Μετανοεῖτε, ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, λέγει ὁ θεῖος Πρόδρομος εἰς τό γ’ Κεφ. τοῦ Ματθαίου. Καί παρακάτω λέγει. Ἤδη ἡ ἀξίνη πρός τήν ρίζαν τῶν δένδρων κεῖται· πᾶν οὖν δένδρον μή ποιοῦν καρπόν καλόν, ἐκκόπτεται, καί εἰς πῦρ βάλλεται. Μέ ὅλα ἐκεῖνα ὀποῦ ἐγράψαμεν εἰς τό ρηθέν Κεφ., τά ὁποῖα εἶναι ἄξια νά κατανύξουν τήν σκληροτέραν καρδίαν, νά τήν φέρουν εἰς μετάνοιαν, εὑρίσκονται τινές ἄγνωστοι, ὀποῦ βάνουσι καιρόν εἰς τό μέσον καί διόρισιν λέγοντες. Ἂς περάσῃ κανένας χρόνος καί τότε νά ἐπιστρέψωμεν. Ὤ τῆς ἀνοίας! Τώρα τούς φαίνεται δύσκολον νά ἀφήσουν τήν ἁμαρτίαν καί μέ καιρόν εὑρίσκουν τήν εὐκολίαν. Οὗτος εἶνε ἕνας ἀπό τούς δόλους καί πανουργίας τοῦ δαίμονος διά νά σύρῃ τόν καιρόν παρεμπρός, ἕως νά ἔλθῃ ὁ θάνατος νά ἀποθάνῃ ἀμετανόητος.
Ἐννόησον, ἄθλιε, τήν ἀπάτην τοῦ ὄφεως, καί κατάλαβε τήν ἀλήθειαν. Ἐάν σήμερον σοῦ φαίνεται δύσκολον νά μετανοήσῃς, πῶς νά δυνηθῇς τόν ἐρχόμενον χρόνον, εὑρισκόμενος διηνεκῶς εἰς τήν ἁμαρτίαν, νά τήν ἀφήσῃς ὀποῦ εἶσαι πλέον συνηθισμένος εἰς τό κακόν; ἡ φύσις σου ἀχαμνισμένη, ὁ δαίμων ἔχει δύναμιν περισσοτέραν ἐπάνω σου, καί σύ πλέον ἀπό τόν Θεόν μακρυσμένος. Πῶς εἶναι τότε λοιπόν εὐκολώτερον νά κατορθώσῃς τήν ἀρετήν εὑρισκόμενος εἰς τοιαύτας δυσκολίας μέ τήν πρᾶξιν τῆς ἁμαρτίας; Ἐάν, ὁσάκις ἁμαρτήσῃς, μακραίνῃς μίαν ἡμέραν διάστημα, ἀπό τόν δρόμον τῆς ἀρετῆς, πῶς στρέψης εἰς αὐτήν εὐκολώτερα ὅταν εὑρίσκεσαι τόσας ἡμέρας μακράν ἀπό ταύτη δι’ ὅσας ἁμαρτίας ἐτέλεσας; Αὕτη ἡ πρόφασις εἶναι βέβαια ἀπό τόν πατέρα τοῦ ψεύδους ὀποῦ δέν ἠξεύρει ποτέ νά εἰπῇ ἀλήθειαν.
