Τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Κυρίλλου Ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας
Φοβοῦμαι τόν θάνατον, ὅτι πικρός μοι ἐστί. Φοβοῦμαι τήν γέεναν, ὅτι ἀτελεύτητός ἐστι. Φοβοῦμαι τόν τάρταρον, ὅτι οὐ μετέχει θέρμης. Φοβοῦμαι τό σκότος, ὅτι οὐ μετέχει φωτός. Φοβοῦμαι τόν σκώληκα τόν ἰοβόλον, ὅτι ἀτελεύτητός ἐστι. Φοβοῦμαι τούς Ἀγγέλους τούς ἐπί τῆς Κρίσεως, ὅτι ἀνελεήμονες εἰσι. Φοβοῦμαι ἐννοῶν τῆς ἡμέρας ἐκείνης τό φοβερόν καί ἀδέκαστον Δικαστήριον, τό Βῆμα τό φρικῶδες, τόν Δικαστήν τόν ἀδέκαστον. Φοβοῦμαι τόν ποταμόν τοῦ πυρός, τόν πρό τοῦ βήματος ἐκείνου συρόμενον καί σφοδροτάτῃ κοχλάζοντα τῇ φλογί. Φοβοῦμαι τάς ἠκονιμένας ῥομφαίας, τάς ἀποτόμους τιμωρίας. Φοβοῦμαι τήν Κόλασιν τήν οὐκ ἔχουσαν τέλος· πτοοῦμαι τόν ζόφον τόν ἀφεγγῆ. Φοβοῦμαι τό σκότος τό ἐξώτερον. Φοβοῦμαι τά δεσμά τά ἄλυτα, τόν βρυγμόν τῶν ὀδόντων, τόν κλαυθμόν τόν ἀπαραμύθητον, τούς ἀφύκτους ἐλέγχους. Οὐδέν γάρ κατηγόρων δεῖται ὁ Δικαστής ἐκεῖνος· οὔτε μαρτύρων, οὔτε ἀποδείξεων, οὔτε ἐλέγχων· ἀλλ’ ὅσα ἐπράξαμεν καί ἐλαλήσαμεν καί ἐβουλευσάμεθα, φέρει εἰς μέσον πρό τῶν ὀφθαλμῶν τῶν πεπλημμεληκότων. Τότε οὐδείς ὁ παριστάμενος καί ἐξαρπάζων τῆς τιμωρίας, οὐ πατήρ, οὐ μήτηρ, οὐχ υἱός, οὐχί θυγάτηρ, οὐκ ἄλλος τις τῶν συγγενῶν, οὐ γείτων, οὐ φίλος, οὐ συνήγορος, οὐ χρημάτων δόσις, οὐ πλούτου περιουσία, οὐ δυναστείας ὄγκος· ἀλλά ταῦτα πάντα ὥσπερ κόνις εἰς σποδόν ἐνήλλακται καί μόνος ὁ κρινόμενος ἀπό τῶν αὐτοῦ πεπραγμένων, τήν ἐλευθεροῦσαν, ἤ τήν καταδικάζουσαν ὑπομένει ψῆφον.
