Ὦ μακάριοι, ὅσοι ἀκούουσι τοιαῦτα ψυχωφελῆ διηγήματα, καί ὀδύρονται ἡμέραν καί νύκτα, τώρα ὀποῦ χρῄζουν τά δάκρυα. Ναί, ἀγαπητοί ἀδελφοί μου, λάβετε γνῶσιν ἀπό ἀλλοτρίων κινδύνους καί ὑποδείγματα. Νά ἧτον βολετόν νά ἀκροασθῆτε τόν ἀπαράκλητον θρῆνον, τό ἀκατάπαυστον δάκρυον, καί τούς συνεχεῖς ὀδυρμούς τῶν ταλαιπώρων ἐκείνων, ὀποῦ ἦσαν ἐδῶ εἰς τόν Κόσμον μεγάλοι, καί τώρα εὑρίσκονται εἰς ἄχαρον ᾅδην, ἀπεκδεχόμενοι τάς ρηθείσας κολάσεις. Ὅτι ἐάν τούς ἠκούετε αἰσθητῶς πόσην θλῖψιν ἔχουσι, πῶς δέν ἐδουλεύσασι τοῦ Θεοῦ, νά λυτρωθοῦν τῆς κολάσεως, δέν εἴχετε τοσαύτην ἀμέλειαν.
Ἐπ’ ἀληθείας, ἐάν ἐδύνοντο νά μᾶς συντύχουν οἱ ἰσχυροί καί ἀήττητοι πολέμαρχοι ἐκεῖνοι οἱ παλαιοί, Ἡρακλῆς λέγω, ὁ Ἕκτωρ, ὁ Ἀχιλλεύς, ὁ Ἀλέξανδρος, οἱ Καίσαρες, καί ἄλλοι Βασιλεῖς, ἀνδρειωμένοι, καί πλούσιοι, ἠθέλασιν εἰπεῖν αὐτά τά λόγια. Ὦ ζῶντες, νά ἧτον βολετόν νά ἐστρέφαμεν εἰς τόν Κόσμον σας, ὅτι δέν ἠθέλαμεν φροντίζει πλέον διά Χώρας, καί Κάστρη, οὔτε Βασίλεια, ἤ τιμήν καί δόξαν καί πλοῦτον πρόσκαιρον, ἀλλά ἡ πτωχεία καί ἐσχάτη πενία νά ἦναι βασιλεία μας, τά δάση, ἡ ἔρημος, καί οἱ τόποι οἱ ἄβατοι αἱ κατοικίαι μας, καί ἡ τροφή μας νερόν καί χορτάρια. Πλέον δέν μᾶς ἐβλέπετε νά βάνωμεν ὅπλα κεχρυσωμένα, νά θανατοῦμεν ἀνθρώπους, καθώς ἐκάμναμεν, ἀλλά νά φοροῦμεν ράσα τρίχινα, νά πολεμοῦμεν τούς δαίμονας, ὄχι ἐνδεδυμένοι πορφύραν καί βύσσον, ἤ χρυσοΰφαντα, ἀλλά ἱμάτιον ἄχρηστον. Οὐχί μέ ξίφος, καί δόρυ, τόξον εἰς τήν πλευράν, ἀλλά μόνον μίαν ράβδον εἰς τήν χεῖρα μας, διά νά στηρίζωμεν τά ἀχαμνισμένα μέλη μας, νά δυνώμεσθεν νά ὁδεύωμεν. Ὄχι πλέον μέ στόλον καί φουσᾶτα περικυκλούμενοι, ἀλλά εἰς ὄρη καί ἄγρια δάση περιφερόμενοι. Δέν μᾶς ἐβλέπετε πλέον εἰς πολυτελεῖς καί πλουσίας τραπέζας, εἰς μετεωρισμούς καί παιγνίδια, οὔτε ποτέ νά γελάσωμεν, ἀλλά πάντοτε εἰς ἐγκράτειαν, καί ἄπαυστα δάκρυα. Ὦ πόσον καλότυχοι ἠθέλαμεν κράζεσθαι, ἐάν εἴχαμεν τόν πολυτίμητον καιρόν, ὀποῦ ἐσεῖς ἔχετε οἱ ζῶντες, καί ἠμπορεῖτε νά κάμετε ἔργα θεάρεστα, ὅτι μίαν ὥραν δέν ἐξωδιάζαμεν ἄκαιρα, ἀλλά πάσας τάς ἡμέρας καί νύκτας εἰς δούλευσιν τοῦ Κυρίου καί τῆς ψυχῆς μας ὠφέλειαν. Αὐτά καί ἕτερα ὅμοια λέγουσιν οἱ τάλανες, ὀδυρόμενοι ματαίως καί ἀνωφέλευτα, ὅτι, οὐκ ἔστιν ἐν τῷ ᾅδη μετάνοια.