Καθώς ἐκεῖνος, ὀποῦ βάνει εἰς τό ξύλον ἕνα καρφί, καί ὅσον τοῦ δίδει μέ τήν σφῦραν, τόσον τό καρφώνει στερρότερα, οὕτω καί ἡμεῖς πᾶσαν φοράν ὀποῦ ἁμαρτήσωμεν, ριζώνει ἡ ἁμαρτία εἰς τήν ψυχήν μας βαθύτερα, ὥσπερ νά τῆς ἐδίδαμεν μέ τήν σφῦραν, καί εἶναι δύσκολον νά τήν ἀνασπάσωμεν ὕστερα. Διά τοῦτο εἴδαμεν τινάς εἰς τό γῆράς τους, ὀποῦ ἐδαπάνησαν τήν νεότητα εἰς πονηράς πράξεις, πῶς ἧτον καί τό γῆρας ρερυπωμένον μέ τῆς προτέρας ζωῆς τήν ἀσέλγειαν. Καλά γοῦν καί τό γῆρας νά μή ζητᾷ πλέον τήν ἁμαρτίαν ἐκείνην καί αὐτή ἡ φύσις νά τήν ἐμίσησε, καί ὅμως ἀμφότερα νικοῦνται ἀπό τήν δύναμιν καί τυραννίαν τῆς κακῆς συνηθείας· εἰς τρόπον ὀποῦ τοιαῦτα ἐγκλήματα δέν ἔχουν ἄλλον ὅρον νά τελειώσουν οὔτε ἰατρείαν, εἰμή τόν θάνατον, ὁ ὁποῖος μόνον φθάνει νά τούς θεραπεύσῃ καί νά ξεριζώσῃ τό ἔγκλημα. Ἡ ἀφορμή εἶναι, ὅτι ἐγήρασεν ἡ συνήθεια, καί ἔγεινε φύσις, ἥτις ἐρρίζωσεν εἰς τά κόκκαλα ὡς τήν ἑκτικήν θερμασίαν ἡ ὁποία, ὅταν ριζώσῃ εἰς τά ἐντόσθια καί περάσῃ τόν μυελόν τῶν κοκκάλων, δέν ἔχει πλέον τινά θεραπείαν, ἀλλά μένει καθόλου ἀνιάτρευτος. Τοῦτο ἐσημείωσεν ὁ Κύριος εἰς τήν ἔγερσιν τοῦ τετραημέρου Λαζάρου, ὅν ἐζώωσε μέ φωνήν μεγάλην (ὀποῦ ἄλλους μέ πολλήν εὐκολίαν ἀνέστησε) διά νά μᾶς δώσῃ νά γνωρίζωμεν πόσον εἶναι θαυμαστόν, νά ἀναστηθῇ εἷς ἀπεθαμένος πολλῶν ἡμερῶν καί βρωμεσμένος, τουτέστι πολύν καιρόν εἰς τήν ἁμαρτίαν συνηθισμένος. Ὅτι κατά τόν Αὐγουστῖνον ἀπό τάς δ’. ἡμέρας ταύτας, πρώτη λογᾶται ἡ ἡδονή τῆς ἁμαρτίας· ἡ β’. ἡ συγκατάθεσις· ἡ γ’. ἡ πρᾶξις καί ἡ δ’. τῆς ἁμαρτίας συνήθεια. Καί ὅστις ἔφθασεν εἰς τούς ὅρους τούτους, εἴναι νεκρός τετραήμερος, καί δέν ἀνασταίνεται πάρεξ μέ βιαίαν φωνήν τῶν διδασκάλων, καί δάκρυα.
Εὑρίσκονται πάλιν ἄλλοι τινές τοσοῦτον ἀναίσθητοι καί τυφλωμένοι ἀπό τόν ἀνθρωποκτόνον Διάβολον, ὀποῦ ἔχουσιν εἰς τόν νοῦν τους μόνον εἰς τόν θάνατόν τους νά ἐπιστρέψουσιν εἰς τήν μετάνοιαν. Ὤ τῆς ἀφροσύνης σου ἁμαρτωλέ! οὕτω θαρρεῖς νά ἀπολαύσῃς Βασιλείαν Οὐράνιον; Δέν ἠξεύρεις, ὅτι τό ἀγαθόν ὀποῦ πράξῃς τήν ὥραν ἐκείνην, δέν εἶναι μέ ἐδικήν σου προαίρεσιν, ἀλλά ἐξ ἀνάγκης καί στανικῶς σου; οὐχί διά τήν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ, ἀλλά διά τόν φόβον τῆς κολάσεως; ὅτι φυσικόν πρᾶγμα εἶναι νά φοβᾶται πᾶς τις τήν ζημίαν του. Τώρα δαπανᾷς τήν ζωήν σου ὅλην εἰς ὑπηρεσίαν τοῦ δαίμονος, εἰς τό τέλος νά ζητήσῃς τοῦ Θεοῦ, νά σοῦ χαρίσῃ τήν Βασιλείαν του; Δέν ἤκουσας τί ἔπαθον αἱ μωραί παρθένοι, διατί ἐκαρτεροῦσαν νά ἀγοράσουσι τήν ἐλεημοσύνην τήν ὕστερον ὥραν; ὅθεν ἐκλείσθη ἡ θύρα τοῦ Παραδείσου, καί αὐταί αἱ ἄφρονες ἐκολάσθησαν, διά νά μήν εἶναι ἑτοιμασμέναις προτήτερα; Τί ἄλλο βεβαιότερον ὑπόδειγμα θέλεις, ὥσπερ ἐτοῦτο; Οὕτως ἔχεις νά τό πάθῃς καί σύ, ἐάν μείνῃς ἕως τέλος εἰς τήν ἀμέλειαν.