Οἴμοι τῆς συνειδήσεως ἐλεγχούσης μέν καί τής Γραφῆς βοώσης καί διδασκούσης με, ἀπέχειν τῶν μιασμάτων καί πάντων τῶν ἐβδελυγμένων ἔργων· οἴμοι, ὅτι τόν ναόν τοῦ σώματος ἔφθειρα καί τό Ἅγιόν σου Πνεῦμα ἐλύπησα. Ὦ Θεέ, ἀληθινά σου τά ἔργα καί δικαία ἡ κρίσις σου καί εὐθεῖαι αἱ ὁδοί σου καί ἀνεξιχνίαστα τά κρίματά σου. Διά πρόσκαιρον ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν, ἀθάνατα βασανίζομαι· διά ἡδονήν σαρκός, τῷ πυρί παραδίδομαι. Δικαία ἡ κρίσις τοῦ Θεοῦ. Ἐκαλούμην καί οὐχ ὑπήκουον· ἐδιδασκόμην καί οὐ προσεῖχον· διεμαρτύρατό μοι· ἐγώ δέ καταγέλων· ἀναγινώσκων καί ἐπιγινώσκων, οὐκ ἐπίστευον· ἀλλ’ ἐν ἀμελείᾳ καί ραθυμίᾳ καί ἀκηδίᾳ καί ἐν περισπασμοῖς καί ταραχαῖς καί ζάλαις τρυφῶν καί σπαταλῶν καί σκιρτῶν καί ἀγαλλόμενος καί εὐφραινόμενος, ἐδαπάνησά μου τά ἔτη καί τούς μῆνας καί τάς ἡμέρας εἰς τά πρόσκαιρα καί φθαρτά καί γήϊνα, κοπιῶν καί μοχθῶν καί ἀγωνιζόμενος μή εἰς νοῦν λαμβάνων, ἤ λογιζόμενος, οἷον φόβον καί τρόμον καί ἀγῶνα καί ἀνάγκην ἔχει ἡ ψυχή, ὅτε τοῦ σώματος χωρίζεται. Παραγίνονται γάρ ἐφ’ ἡμᾶς Στρατιαί καί Δυνάμεις οὐράνιαι καί τῶν ὑπεναντίων Δυνάμεων οἱ τοῦ σκότους Ἄρχοντες, οἱ Κοσμοκράτορες τῆς πονηρίας, οἱ Τελωνάρχαι καί Λογοθέται καί Πρακτοψηφισταί τοῦ ἀέρος καί σύν αὐτοῖς ὁ ἀνθρωποκτόνος Διάβολος, ὁ ἐν κακίᾳ δυνάστης, οὗ ἡ γλῶσσα ὡσεί ξηρόν ἠκονημένον· περί οὗ φησίν ὁ Προφήτης. Τά βέλη τοῦ δυνατοῦ ἠκονημένα σύν τοῖς ἄνθραξι τοῖς ἐρημικοῖς. Καί ἐνεδρεύει ὡς λέων ἐν τῇ μάνδρᾳ αὐτοῦ. Ὁ Δράκων ὁ μέγας ὁ ἀποστάτης, ὁ Ἅδης ὁ πλατύνων στόμα αὐτοῦ· ὁ Ἄρχων τῆς ἐξουσίας τοῦ σκότους, ὁ ἔχων τοῦ θανάτου τό κράτος καί τρόπῳ τινί δίκην κατέχων τήν ψυχήν, ἐπιφέρων καί ψηφίζων πάντα τά ἐν ἐμοί πεπραγμένα, ἐν ἔργῳ καί λόγῳ, τά ἐν γνώσει καί ἐν ἀγνοίᾳ ἀνομήματα καί ἁμαρτήματα, ἀπό τῆς νεότητος ἕως τῆς ἡμέρας τοῦ τέλους, ἧς κατελήφθην. Ἐξερευνῶν λοιπόν, ὁποῖον φόβον καί τρόμον δοκεῖς τήν ψυχήν ἔχειν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ, θεωροῦσαν τούς φοβερούς καί ἀγρίους καί ἀπηνεῖς καί ἀνηλεεῖς καί ἀτιθάσσους Δαίμονας, ὡς Αἰθίοπας ζοφώδεις παρισταμένους, ὧν καί αὐτή ἡ ἰδέα μόνη χαλεπωτέρα ὑπάρχει πάσης κολάσεως· οὕς τινας ὁρῶσα ἡ ψυχή, θορυβεῖται, θροεῖται, ὀδυνᾶται, ταράσσεται καί συστέλλεται, πρός τούς τοῦ Θεοῦ Ἀγγέλους προσφεύγουσα. Κατέχεται οὖν ἡ ψυχή ἀπό τῶν Ἁγίων Ἀγγέλων διά τοῦ ἀέρος παρερχομένη καί ὑψουμένη, εὑρίσκει τά τελώνια φυλάττοντα τήν ἄνοδον καί κρατοῦντα καί διακωλύοντα τάς ἀναβαινούσας ψυχάς· ἕκαστον γάρ τελώνιον τάς οἰκείας ἁμαρτίας προσφέρει αὐτῶν.
