Ἡ β’ Παίδευσις: Τό Πάγος καί ἡ Ψυχρότης.

Ἡ Δευτέρα τιμωρία εἶναι τό πάγος καί ἡ ψυχρότης. Οἱ δαίμονες νά εὐγάζουν τούς ἁμαρτωλούς ἐκ τοῦ πυρός, νά τούς ρίπτουν εἰς τόν τάρταρον, ὁποῦ εἶναι λίμνη μεγάλη γεμάτη ὕδωρ καί πάγος ψυχρότατον. Τοῦτο εἶναι, ὁποῦ λέγει τό Εὐαγγέλιον βρυγμός τῶν ὀδόντων. Καί μή νομίζῃς ὅτι εἶνε ὁ πάγος ὀλίγη παίδευσις. Ὅστις ἔτυχε τόν καιρόν τοῦ χειμῶνος εἰς τό ὕδωρ μέσα,γνωρίζει τί ἄρρητος πόνος εἶναι, ὅτι μελανίζει ὅλη ἡ σάρκα, ἀφανίζεται ἡ ὡραιότης, φεύγει τό αἷμα ἀπό τά ἄκρα, καί συνάζεται εἰς τά ἐνδότερα μέλη μέ πόνον ἀνείκαστον· ἡ μέν καρδία ἀπό τήν πλημμύραν τοῦ αἵματος, τά δέ ἄκρα ἀπό τήν τούτου ὑστέρησιν.
Ἡ γ’ Παίδευσις: Ὁ Βρῶμος

Ἡ γ’ παίδευσις εἶναι ὁ βρῶμος, ὅτι ἐκεῖ συνάζονται ὅλα τά ἀκάθαρτα καί ρερυπωμένα βδελύγματα ὅλου τοῦ κόσμου. Ἀλλά καί ὁ τόπος ἀπό τά τόσα σώματα ἔχει τοιαύτην δυσωδίαν, καί μάλιστα οἱ σιχαμεροί δαίμονες, ὀποῦ νά δίδῃ τοῖς ἁμαρτωλοῖς μεγάλην στένωσιν εἰς τήν ὄσφρησιν διά τόν ἄμετρον βρῶμον ἐκείνου τοῦ βεβορβορωμένου τόπου. Ὅτι τόση δυσωδία εἶναι εἰς τήν κόλασιν, ὀποῦ ἐάν ἦτον βολετόν νά ἔλθῃ ἐδῶ εἰς τόν κόσμον ἕνας ἀπό τούς κολασμένους, ἐφθείρετο ὁ ἀήρ ἀπό τήν δυσωδίαν, νά γένῃ θανατικόν εἰς τήν γῆν. Καί ὅστις εἰς τοῦτο ἔχει ἀμφιβολίαν, ἄς ἀναγνώσῃ εἰς τήν βίβλον, ὀποῦ λέγεται καθρέπτης τῶν ὑποδειγμάτων, τά κάτω γεγραμμένα, νά πιστωθῇ τήν ἀλήθειαν. Ὅπου φαίνεται, πῶς δύο ἀδελφοί κατά σάρκα ἔτυχον εἰς τήν διδαχήν ἑνός Πνευματικοῦ, ὅστις ἐσύντυχε διά τάς τιμωρίας τοῦ ἅδου, τάς ὁποίας ἐφοβήθη ὁ εἶς ἀδελφός καί διά νά σωθῇ ἐγίνη Καλόγερος.
Ὁ δέ ἕτερος, μή πιστεύων τοιαῦτα λόγια, ἔμεινεν εἰς τόν κόσμον, διάγων μέ διαφόρους ἁμαρτίας. Εἰς ὀλίγους χρόνους ἦλθεν εἰς τό τέλος τῆς ζωῆς αὐτοῦ, καί τόν ἐπαρακάλεσεν ὁ Μοναχός, νά τοῦ ἐμφανισθῇ μετά θάνατον, νά τοῦ εἰπῇ πῶς εὑρίσκετο. Μίαν νύκτα οὖν ἐφάνη εἰς τόν ἀδελφόν ὁ ἀπεθαμμένος καί λέγει του, ὅτι ἦτον εἰς ὀδύνην ἀμέτρητον. Ὁ δέ Μοναχός τόν ἠρώτησε λέγων· Εἰπέ μοι τήν ἀλήθειαν χωρίς ψεῦδος. Εἰς τόν ἅδην εἶναι τοσοῦτον φοβεραί αἱ κολάσεις, καθώς τά βιβλία μᾶς λέγουσιν, ἤ μόνον διά νά μᾶς ἐκφοβίσουν τά ἔγραψαν οἱ διδάσκαλοι; Λέγει του ὁ ἀποθαμένος· Μυριάκις εἰσί περισσότεραι ἀπό ὅσα ἐγράψασιν, ὅτι ὅλαις ἡ γλώσσαις δέν φθάνουσι νά διηγηθοῦν αὐτάς τάς ὀδύνας. Καί ὁ Μοναχός· Τάχα ἠμπορῶ νά ταῖς δοκιμάσω παραμικρόν αἰσθητῶς, νά βεβαιωθῶ τήν ἀλήθειαν; Λέγει του· Ναί, καί μέ ποίαν αἴσθησιν θέλεις νά ταῖς καταλάβῃς; Ὁ δέ εἶπεν· Ἐγώ εἶμαι πολλά μικρόψυχος, καί δειλιῶ μήπως καί ἀποθάνω, μόνον κάμε με νά μυρισθῶ μέ τήν ὂσφρησιν, ὃσον ἠμπορεῖς ὀλιγώτερον. Τότε τοῦ ἐφάνη πῶς ἐτίναξεν ὁ φανεῖς τό ἱμάτιον, καί ἐξῆλθε τοσαύτη δυσωδία, ὀποῦ δέν ἐδύνοντο οἱ Μοναχοί τοῦ Μοναστηρίου ἐκείνου νά ὑποφέρουσιν, ἀλλά ἐγύριζον ἐδῶ καί ἐκεῖ ὡς φρενόληπτοι, οὔτε ἡσύχασαν, ἕως οὗ ἀπῆλθον εἰς ἄλλον τόπον μακράν ἀπ’ ἐκεῖ, καί ἔκτισαν Μοναστήριον. Ὦ ἐξαίσιον διήγημα! Οὐαί εἰς ἐκείνας τάς γυναῖκας, ὀποῦ βαστοῦσι μόσχους καί ἄλλα μυρωδικά, νά εὐωδιάσουσι τούς δρόμους· ὅτι ἐκεῖ θέλουσι βρωμεῖ χειρότερα ἀπό τά ψοφισμένα θράση, καί ὑπέρ τήν κόπρον καί βόρβορον.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
ΠΗΓΗ: «ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ ΣΩΤΗΡΙΑ» συντεθέν εἰς κοινήν τῶν Γραικῶν διάλεκτον παρά Ἀγαπίου Μοναχοῦ τοῦ Κρητός τοῦ ἐν Ἁγίῳ Ὄρει τοῦ Ἄθω ἀσκήσαντος (ἐκοιμήθη περί τό ἔτος 1664). Ἀπό τό βιβλίον «ΠΑΤΕΡΙΚΟΝ ΘΗΣΑΥΡΙΣΜΑ», τοῦ Γέροντος Χρύσανθου Σκουρτανιώτου Μοναχοῦ, τοῦ αὐταδέλφου αὐτοῦ Γερασίμου Ἱερομονάχου καί τῆς Συνοδείας αὐτοῦ. ΚΕΡΑΣΙΑ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ 1974 (Σελ. 240 – 241).