Ὅταν ἦσαι νέος, πρέπει νά σηκώσῃς τόν ζυγόν τοῦ Κυρίου καί ὄχι νά χαρίζῃς τοῦ κόσμου τό ἄνθος τῆς ἡλικίας σου, καί τοῦ Κυρίου, νά δίδῃς τήν λάσπην καί τό χειρότερον. Νά δουλεύῃς, ὅταν ἔχῃς τήν δύναμιν τοῦ Κόσμου, τῆς σαρκός καί τοῦ δαίμονος, καί εἰς τό γῆράς σου ὀποῦ πλέον δέν δύνεσαι νά σαλεύσῃς, νά δύνεσαι εἰς τήν θείαν ὑπηρεσίαν; καθώς τό κάμνουν τινές ἀρχόντισσαις, ὀποῦ ἀφοῦ παλιώσουν τήν φορεσιάν τους, καί δέν ἔχει πλέον χρῆσιν τινά, τήν ἀφιερώνουν εἰς τάς Ἐκκλησίας καί τήν κάμνουν ποδίαις εἰς ταῖς Εἰκόνες, ἀμή εἰς τοῦτο μισθόν δέν ἔχουσιν. Ὅτι ὁ Κύριος προστάζει εἰς τό Λευϊτικόν νά εἶναι τό καλλιώτερον ἀρνίον, ὀποῦ τοῦ ἐθυσίαζαν, καί νά μήν ἔχῃ τινά ἀσθένειαν. Ἐάν ἤθελεν ὑπάγει ἕνας ὑπέργηρος χρόνων ἑκατόν ἔμπροσθεν ἑνός Βασιλέως, νά τόν παρακαλῇ νά τόν πάρῃ ὑπηρέτην, τάσσωντας νά τοῦ κάμῃ μεγάλην δούλευσιν, δέν τόν ἠθέλασιν ἐμπαίζῃ καί νά τόν περιγελάσουσιν ἅπαντες; Περισσότερον εἶσαι σύ καταφρονήσεως ἄξιος, ἐπεί ἀφίνεις τόν καλόν καιρόν τῆς ζωῆς σου, καί περνᾷ ὅλος εἰς τήν τοῦ σώματος δούλευσιν, καί καρτερεῖς εἰς τά ὕστερά σου νά κάμῃς μετάνοιαν, ὅταν γηράσῃς καί πλέον δέν δύνεσαι.