Τό μέν τῆς καταλαλιᾶς, ὅσα διά στόματος καί γλώττης ἀπό ψεύδους καί ὅρκου καί ἐπιορκίας, ἀργολογίας τε καί φλυαρίας καί ματαιολογίας καί γαστριμαργίας, παραχρήσεις, ἀσωτοποσίας τε οἴνου καί ἀμέτρους γέλωτας καί ἀπρεπεῖς καί φιλημάτων ἀσέμνων καί ἀπρεπῶν καί ᾀσμάτων πορνικῶν. Οἱ δέ Ἅγιοι Ἄγγελοι, οἱ τήν ψυχήν ὁδηγοῦντες, προσφέρουσι καί αὐτοί ὅσα διά στόματος καί γλώσσης ἐλαλήσαμεν ἀγαθά, προσευχάς, εὐχαριστίας, ψαλμούς, ὠδάς, ὕμνους, ἄσματα πνευματικά, ἀναγνώσεις Γραφῶν καί ὅσα διά στόματος καί γλώσσης ἀγαθά τῷ Θεῷ προεπέμψαμεν. Δεύτερον Τελώνιον, ὅρασις ὀμμάτων καί ὅσα ἀπό ἀπρεποῦς θέας καί περιέργου καί ἀχαλινώτου ὁράσεως καί πνευμάτων δολίων. Τρίτον Τελώνιον τῆς ἀκοῆς καί ὅσα διά τῆς τοιαύτης αἰσθήσεως ἀκάθαρτα πνεύματα δέχονται. Τέταρτον Τελώνιον ἡ ὄσφρησις, ὀσμῆς τε εὐώδους, ἀλειμμάτων καί ἡδονικῆς ὀσφρήσεως, ἅπερ γυναιξί θυμελικαῖς καί ἑταιρίσι πρέπουσι. Πέμπτον Τελώνιον, ὅσα δι’ ἁφῆς χειρῶν πονηρά καί χαλεπά ἐπράχθησαν καί τά λοιπά τῆς κακίας τελώνια, φθόνου τε καί ζήλου, κενοδοξίας τε καί ὑπερηφανίας, πικρίας καί ὀργῆς, ὀξυχολίας τε καί θυμοῦ, πορνείας καί μοιχείας καί μαλακίας, φόνου τε καί φαρμακείας καί τῶν λοιπῶν θεοστυγῶν καί μιαρῶν πράξεων, ὧν ἕκαστον ἐν τῇ παρούσῃ ὥρᾳ οὐκ ἔνι λεπτομερῶς διηγήσασθαι, ἐν ἑτέρῳ καιρῷ ταμιευέσθω, καί ἁπλῶς οὕτω καθεξῆς ἕκαστον πάθος ψυχῆς καί πᾶν ἁμάρτημα, ἰδίους Τελώνας ἔχει καί φορολόγους· Ψυχή οὖν ταῦτα καί μείζονα καί πλείονα τούτων θεωροῦσα, ὁποῖον φόβον καί τρόμον καί κλόνον δοκεῖς ἔχειν, ἕως ὅτου ἡ ἀπόφασις ἔλθῃ; Κἄν ἡ ἐλευθερία αὐτῆς γένηται, ἐκείνη ἐστίν ἡ ὥρα ἐπώδυνος καί ἐπικίνδυνος καί πολυστένακτος καί ἀπαραμύθητος, ἕως ἄν ἴδῃ τί τό ἀποβησόμενον. Αἱ γάρ θεῖαι Δυνάμεις ἵστανται κατά πρόσωπον τῶν ἀκαθάρτων πνευμάτων καί αὗται καλάς ἐπιφέρουσι πράξεις διά τε λόγων καί ἔργων καί λογισμῶν καί ἐννοιῶν. Κατανοεῖ ἡ ψυχή, μέσον ἱσταμένη ἐν φόβῳ καί τρόμῳ, ἕως οὗ ἐκ τῶν πράξεων καί τῶν ἔργων καί λόγων αὐτῆς, ἤ κατακριθεῖσα δεσμευθῇ ἤ δικαιωθεῖσα ἐλευθερωθῇ· τῶν ἰδίων γάρ ἁμαρτημάτων ἕκαστος ταῖς σειραῖς σφίγγεται καί ἐάν ᾖ ἀξία, εὐσεβῶς ζήσασα καί θεαρέστως βιώσασα, παραλαμβάνουσιν αὐτήν Ἄγγελοι καί λοιπόν ἀμέριμνος οὖσα, πορεύεται ἔχουσα συνοδοιπόρους τάς Ἁγίας Δυνάμεις, κατά τό γεγραμμένον. Ὡς εὐφραινομένων πάντων ἡ κατοικία ἐν σοί.
