ Ἐκκλησία θά ἴδῃ εἰρήνην καί ἀνάπαυσιν, καί εἰπέ του ὅτι πολύ ἐπεμελήθησαν νά πλανήσωσι καί ἐμέ τόν ταπεινόν, ἀλλά δέν ἠδυνήθησαν, διότι καί ὄψις θεία μοί εφάνη καί μοί ἐφανέρωσε τήν ἀκαθαρσίαν τῆς αἱρέσεώς των· καί ὄχι μόνον ἐγώ ἐνίκησα τήν πονηρίαν των, Χάριτι Χριστοῦ, ἀλλά καί ὅλοι οἱ Μοναχοί τῆς Μονῆς τοῦ Σουκᾶ διά μέσου τῆς συμβουλῆς μου». Μαθών δέ ὅτι ὁ Κύριλλος ἦτο ἀπό τήν Μονήν τοῦ Μεγάλου Εὐθυμίου, τοῦ εἶπε περιχαρῶς· «Ἰδού, ὅπου εἶσαι καί συγκοινοβιώτης μας, ἀδελφέ», καί τοῦ διηγεῖτο περί τοῦ βίου τοῦ μακαρίου Εὐθυμίου καί τοῦ Σάββα καταλεπτῶς, καθώς ἐκεῖνος ὕστερον ἔγραψεν. Οὕτω λοιπόν ὁ θεῖος Κυριακός εὐφραίνων αὐτόν μέ τοιαῦτα διηγήματα τόν ἀπέλυσεν ἐν Κυρίῳ, εἰς ὀλίγον δέ καιρόν ἔλαβε τέλος ἡ πρόρρησις τοῦ Ἁγίου καί ἠφανίσθησαν οἱ αἱρετικοί.
Ἐπειδή δέ καί πάλιν ἤρχοντο πολλοί εἰς τόν θεῖον Κυριακόν καί τοῦ ἔδιδον ἐνόχλησιν, διά τοῦτο ἀνεχώρησεν ἐκεῖθεν καί μετέβη εἰς τόν Σουσακείμ, ὤν τότε ἐνενήκοντα ἐννέα ἐτῶν. Εἰς δέ τό ὄγδοον ἔτος τῆς ἐκεῖ διαμονῆς τοῦ Κυριακοῦ, ἐπεθύμησεν ὁ Κύριλλος νά τόν ἴδη· ὅθεν ἐλθών εἰς τήν Λαύραν τοῦ Σουκᾶ, καί εὑρών τόν μαθητήν τοῦ Ὁσίου, Ἰωάννην, τόν ἐπῆρε καί ἐπῆγαν εἰς τοῦ Σουσακείμ, ὅπερ ἀπεῖχε δεκατρία μίλια. Ἀφοῦ δέ ἐπλησίασαν, τούς ἀπήντησεν εἷς λέων μέγας καί φοβερός, καί εὐθύς ὁ Κύριλλος ἐτρόμαξε καί ἐφοβήθη. Ὁ δέ Ἰωάννης τοῦ εἶπε· «Μή φοβοῦ»· καί ὁ λέων, εὐθύς ὡς τούς εἶδεν ὅτι ἐπορεύοντο πρός τόν Ὅσιον, παραμέρισε καί ἐπέρασαν ἀβλαβεῖς. Τούτους ἰδοῦσα ἡ ἱερά ἐκείνη κεφαλή ὑπερεχάρη καί εἶπε χαριέντως· «Ἰδού καί ὁ συγκοινοβιώτης μου Κύριλλος». Ὁ δέ μαθητής Ἰωάννης εἶπε καί αὐτός χαριέντως· «Ἀλλ’ ὁ λέων, Πάτερ, κατά πολλά τόν ἐφόβισε, καί δειλόν φανερῶς τόν ἀπέδειξεν». Ἡ δέ ἱλαρά γαληνιαία ἐκείνη ψυχή εἶπεν· «Ἀλλ’ ὅμως μή φοβεῖσαι, τέκνον, διότι οὗτος ὁ λέων ἐδῶ εὑρίσκεται φύλαξ ἐπιτήδειος τῶν λαχάνων, καί δέν ἀφήνει κἀνέν θηρίον νά βλάψῃ αὐτά».