Ἡ θ’ Παίδευσις: Ἡ Στέρησις τῆς Ποθεινοτάτης Θείας Ὄψεως.
Ἐσύ ἔχεις τόν πολυτίμητον καιρόν ἀκροατά, εἰς τάς χεῖρας, καί χάνεις τον, διά νά μή θέλῃς νά κοπιάσῃς ὀλίγον τίποτες, ὅθεν κληρονομᾷς τάς ἄνω εἰρημένας κολάσεις, καί ὑστερεῖσαι καί τῆς θείας ὁράσεως, ἥτις ἐστίν ἡ ἐνάτη καί ἐσχάτη τιμωρία τῶν κολασμένων, ἤγουν ζημιοῦσαι ὅλας τάς ἀπολαύσεις, ὀποῦ εἲπαμεν εἰς τό πρότερον Κεφ., διά τοῦτο δέν γράφομεν ἐδῶ περισσότερον. Μόνον τοῦτο γίνωσκε, ὅτι ὅσας θλίψεις καί ζημίας ἱστορήσαμεν ἄνωθεν πῶς ἔχουν οἱ κολασμένοι, περισσοτέραν ὀδύνην νά αἰσθάνωνται διά ταύτην τήν ἐσχάτην ζημίαν παρά ὅλας τάς ἄνω γεγραμμένας· ἤγουν, πῶς ὑστερήθησαν ἐκείνης τῆς ποθεινοτάτης θείας ὄψεως, καί ἐζημιώθησαν τό ἀκρότατον ἐφετόν καί ὑπέρτατον, ὅτι ἔστεργον οἱ ἁμαρτωλοί νά βλέπουσι τόν Θεόν, καί νά ἔχουν ὅλας τάς θλίψεις τῆς κολάσεως, παρά νά μή βλέπουσιν. Ὅτι τοῦτο εἶναι τό τέλος τῆς ψυχῆς, νά ἀπολαύσῃ τόν Κτίστην αὐτῆς, καί εἰς τοῦτο λαμβάνουσι μεγαλήτερην ἡδονήν οἱ Ἅγιοι, παρά εἰς τά ἄλλα ἀγαθά, ὀποῦ ἔχουν εἰς τόν Παράδεισον· καί πάλιν ὅσοι ὑστερηθοῦσι τούτου τοῦ ἐφετοῦ, αἰσθάνονται περισσοτέραν θλῖψιν διά τοῦτο, παρά διά ὅλας τάς κολάσεις ὀποῦ νά ἔχουσιν.
