Τάς κανονικάς διά φιλαργυρίαν,
Ἔκτεινε θύτης· ὢ θύτου ταλαντάτου!
Κατά τούς χρόνους Σαβωρίου βασιλέως Περσῶν ἐν ἔτει τλ’ (330) ὑπῆρχεν ἱερεύς τις, Παῦλος ὀνομαζόμενος, εἰς κώμην καλουμένῃ Ἀζᾶ, ὁ ὁποῖος πλούσιος ὤν εἶχε παρ’ ἑαυτῷ καί πέντε Κανονικάς, ἤτοι παρθένους Μοναχάς, αἱ ὁποῖαι ἦσαν ἐστολισμέναι τῇ τῶν ἀρετῶν λαμπρότητι. Οὗτος λοιπόν ἱερούργει καί συνέψαλλε μετ’ αὐτῶν, ὅσα δέ χρήματα τῷ ἔδιδον αἱ Κανονικαί, αὐτός τά ἀπεθησαύριζεν. Ὁ δέ μισόκαλος διάβολος, μή ὑποφέρων νά βλέπῃ τήν κατά Θεόν προκοπήν τῶν Κανονικῶν, ἡ ὁποία καθ’ ἑκάστην ἡμέραν καί ὥραν ηὔξανε καί ἐπεξετείνετο, τί ετεχνάσθη ὁ παμπόνηρος; ἔκαμε νά ἀναγγελθῇ εἰς τόν ἀρχιμάγον τοῦ βασιλέως διά τινος Πέρσου, Νιρσῆ ὀνομαζομένου, ὅτι εἶναι ἱερεύς τις χριστιανός πλούσιος, καί ἐάν θέλῃς, ὦ αὐθέντα, νά κερδίσῃς τόν πλοῦτον του, παράστησον αὐτόν ἔμπροσθεν σου μετά τῶν παρ’ αὐτῷ παρθένων καί ἐπειδή ἐκεῖναι δέν θά ἀρνηθῶσι τήν πίστιν αὐτῶν, σύ θέλεις κερδίσει ὅλον τόν πλοῦτον των.
Εὐθύς λοιπόν ὁ ἀρχιμάγος προσέταξε νά παραστήσωσιν ἐνώπιόν του τόν Παῦλον ὁμοῦ μέ τάς Κανονικάς παρθένους καί μέ ὅλην τήν περιουσίαν του. Καί πρῶτον μέ ὡδήγησαν εἰς τό κριτήριον πρός ἐξέτασιν τόν Παῦλον. Τότε εισεχώρησεν ὁ σατανᾶς εἰς τήν καρδίαν τοῦ ἱερέως, καί εἶπεν εἰς τόν ἀρχιμάγον· διατί μοί ἀφῄρεσας τά χρήματά μου χωρίς νά κάμω οὐδέν κακόν εἰς σέ; Ὁ δέ ἀρχιμάγος ἀπεκρίθη· ἐπειδή εἶσαι χριστιανός καί δέν φυλάττεις τήν προσταγήν τοῦ βασιλέως. Ἠρώτησεν ὁ Παῦλος· καί τί μέ προστάσσεις νά πράξω; ὁ δέ ἀρχιμάγος τῷ εἶπεν· ἐάν προσκυνήσῃς τόν ἥλιον καί φάγῃς αἷμα, λάβε τά χρήματά σου καί ὕπαγε εἰς τόν οἶκον σου. Τότε ὁ ἄθλιος Παῦλος, στραφείς πέριξ καί βλέπων τά χρήματα καί τά ἄλλα του πράγματα ἐρριμμένα κατά γῆς, εἱλκύσθη ὑπ’ αὐτῶν καί ἔδωκε τήν ἐλεεινήν ταύτην ἀπόκρισιν· ὅσα μοί εἶπες, ὦ αὐθέντα, ὅλα τά κάμνω. Ὅθεν ὁ τάλας προσκυνήσας, φεῦ! τόν ἥλιον, ἔφαγεν ἐκ τοῦ αἵματος τῶν θυσιῶν καί ἔπιεν ἐξ αὐτοῦ. Ἐπειδή δέ ὁ ἀρχιμάγος ἀπέτυχε τοῦ σκοποῦ καί δέν ἠδυνήθη νά σφετερισθῇ τόν πλοῦτον τοῦ ἀθλίου Παύλου, κατάπεισον, τῷ εἶπε, καί τάς ὑποτασσομένας σοι παρθένους, νά πράξωσι καί αὐταί ὅ,τι σύ ἔπραξας καί νά λάβωσιν ἄνδρας καί τότε λάβετε τόν πλοῦτόν σας καί ὑπάγετε ὅπου θέλετε.