Κατόπιν τούς διηγήθη πολλάς ἀρετάς τῶν τῆς ἐρήμου Πατέρων, δι’ ὧν παρεκίνησε καί ἐστερέωσεν αὐτούς κατά πολλά εἰς τόν ζῆλον τῆς ἀρετῆς· ἔπειτα τούς ἔβαλε καί τράπεζαν, καί ἰδού ἔφθασε καί ὁ λέων, καί ὁ μέν Ὅσιος τοῦ ἔδωκεν ἰδιοχείρως ἄρτον καί τόν ἔστειλε νά φυλάττῃ τά λάχανα, πρός δέ τούς καθεζομένους εἶπε· «Καλόν φύλακα ἔχω, τέκνα, τοῦ κήπου, διότι οὔτε ἄρκτον ἀφήνει, οὔτε κανέν ἄλλο θηρίον νά τόν βλάψῃ, οὔτε λῃστήν, οὔτε βάρβαρον». Ἔμειναν λοιπόν ἐκεῖνοι ὅλην τήν ἡμέραν καί ἀπήλαυσαν τήν διδασκαλίαν καί ὠφέλειαν τῶν λόγων του, τήν δέ ἄλλην ἡμέραν εὐλογήσας αὐτούς ἀπέστειλεν ἐν εἰρήνῃ. Ὁ δέ λέων τούς ἔκαμε πάλιν τόπον καί ἐπέστρεψαν εἰς τά ἴδια χαίροντες. Ἐπειδή δέ ποτε ἔγινε μεγάλη ξηρασία, καί δέν ὑπῆρχε παντάπασιν ὕδωρ, προσηύξατο εἰς τόν Θεόν περί τούτου ὁ Ὅσιος καί εὐθύς ἐφάνη νέφος ἄνωθέν του καί ἔβρεξεν ὕδωρ πολύ, ὥστε ἐγέμισαν αἱ στάμναι καί τά κοιλώματα τῶν πετρῶν, τό ὁποῖον ἔφθασεν ἀρκετά τόν Ὅσιον.
Καλόν δέ εἶναι νά διηγηθῶμεν καί τοῦτο: Ἐν ᾧ ποτε ἀπήρχοντο δύο μαθηταί του πρός ἐπίσκεψίν του, εἶδον κατά τήν ὁδόν ὁμοίωμα ἀνθρώπου· νομίσαντες δέ ὅτι εἶναι οὗτος Ἀναχωρητής (διότι πολλοί κατῴκουν τότε τήν ἔρημον) ἔδραμον πρός αὐτόν, καί πλησιάσαντες εἶδον σπήλαιον ὑποκάτω τῆς γῆς, ὁ δέ φανεῖς ἐκρύβη ἔνδον· οὗτοι δέ ἔμενον ἔξωθεν ζητοῦντες τήν εὐλογίαν του. Ἐκεῖνος δέ εἶπε· «Τί μέ θέλετε; διότι ἐγώ εἶμαι γυνή, ἀλλά ποῦ ὑπάγετε;» οἱ δέ εἶπον· «Πρός τόν Ἀναχωρητήν Κυριακόν· ἀλλ’ εἰπέ μας πῶς ὀνομάζεσαι, καί πῶς καί διατί ἦλθες ἐνταῦθα;» ἡ δέ εἶπε· «Τώρα ὑπάγετε, καί ὅταν γυρίσητε θά σᾶς τό εἴπω». Ἐκείνη δέ, ἐπειδή δέν ἤθελον νά ἀναχωρήσωσιν, εἶπεν εἰς αὐτούς· «Ἐγώ λέγομαι Μαρία· ἡ δέ τέχνη μου ἦτο νά τραγουδῶ· ὅθεν ἐσκανδάλιζον πολλῶν ψυχάς· παρεκάλουν λοιπόν τόν Θεόν νά μέ ἐλευθερώσῃ ἀπό τάς παγίδας τοῦ πονηροῦ, καί ἡμέραν τινά κατανυγεῖσα κατέβην εἰς τόν Σιλωάμ, καί γεμίσασα τοῦτο τό ἀγγεῖον νερόν, καί βαλοῦσα εἰς τήν σπυρίδα ταύτην ὄσπρια, ἦλθον ἐνταῦθα, τά ὁποῖα ὡς βλέπετε δέν ὠλιγόστευσαν ἕως τώρα, ἀλλ’ οὔτε ἄνθρωπον εἶδον ἀπό τότε· πλήν ὑπάγετε σεῖς τώρα, καί πάλιν γυρίσατε ἀπ’ ἐδῶ νά μέ ἴδητε». Ταῦτα ἀκούσαντες ἐκεῖνοι ἀνεχώρησαν καί ἐλθόντες εἰς τόν μακάριον Κυριακόν τοῦ εἶπον ἅπαντα. Ὁ δέ ἐθαύμασε κατά τό πρέπον καί τούς εἶπε καί αὐτός εἰς τήν ἐπιστροφήν των νά ὑπάγουν νά τήν ἴδουν· ἐκεῖνοι δέ ἐπιστρέψαντες, τήν εὗρον νεκράν κειμένην ἐν τῷ σπηλαίῳ. Ἐλθόντες λοιπόν εἰς τήν Λαύραν τοῦ Σουκᾶ, καί λαβόντες τά πρός ταφήν ἐπιτήδεια, ἐγύρισαν εἰς τό σπήλαιον, καί τελέσαντες τά συνήθη, ἐνεταφίασαν τό τίμιον λείψανον ἔνδον τοῦ σπηλαίου. Ἀλλά ἄς ἔλθωμεν εἰς τόν λόγον μας.