Τότε πληροῦται τό εἰρημένον· Ἀπέδρα ὀδύνη, λύπη καί στεναγμός. Τότε ἀπαλλαγεῖσα τῶν πονηρῶν καί σαπρῶν καί φοβερῶν πνευμάτων ἐκείνων, πορεύεται εἰς ἐκείνην τήν ἀνεκλάλητον χαράν. Ἐάν δέ εὑρεθῇ ἐν ἀμελείᾳ καί ἀσωτίᾳ ζήσασα, ἀκούει τήν δεινοτάτην ἐκείνην φωνήν. Ἀρθήτω ὁ ἀσεβής, ἵνα μή ἴδῃ τήν δόξαν Κυρίου. Τότε αὐτήν καταλαμβάνουσιν ἡμέραι ὀργῆς καί θλίψεως καί ἀνάγκης καί στεναχωρίας, ἡμέραι σκότους καί γνόφου. Τότε ἀφέντες αὐτήν οἱ Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ Ἄγγελοι, παραλαμβάνουσιν αὐτήν οἱ Αἰθίοτες ἐκεῖνοι δαίμονες καί τύπτοντες αὐτήν ἀνηλεῶς, κατάγουσιν εἰς τήν γῆν καί διχάσαντες αὐτήν, ῥίπτουσιν αὐτήν δεδεμένην δεσμοῖς ἀλύτοις, εἰς γῆν σκοτεινήν καί ζοφεράν, εἰς τά κατώτερα μέρη, ἐν τοῖς καταχθονίοις καί δεσμωτηρίοις καί φυλακαῖς τοῦ Ἅδου· ἔνθα τυγχάνουσιν ἀποκεκλεισμέναι αἱ ψυχαί τῶν ἁμαρτωλῶν, τῶν ἀπ’ αἰῶνος κεκοιμημένων, καθώς φησιν ὁ Ἰώβ· Εἰς γῆν σκοτεινήν καί ζοφεράν, εἰς γῆν σκότους αἰωνίου, ἧς οὐκ ἔστι φέγγος, οὐδέ ζωή βροτῶν, ἀλλ’ ὀδύνη αἰώνιος καί λύπη ἀτελεύτητος καί κλαυθμός ἄπαυστος καί βρυγμός ὀδόντων ἀσίγητος, καί στεναγμοί ἀκοίμητοι. Ἐκεῖ οὐαί διαπαντός· ἐκεῖ, οἴμοι, οἴμοι· ἐκεῖ κράζουσι καί οὐκ ἔστιν ὁ βοηθῶν· βοῶσι καί οὐδείς ἐστιν ὁ ῥυόμενος· οὐκ ἔστι διηγήσασθαι τήν ἀνάγκην ἐκείνην· οὐκ ἔστιν εἰπεῖν διά γλώττης τάς ὀδύνας τῶν ἐκεῖσε κατακειμένων καί ἀποκεκλεισμένων ψυχῶν. Ἀδυνατεῖ πᾶν στόμα ἀνθρώπου φανερῶσαι τόν φόβον καί τόν τρόμον ἐκεῖνον οὐκ ἔστι χείλη ἀνθρώπου ἰσχύοντα εἰπεῖν τήν περίστασιν καί τόν κλαυθμόν αὐτῶν. Στενάζουσι διηνεκῶς καί ἀπαύστως, ἀλλ’ οὐδείς ὁ ἐλεῶν· κράζουσιν ἐκ βάθους, ἀλλ’ οὐδείς ὁ εἰσακούων· ἐποδύρονται, ἀλλ’ οὐδείς ὁ ῥυόμενος, ἀνακαλοῦνται καί κόπτονται, ἀλλ’ οὐδείς ὁ σπλαγχνιζόμενος.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
ΠΗΓΗ: Βίβλος καλουμένη Οδηγός τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Ἀναστασίου τοῦ Σιναΐτου Ἐπισκόπου Θεουπόλεως Ἀντιοχείας. Ἒκδοσις 3η ὑπό Γέροντος Χρύσανθου Σκουρτανιώτου Μοναχοῦ, τοῦ αὐταδέλφου αὐτοῦ Γερασίμου Ἱερομονάχου καί τῆς Συνοδείας αὐτοῦ. ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ 1970 (Σελ. 210). Πρόλογος τοῦ ἐν Μοναχοῖς ἐλαχίστου Βίκτωρος Ματθαίου Καθηγουμένου τῆς ἐν Κρονίζῃ, Κουβαρᾶ Ἀττικῆς Ἱερᾶς καί σεβασμίας Δεσποτικῆς Μονῆς Μεταμορφώσεως του Σωτῆρος (10η Αὐγούστου 1970).