Ἐλθών λοιπόν Παῦλος εἰς τάς παρθένους, λέγει εἰς αὐτάς. Ὁ ἀρχιμάγος ἔλαβε τά χρήματά μας καί παραστήσας με εἰς τό κριτήριον μέ παρεκίνησε νά πράξω κατά τήν προσταγήν τοῦ βασιλέως, ἐγώ δέ προσεκύνησα τόν ἥλιον καί τό πῦρ καί ἔφαγον καί ἔπιον ἐκ τοῦ αἵματος τῶν θυσιῶν. Παρακινεῖ δέ ὁ αὐτός καί ὑμᾶς δι’ ἐμοῦ νά πράξετε κατά τό παράδειγμά μου, καί οὕτω νά λάβετε τά χρήματα καί πράγματά σας καί νά ὑπάγετε εἰς τόν οἶκον σας. Αἱ δέ παρθένοι, ἀκούσασαι ταῦτα, ὅλαι ἐκ συμφώνου ἔπτυσαν εἰς τό πρόσωπόν του, καί εἶπον· ἄθλιε ἄνθρωπε, ἐτόλμησας νά κάμῃς σύ τοιαύτην μεγάλην ἁμαρτίαν; καί ἔπειτα δέν ᾐσχύνθης νά παρακινῇς καί ἡμᾶς εἰς αὐτήν; Ἰδού σύ ἐφάνης δεύτερος Ἰούδας προδότης, διότι καθώς ἐκεῖνος διά τά ἀργύρια παρέδωκεν εἰς θάνατον τόν Διδάσκαλον καί Δεσπότην ἡμῶν Χριστόν, ἄν καί δέν ἐκέρδισεν αὐτά, ἐπειδή μετά τήν παράδοσιν μετέβη καί ἐκρεμάσθη αὐθορμήτως, οὕτω καί σύ, ἄθλιε, ὡς δεύτερος Ἰούδας ἀπώλεσας τήν ψυχήν σου διά τά ἀργύρια; καί δέν ἐνεθυμήθης, ταλαίπωρε, τόν πλούσιον ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος ἔχων χρήματα καί γεννήματα πολλά, ἔλεγε· «ψυχή, ἔχεις πολλά ἀγαθά, φάγε, πίε, εὐφραίνου» διά τοῦτο καί ἤκουσεν: «Ἄφρον, ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπό σοῦ, ἅ δέ ἡτοίμασας τίνι ἔσται»; Λέγομεν λοιπόν εἰς σέ, ὡς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ παριστάμεναι, ὅτι καί τά δύο ταῦτα παραδείγματα, καί τό τοῦ Ἰούδα καί τό τοῦ πλουσίου, εἰς σέ εὗρον τήν πλήρωσίν των. Ὅθεν καί ἐκ δευτέρου ἔπτυσαν αὐτόν εἰς τό πρόσωπον ὡς ἀποστάτην τῆς πίστεως τοῦ Χριστοῦ.
Τότε κατά τήν προσταγήν τοῦ ἀρχιμάγου ἐδάρησαν αἱ πέντε παρθένοι ἀνηλεῶς ἐπί πολλάς ὥρας, δερόμεναι δέ αἱ ἀοίδιμοι μέ ράβδους, ἔλεγον τούτους τούς λόγους: Ἡμεῖς προσκυνοῦμεν τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, εἰς δέ τάς προσταγάς τοῦ βασιλέως δέν ὑπακούομεν, ποίησον δέ εἰς ἡμᾶς ὅ,τι καί ἄν θέλῃς. Ὁ δέ ἀρχιμάγος ἐπεδίωκε παντοιοτρόπως νά κερδίσῃ τά χρήματα τοῦ ἀθλίου Παύλου· ὅθεν ἀπεφάσισε νά ἀποκεφαλισθῶσιν αἱ τίμιαι παρθένοι διά τῆς χειρός τοῦ ἰδίου Παύλου καί ἄν ὁ Παῦλος δέν καταπεισθῇ νά τάς θυσιάσῃ ὁ ἴδιος, νά εὕρῃ ἐκ τούτου ἀφορμήν νά τῷ ἀφαιρέσῃ τά χρήματά του καί νά θανατώσῃ καί αὐτόν μετά τῶν παρθένων. Ὁ δέ ἄθλιος ἐκεῖνος ἀκούσας καί μαθών τόν τοιοῦτον σκοπόν τοῦ ἀρχιμάγου, εὐθύς στραφείς καί ἰδών τά χρήματά του, ἐκινήθη ὑπό τῆς τούτων αγάπης καί ἐπιθυμίας καί εἶπε πρός τόν ἀρχιμάγον: ὅσα προσέταξας, ὅλα τά κάμνω. Τετυφλωμένος λοιπόν ἐκ τῆς φιλαργυρίας (ὦ, ρῦσαι ἡμᾶς, Κύριε ἀπό τοιαύτης φιλαργυρίας!) ἔλαβεν ὁ τρισάθλιος τό ξίφος καί ἦλθε πλησίον τῶν παρθένων, ἵνα τάς ἀποκεφαλίσῃ.