Ἀφοῦ ἔκαμε λοιπόν ὀκτώ ἔτη εἰς τόν Σουσακείμ ὁ μακάριος Κυριακός, καί ἐσβέσθη τελείως ἡ αἵρεσις τοῦ Ὠρυγένους, ἦλθον οἱ Μοναχοί τῆς Λαύρας τοῦ Σουκᾶ καί τόν ἐπῆγαν εἰς τό σπήλαιον τοῦ Μεγάλου Χαρίτωνος, εἰς τό ὁποῖον μετέβαινε συχνά καί ὁ μακάριος Κύριλλος ὁ τούς Βίους συγγράψας τῶν μεγάλων Ὁσίων Εὐθυμίου καί Σάββα, ὁδηγούμενος ὑπό τοῦ Ὁσίου Κυριακοῦ, ἀπό τόν ὁποῖον καί ἐλάμβανε μεγάλην ὠφέλειαν καί προκοπήν εἰς τήν ἀρετήν. Ἔζησε λοιπόν ὁ μέγας οὗτος Κυριακός ἑκατόν ὀκτώ ἔτη, καί μέχρι τέλους δέν συγκατέβη ἀπό τήν συνήθη του ἄσκησιν. Διότι ὅταν ἦλθεν εἰς τήν Ἁγίαν Πόλιν ἦτο δέκα ὀκτώ ἐτῶν· διέτριψε δέ πλησίον τοῦ Ἁγίου Γερασίμου τοῦ ἐν Ἰορδάνῃ ἐννέα ἔτη, δέκα εἰς τήν Μονήν τοῦ Μεγάλου Εὐθυμίου, τριάκοντα ἐννέα εἰς τήν Λαύραν τοῦ Σουκᾶ ὑπηρετῶν τούς ἀδελφούς, πέντε εἰς τήν ἔρημον Νατουφᾶ ἀπό σκιλλοκρόμμυδα τρεφόμενος, ἄλλα πέντε εἰς τοῦ Ρουβᾶ· εἰς τόν Σουσακείμ ἑπτά πρῶτον, εἶτα ἐν τῷ σπηλαίῳ τοῦ Ἁγίου Χαρίτωνος πέντε· καί πάλιν εἰς τοῦ Σουσακείμ ὀκτώ· καί πάλιν ἀνέβη εἰς τό σπήλαιον τοῦ Ἁγίου Χαρίτωνος δύο ἔτη πρό τῆς τελειώσεώς του.
Καί ὅμως εἰς τόσον βαθύ γῆρας φθάσας, δέν ἔλειψε παντάπασιν ἀπό τήν στάσιν τῶν θείων ὕμνων, καί τήν ὑπηρεσίαν τῶν προσερχομένων εἰς αὐτόν. Ἦτο δέ ὁ Ἅγιος οὗτος πρᾷος, εὐκολοπλησίαστος, ἱλαρός καί γλυκύς, καταδεκτικός, προλέγων τά μέλλοντα ἐκ θείας ἀποκαλύψεως, μεγαλόσωμος, ἔχων καί κἂποιαν ὡραιότητα καί φυσικήν χάριν, ὑψηλός, ὄρθιος κατά τόν λαιμόν καί τό σῶμα, διδασκαλικός τόν τρόπον καί τήν πίστιν ὀρθοδοξότατος, καί διετήρει ὅλα τά μέλη τοῦ σώματος ὑγιᾶ χωρίς καμμίαν βλάβην τήν ἀπό τῶν γηρατείων προξενουμένην. Ἀσθενήσας δέ ὀλίγον, οὕτω παρέδωκε τήν ψυχήν του εἰς τόν ποθούμενον Κύριον Ἰησοῦν. Καί τώρα εἶναι εἰς τήν ἀνάπαυσιν τῶν Δικαίων, εἰς τήν λαμπρότητα τῶν Ἀγγέλων, βλέπων ὅσα πάντοτε ἐπόθει, καί ὅλην τήν ἔλλαμψιν τῆς Ἁγίας Τριάδος εἰσδεχόμενος, ἐν Αὐτῷ Χριστῷ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, μεθ’ οὗ τῷ ἀνάρχῳ Πατρί, καί τῷ Παναγίῳ καί ζωοποιῷ Πνεύματι, δόξα, κράτος, τιμή καί προσκύνησις, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
ΠΗΓΗ: ΒΙΚΤΩΡΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΜΟΣ Θ’ (ΣΕΛ. 656…) ΕΚΔΟΣΙΣ 2α 1963.