Ἀλλά θέλει ἐρωτήσει τινάς νά εἰπῇ· Ἐπειδή ὁ Θεός εἶναι πολυεύσπλαγχνος, διατί νά δίδῃ διά πρόσκαιρον ἡδονήν τιμωρίαν αἰώνιον; ἤγουν ἕνας ἁμαρτάνει δύο χρόνους τυχόν, ἤ δέκα, ἤ περισσότερον, διατί νά φλογίζεται αἰώνια διά τόσων ὀλίγων χρόνων ἀπόλαυσιν;
Ἄκουσον τήν ἀπόκρισιν. Φαίνεται εἰς τά κρισίματα τῆς δικαιοσύνης, ὅτι διά ὀλίγον πταίσιμον δίδει πολλήν τιμωρίαν, ἤγουν, φονεύει τινάς, ἤ δυναστεύει κόρην, ἤ κλέπτει, ἤ ἄλλο ὅμοιον πράττει, τά ὁποῖα ἐγκλήματα γίνονται εἰς ὀλίγην ὥραν· ὅμως ἡ αὐθεντία δέν τιμωρεῖ τόν πταίστην μόνον τόσον καιρόν, ὅσον ἔκαμνε τό κακόν, ἀλλά ἐξορίζει τον ἤ βάνει τον εἰς τήν φυλακήν ὅλην του τήν ζωήν, ἤ εἰς τό κάτεργον. Εἰ δέ πάλιν καί θανατώσουν τον διά τό ἄσχημον τοῦ ἐγκλήματος, γίνωσκε ὅτι δέν τοῦ δίδει ὁ νόμος διά κόλασιν τοῦ πταίσματος ἐκεῖνον τόν ὀλίγον πόνον ὀποῦ λαμβάνει, ὅταν τόν θανατώνουσιν, ἀμή ἡ παίδευσις του λογίζεται, ὅτι τόν χωρίζει αἰώνια ἀπό τῆς συνοδίας τῶν ἀνθρώπων ὡς ἀνάξιον τῆς ζωῆς. Καί καθώς εἰς τοῦτον τόν Κόσμον δέν ἠμπορεῖ τινάς Νόμος ἀναστήσῃ τόν καταδικασμένον μετά τόν θάνατον εἰς τήν ζωήν, οὕτω καί ὁ κολασμένος δέν εἶναι βολετόν μέ κανένα Νόμον νά λυτρωθῇ ἀπό τόν ᾅδην, νά ὑπάγῃς εἰς τόν Παράδεισον. Ἔτι δέ καθώς ὅσοι ἀποθάνουν ἀμετανόητοι, δέν λογᾶται πῶς ἀφῆκαν τήν ἁμαρτίαν· διατί ἐάν ἠθέλασιν εἶσθαι ἀκόμη εἰς τήν ζωήν, δέν ἐπέστρεφαν πρός μετάνοιαν, ἀλλά ἐκάμνασι τά θελήματά τους, ὅσους χρόνους ἤθελαν ζήσει, διά τοῦτο δικαίως κολάζονται ἀτελεύτητα, καθώς καί ἡ γνώμη τους εἶναι εἰς τό κακόν ἀχόρταγος.
Ὡσαύτως καί οἱ σωζόμενοι δέν ἀπολαμβάνουσι τήν οὐράνιον εύκλειαν τόσον καιρόν μόνον, ὅσον ἐργάζονται, εἰς τοῦτον τόν Κόσμον τό ἀγαθόν, ἀλλ’ ἀεί καί πάντοτε, διατί ἡ γνώμη τους ἧτον καλή, καί εἴχασι πόθον καί ὄρεξιν, ὅσους χρόνους ἤθελαν ζήσει, νά τούς δαπανήσουν ἐνάρετα κατά τά θεῖα προστάγματα. Διό πρεπόντως ἀπολαμβάνουσιν, ὄχι κατά τόν ὀλίγον τους κόπον, ὀποῦ ὑπέμειναν, ἀλλά κατά τήν πολλήν ὄρεξιν ὀποῦ εἴχασιν.