Βλέπουσαι αἱ Ἅγιαι τόν Παῦλον ἐρχόμενον ἐναντίον των καί ἐκπλαγεῖσαι, ὁμοφώνως καί αἱ πέντε ἐφώναξαν πρός αὐτόν. Ἄθλιε καί ταλαίπωρε, ποιμήν ὤν, ἦλθες ὡς λύκος ἄγριος νά θανατώσῃς ἡμᾶς, τό ποίμνιόν σου; αὐτό εἶναι τό τίμιον Σῶμα καί τό ἅγιον Αἷμα τοῦ Κυρίου, τά ὁποῖα ἐλαμβάνομεν ἐκ τῶν ἀκαθάρτων χειρῶν σου καί ἐκοινωνοῦμεν αὐτῶν; ὦ τῆς πολλῆς σου τυφλότητος! Ἤξευρε, παράνομε, ὅτι ὁ διά τοῦ ξίφουςθάνατος, τόν ὁποῖον λαμβάνομεν σήμερον παρά σοῦ, θέλει γίνει εἰς ἡμᾶς ζωή αἰώνιος· καί ἡμεῖς μέν πορευόμεθα πρός τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, σύ δέ, δυστυχέστατε πάντων ἀνθρώπων, θέλεις χάσει σύν τῷ πλούτῳ καί τήν ψυχήν σου καί ἐντός ὀλίγου θέλεις κρεμασθῆ μέ σχοινίον καί θέλεις ὑπάγει πρός τόν σύντροφον καί ὁμόφρονά σου Ἰούδαν, ἵνα κολάζησαι μετ’ ἐκείνου αἰωνίως. Ταῦτα καί ἄλλα ὅμοια εἶπον πρός αὐτόν αἱ μακάριαι παρθένοι· ἔπειτα προσευχηθεῖσαι ἀπεκεφαλίσθησαν παρά τοῦ ἀθλίου ἐκείνου ἀρνησιχρίστου καί πρῴην πνευματικοῦ αὐτῶν πατρός λαβοῦσαι τόν στέφανον τοῦ μαρτυρίου.
Ἀφοῦ ἔλαβε τέλος ἡ θανάτωσις τῶν ἁγίων Παρθένων, ὁ ἀρχιμάγος λέγει δολίως πρός τόν ἀρνησίχριστον Παῦλον. Ἤξευρε, ὦ Παῦλε, ὅτι ἐγώ εἰς οὐδένα ἄλλον εἶδον τήν εὐφυΐαν καί ἐπιτηδειότητα, αἱ ὁποῖαι σέ κοσμοῦσι καί διά τοῦτο ἄνευ προσταγῆς τοῦ βασιλέως δέν δύναμαι νά σέ ἀφήσω· διότι ὁ βασιλεύς, ἀφ’ οὐ πληροφορηθῇ παρ’ ἐμοῦ περί τῆς ἱκανότητός σου, θέλει σέ ἀναβιβάσει εἰς μέγάλην τιμήν. Ὅθεν τώρα εὐφράνθητι μετ’ ἐμοῦ, καί μεῖνον παρ’ ἐμοί ἐν τῷ κελλίῳ τούτῳ, καί τό πρωῒ θέλω ἀναφέρει περί σοῦ εἰς τόν βασιλέα. Ὁ δέ ἄθλιος ἀπεκρίθη· ἄς γίνῃ κατά τήν προσταγήν σου. Τήν νύκτα δέ ἐκείνην ἀπέστειλεν ὁ ἀρχιμάγος τούς δούλους του πρός τόν Παῦλον, οἱ ὁποῖοι δέσαντες τόν λαιμόν του μέ σχοινίον τόν ἔπνιξαν. Τό πρωῒ δέ ἐλθών ὁ ἀρχιμάγος εὗρεν αὐτόν κρεμασμένον, καί εἶπεν εἰς τούς ἄλλους, ὅτι μόνος του ἐκρεμάσθη· ὅθεν καταβιβάσας αὐτόν ἐκ τῆς ἀγχόνης, τόν ἔρριψεν εἰς τούς κύνας ἵνα τόν φάγωσι. Καί ἐκεῖνος μέν ὁ ἄθλιος μέ τοιοῦτον τρόπον ἀπώλεσε τήν ψυχήν του, ὁ δέ ἀρχιμάγος ἐκέρδισεν ὅλα τά χρήματα αὐτοῦ, καί οὕτως ἔλαβε τέλος καί ἔκβασιν ἡ πρόρρησις τῶν ἁγίων γυναικῶν, διότι ὁ ταλαίπωρος Παῦλος κρεμασθεῖς ἔλαβε διπλοῦν θάνατον καί τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος.
ΠΗΓΗ: ΒΙΚΤΩΡΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΜΟΣ ΣΤ’ ΙΟΥΝΙΟΣ (ΣΕΛ. 110 -113) ΑΘΗΝΑΙ 1969.