Σπανίως καί ὀλιγωστα εὑρίσκεται νά κάμῃ τινάς εἰς τόν καιρόν τοῦ θανάτου καλήν μετάνοιαν. Καί ἄν δέν πιστεύῃς ἐμένα, ἀνάγνωσε ὅλους τούς διδασκάλους τῆς Ἐκκλησίας μας νά ἰδῇς πόσην ἀμφιβολίαν ἔχουσιν εἰς τοιαύτην ὑπόθεσιν, καί μάλιστα ὁ Αὐγουστῖνος, ὁ ὁποῖος λέγει εἰς τήν βίβλον τῶν τεσσαράκοντα διδαχῶν τά λόγια ταῦτα· «Τοῦ ἀρρώστου ὀποῦ ζητᾷ εἰς τό τέλος τῆς ζωῆς αὐτοῦ τό τῆς μετανοίας Μυστήριον (δηλονότι Ἐξομολόγησιν, καί ἱεράν Κοινωνίαν) ἐπιδίδωμεν αὐτῷ τοιαῦτα, ἐπειδή τά ζητᾷ, ἀμή δέν τολμῶμεν νά εἰποῦμεν πῶς σώνεται, ὅτι δέν τό ἠξεύρομεν βέβαια». Καί παρακάτω πάλιν λέγει· «Ἐάν θέλῃς, ἄνθρωπε, νά ἔχῃς τό ἀσφαλές, ὅτι σώνεσαι, μετανόησον τώρα ὀποῦ εἶσαι νέος καί ὑγιής, καί φαίνεται πῶς ἀφῆκες τήν ἁμαρτίαν, ὅταν ἡμπορῇς νά ἁμαρτήσῃς· ἀμή ἐάν καρτερῇς εἰς τό γῆράς σου, τότε δέν ἀφῆκες ἐσύ τήν ἁμαρτίαν, ἀλλ’ αὐτή ἀφῆκεν ἐσένα». Ἴδες βουλήν σοφωτάτην ἁμαρτωλέ; Κατάλαβε γοῦν, ὅτι δέν ὠφελεῖται ὅστις κάμνει τήν ἀρετήν στανικῶς του. Οἱ κλέπται, καί φονεῖς δέν ὀμολογοῦσιν ἑκουσίως τάς ἀνομίας τους, μόνον ὅταν τούς δίδῃ ἡ δικαιοσύνη στίαν, παίδευσιν, δαρμούς, καί ἕτερα κολαστήρια, ὅμως ἡ ἐξομολόγησις αὕτη οὐδέν ὠφελεῖ, ἀλλά μᾶλλον τούς δίδει κακόν καί πικρότατον θάνατον.
Συνήθειαν ἔχουσιν οἱ ναῦται καί ἔμποροι, ὅταν τούς ἔλθῃ φουρτούνα καί κλύδων μέγιστος εἰς τό πέλαγος, νά ρίπτουσιν εἰς τήν θάλασσαν ὅσα πράγματα ἔχουσι, τά ὁποῖα δέν ἐπόντιζαν, ἐάν δέν ἐφοβοῦντο τόν κίνδυνον, ὅστις, ὅταν περάσῃ, κάμνουσι πάλιν πᾶσαν μηχανήν, νά εὕρουσιν ὅσα δυνηθοῦν, ἀπ’ ἐκεῖνα ὀποῦ ἐρρίψασι. Τό αὐτό ποιοῦσιν οἱ ἀποθνήσκοντες. Ἐξομολογοῦνται διά τόν φόβον τοῦ θανάτου καί τῆς Κολάσεως. Ξεφορτώνουν τό βάρος τῆς κακῆς συνειδήσεως. Συγχωροῦσι τήν ὕβριν. Χωρίζονται τάς παλακίδας. Ἀφίνουσι ψυχικά, καί ἄλλας πολλάς ἀγαθοεργίας πράττουσι, τά ὁποῖα δέν ἔκαμναν, ἐάν δέν εἴχασι τοιοῦτον φόβον καί κίνδυνον. Καί ἀπό τοῦτο νά καταλάβῃς τήν ἀλήθειαν, ὅτι ἐάν τύχῃ νά μήν ἀποθάνουσι, στρέφουσι πάλιν εἰς τά πρῶτα τους, καί τρώγουσιν ὡς κύνες τόν ἴδιον ἐμετόν.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
ΠΗΓΗ: «ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ ΣΩΤΗΡΙΑ» συντεθέν εἰς κοινήν τῶν Γραικῶν διάλεκτον παρά Ἀγαπίου Μοναχοῦ τοῦ Κρητός τοῦ ἐν Ἁγίῳ Ὄρει τοῦ Ἄθω ἀσκήσαντος (ἐκοιμήθη περί τό ἔτος 1664). Ἀπό τό βιβλίον «ΠΑΤΕΡΙΚΟΝ ΘΗΣΑΥΡΙΣΜΑ», τοῦ Γέροντος Χρύσανθου Σκουρτανιώτου Μοναχοῦ, τοῦ αὐταδέλφου αὐτοῦ Γερασίμου Ἱερομονάχου καί τῆς Συνοδείας αὐτοῦ. ΚΕΡΑΣΙΑ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ 1974 (Σελ. 246 – 248).