Ἔτι δέ, καθώς ὁ ἐλεήμων Θεός εἰς τήν ζωήν ταύτην χρῆται εὐσπλαγχνίαν ἀμέτρητον πρός τους ἁμαρτάνοντας, παραβλέπων τάς ἀνομίας τους, καί τούς παρακινᾷ πρός ἐπιστροφήν διά μέσου ἐναρέτων ἀνδρῶν καί θείων φωτισμῶν καί ἀποκαλύψεων, καί εὐεργεσιῶν διαφόρων, καί ὁσάκις μετανοήσουν τούς ὑποδέχεται, οὕτω πάλιν δείχνει τό αὐστηρόν τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ μετά θάνατον πρός τούς ἀχαρίστους καί ἀσεβεῖς, τούς τοσαύτην εὐσπλαγχνίαν καταφρονήσαντας, οἵτινες, καθώς λέγει πρός Ἑβραίους ὁ θεῖος Ἀπόστολος, καταπατοῦσι τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ νομίζουσιν ὡς ἀκάθαρτον, καί ὑβρίζουσι τό Πνεῦμα τῆς χάριτος, σταυροῦντες ἄλλην μίαν φοράν εἰς τάς χεῖρας τους τόν Υἱόν τοῦ Ὑψίστου, καί καταφρονοῦντες αὐτοῦ τήν μεγαλειότητα. Πρεπόντως οὔν θυμώνεται κατ’ αὐτῶν καί τούς παιδεύει αἰώνια νά ὀδύρωνται ἀεί καί πάντοτε τήν ἀγνωσίαν αὐτῶν, ὀποῦ ὑστερήθησαν τοιαύτης εὐκλαιοτάτης καί παμποθήτου Μακαριότητος, καί ἐκληρονόμησαν τοσαύτην τιμωρίαν καί κόλασιν.
Λέγει ὁ Αὐγουστῖνος, ὅτι ἐάν ἔκλαιεν ἕνας κολασμένος τόσους χρόνους, ἕως νά εὐγάλῃ τόσα δάκρυα, ὅσον εἶναι τό πέλαγος τῆς θαλάσσης, οὐδέν ὠφελεῖται, οὔτε ἠμπορεῖ νά ἐξαλείψῃ ἕνα μόνον ἁμάρτημα. Ὦ πρᾶγμα ἐξαίσιον! Ὦ θρῆνος ἀνωφέλευτος! Ὦ δάκρυα ἀνενέργητα! Ὦ πόνος ἀνιάτρευτος καί πληγή ἀθεράπευτος! Ὦ καρδία σκληρά καί ἀδαμαντίνη, ἐπειδή τότε δέν ὠφελεῖ ὁ πόνος σου, διατί δέν θλίβεσαι τώρα, καί νά ραΐσης, σχιζομένη ἀπό τήν συντριβήν τῆς μετανοίας τῶν ἐγκλημάτων σου; Ὦ ὀφθαλμοί μικροί καί ἀναίσχυντοι! διατί δέν εὐγάζετε τώρα θερμότατα δάκρυα, ἳνα μή πενθῆτε τότε ἀνόητα; Ὦ ψυχή ἀναίσθητη καί ἀμετανόητη, διατί μισᾷς τοῦ λόγου σου; δέν προβλέπεις τόν μέγαν κίνδυνον, νά διορθώσῃς τάς πράξεις σου; Κλαύσατε, ἀκροαταί μου καί πενθήσατε τώρα, ὀποῦ χρήζει περισσότερον μία ρανίδα δάκρυον, παρά τότε ἕνα ἄπειρον πέλαγος. Θρηνήσατε ἀπαράκλητα, νά εὐγάλετε κἄν τόσον δάκρυον, ὅσον ἧτον τό ὕδωρ ὀποῦ ἐβαπτίσθητε, καί τό ἄχραντον Αἷμα, ὀποῦ ἔχυσεν ὁ πανοικτίρμων Θεός διά λόγου μας, ὅτι διά αὐτά τά δύο ἔχομεν νά δώσωμεν λόγον ἐν ὥρᾳ Κρίσεως. Ἔτι δέ καί νά κλαίωμεν διά τάς ἁμαρτίας, ὀποῦ πράττομεν καθ’ ἡμέραν καί ὥραν, καί στιγμήν οἱ ἀσύνετοι.
Μή νομίσητε, ὅτι εἶναι παραμύθια ὅσα ἐγράψαμεν εἰς τήν Βίβλον ταύτην. Ἀλλά πιστεύοντες αὐτά ὡς ἀληθῆ τε καί ἀψευδέστατα, κάμετε τόσον ὅσον ἤθελε κάμει ἕνας κολασμένος, ἐάν τοῦ ἔκαμνεν ὁ Θεός τήν χάριν νά ἐπιστρέψῃ πάλιν τοῦτον τόν Κόσμον, νά ἀναστηθῇ τό κορμί του νά ἀγωνίζεται, διά νά λυτρωθῇ ἀπό τήν φρικτήν ἐκείνην καί ἄρρητον κόλασιν. Ἐννόησον πόσον πικραμμένην καί τεθλιμμένην ζωήν ἤθελε περνᾷ ὁ τοιοῦτος, νά μή φροντίζῃ φαγητά εὔμορφα, ἤ ἐνδύματα, νά τόν ὑβρίζουν καί νά μή σκανδαλίζεται, νά τόν δέρνουν καί νά μήν ἀμύνεται, οὔτε ποσῶς νά κακοσυνεύεται, ἀλλά νά τά ὑπομένῃ ὡς παίγνια, καί νά κρίνῃ τοῦ λόγου του ἄξιον τοσούτων καί πλειόνων βασάνων, διά νά λυτρωθῇ ἀπό ἐκείνην τήν ἀτελεύτητον.
Οὕτως ἄς κάμωμεν καί ἡμεῖς. Ἂς συγχωρήσωμεν τοῖς μισοῦσιν ἡμᾶς. Μή ἀποδώσωμεν κακόν ἀντί κακοῦ. Ἂς φιλοξενήσωμεν τούς πτωχούς, ὅτι ἄλλη ἀρετή δέν δύναται τόσον νά καταπραΰνη τόν θυμόν τοῦ δικαστοῦ, ὡς ἡ θεομίμητος εὐσπλαγχνία καί ἐλεημοσύνη πρός πένητας. Ἂς ἔχωμεν ὑπομονήν εἰς θλίψεις, καί μή ραθυμοῦμεν, νά παραπονούμεσθεν πῶς μᾶς πειράζουσιν ἄδικα· ὅτι ὅσα βάσανα καί θλίψεις μᾶς ἔλθουσιν ἐξ ὁρατῶν ἤ ἀοράτων ἐχθρῶν, εἰσί κατά θείαν συγχώρησιν ἤγουν μέ τό θέλημά του, καί πρέπουσί μας διά τάς ἁμαρτίας μας, καθώς εἰς τό α’ μέρος σαφέστερον φαίνεται. Καί ἄς εὐχαριστοῦμεν αὐτῷ, ὀποῦ μας παιδεύει εὐσπλάγχνως, ὡς πατήρ φιλότεκνος πρόσκαιρα, ἳνα λυτρωθῶμεν ἐκείνης τῆς αἰωνιζούσης φλογός τοῦ ἀτελευτήτου πυρός τῆς κολάσεως, χάριτι καί φιλανθρωπίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὧ πρέπει πᾶσα δόξα, τιμή καί προσκύνησις, εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
ΠΗΓΗ: «ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ ΣΩΤΗΡΙΑ» συντεθέν εἰς κοινήν τῶν Γραικῶν διάλεκτον παρά Ἀγαπίου Μοναχοῦ τοῦ Κρητός τοῦ ἐν Ἁγίῳ Ὄρει τοῦ Ἄθω ἀσκήσαντος (ἐκοιμήθη περί τό ἔτος 1664). Ἀπό τό βιβλίον «ΠΑΤΕΡΙΚΟΝ ΘΗΣΑΥΡΙΣΜΑ», τοῦ Γέροντος Χρύσανθου Σκουρτανιώτου Μοναχοῦ, τοῦ αὐταδέλφου αὐτοῦ Γερασίμου Ἱερομονάχου καί τῆς Συνοδείας αὐτοῦ. ΚΕΡΑΣΙΑ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ 1974 (Σελ. 244 – 246).
