Αἱ περίοδοι τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου καί Εὐαγγελιστοῦ, Ἠγαπημένου ΙΩΑΝΝΟΥ τοῦ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, συγγραφεῖσαι παρά τοῦ μαθητοῦ αὐτοῦ Ἁγίου Προχόρου ἑνός ἐκ τῶν ἑπτά Διακόνων.
Μέρος Α’
Προοίμιον περί τῆς ἐξόδου τῶν Ἀποστόλων εἰς τό κήρυγμα
α’ Ὁ κλῆρος τῆς Ἀσίας.
Μετά τήν Ἀνάληψιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ εἰς τούς οὐρανούς, συνήχθησαν πάντες οἱ Ἀπόστολοι εἰς Γεσθημανῆ, καί εἶπεν ὁ Πέτρος πρός αὐτούς: «Γνωρίζετε, ἀδελφοί, ὅτι ὁ Κύριος καί Διδάσκαλος ἡμῶν διέταξεν ἡμᾶς, ὅπως πορευθῶμεν εἰς ὅλην τήν οἰκουμένην διά νά κηρύξωμεν καί βαπτίσωμεν εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀφοῦ λοιπόν επεφοίτησεν ἡ Χάρις αὐτοῦ εἰς ἡμᾶς πάντας, ἄς μή ζητήσωμεν μηδέν ἕτερον, εἰ μή μόνον νά ἐκπληρώσωμεν τό προσταχθέν εἰς ἡμᾶς ὑπό τοῦ Κυρίου καί Διδασκάλου ἡμῶν. Ἔλθετε λοιπόν, ἀδελφοί μου ἀγαπητοί, ἵνα δώσωμεν ἑαυτούς εἰς τήν Χάριν τοῦ Θεοῦ κατά τήν ἐντολήν τοῦ Διδασκάλου, τήν λέγουσαν∙ «Ἰδού ἐγώ ἀποστέλλω ὑμᾶς ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων∙ γίνεσθαι οὖν φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις, καί ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί». Γνωρίζομεν δέ, ὅτι ὁ ὄφις, ὅταν κινδυνεύῃ, τότε τό μέν σῶμα ὅλον παραδίδει εἰς θάνατον, μόνον δέ τήν κεφαλήν αὐτοῦ κρύπτει. Καί ἡμεῖς λοιπόν, ἀγαπητοί, ἄν ὑπομείνωμεν θάνατον καί τόν Χριστόν νά μή ἀπαρνηθῶμεν. Ὁμοίως καί αἱ περιστεραί, διά τήν πολλήν των ἀκακίαν, ἐνῷ οἱ ἄνθρωποι ἀφαιροῦν ἀπό αὐτάς τά τέκνα των, αὗται ὅμως δέν ἀπαρνοῦνται οὐδέ ἀπομακρύνονται ἀπό τόν ἴδιον δεσπότην. Γνωρίζομεν ἐπίσης, ὅτι προεῖπεν εἰς ἡμᾶς ὁ Διδάσκαλος ἡμῶν καί Κύριος ὅτι «Εἰ ἐμέ ἐδίωξαν, καί ἡμᾶς διώξουσι». Πολλαί λοιπόν θλίψεις ἡμᾶς ἀναμένουσιν, ἀλλ’ ὅμως ὑπάρχουσιν ἀποκείμενα εἰς τούς οὐρανούς ἀγαθά διά τούς ὑπομένοντας τάς προσκαίρους θλίψεις ὑπέρ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ τοῦ ἁγίου».
Ἀφοῦ εἶπε ταῦτα ὁ Πέτρος, ἀποκριθείς ὁ Ἰάκωβος ὁ ἀδελφός τοῦ Κυρίου εἶπε∙ «Καλῶς ποιεῖς, πάτερ Πέτρε, καί ἔχεις φροντίδα περί τούτων∙ διότι καί ὁ καιρός ἀπαιτεῖ ἵνα γίνῃ τοῦτο∙ γνωρίζετε δέ πάντες τί ἐλέχθη εἰς ἐμέ ὑπό τοῦ Κυρίου καί Διδασκάλου μου». Καί ἀποκριθείς ὁ Πέτρος εἶπε∙ «Γνωρίζομεν ὅτι σύ ἐκληρώθης εἰς τόν θρόνον τῶν Ἱεροσολύμων, καί διά τοῦτο δέν δύνασαι νά παραβῆς τήν ἐντολήν ταύτην». Ἔβαλον λοιπόν οἱ Ἀπόστολοι κλήρους(1), καί ἔλαχεν ὁ κλῆρος τῆς Ἀσίας ἐπί τον Ἰωάννην, ὁ ὁποῖος βαρέως ἐδέχθη τοῦτο∙ καί ἀναστενάξας ἐκ τρίτου, καί δακρύσας, ἔπεσε κατά πρόσωπον πρηνής ἐπί τῆς γῆς, καί προσεκύνησε πάντας τούς Ἀποστόλους∙ λαβών δέ τοῦτον ἐκ τῆς χειρός ὁ Πέτρος, ἤγειρεν αὐτόν, πρός τόν ὁποῖον εἶπεν∙ «Ἡμεῖς πάντες ὡς πατέρα σέ ἔχομεν, καί διά στηριγμόν μας εἴχομεν τήν ἰδικήν σου ὑπομονήν∙ καί διατί ἔπραξας τοῦτο καί ἐτάραξας, κλονίσας ἡμῶν τάς καρδίας;» Ἀποκριθείς ὁ Ἰωάννης μετά δακρύων καί πικροτάτου στεναγμοῦ εἶπεν∙ «Ἥμαρτον, ἀδελφοί, κατά τήν ὥραν ταύτην, καί διά τοῦτο πρόκειται νά κινδυνεύσω πολύ εἰς τήν θάλασσαν. Διότι καθώς ἔπεσεν εἰς ἐμέ ὁ κλῆρος τῆς Ἀσίας, βαρέως ἐδέχθην τοῦτο καί δέν ἐνεθυμήθην τόν Κύριόν μας, ὁ ὁποῖος εἶπεν, ὅτι «καί αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς ὑμῶν ἠριθμημέναι εἰσί»∙ καί μία μόνη ἀπό αὐτάς δέν χάνεται ἄνευ τῆς θελήσεως τοῦ Θεοῦ. Παρακαλέσατε λοιπόν, ἀγαπητοί ἀδελφοί, ὑπέρ ἐμοῦ τόν Θεόν, ὅπως συγχωρήσῃ εἰς ἐμέ τό ἁμάρτημα τοῦτο».
Τότε σταθέντες πάντες οἱ Ἀπόστολοι κατά ἀνατολάς, ἐζήτησαν ἀπό τόν Ἰάκωβον τόν ἀδελφόν τοῦ Κυρίου, ἵνα ποιήσῃ εὐχήν∙ καί ἀφοῦ ἐποίησεν οὗτος εὐχήν καί ἐτελείωσεν αὕτη, ἠσπάσθησαν ἀλλήλους ἕκαστος κατά τήν σειράν καί τόν βαθμόν του, καί ἀνεχώρησαν μετ’ εἰρήνης, ὁ καθ’ εἷς ἐπί τόν ἴδιον κλῆρον∙ ἐδόθη δέ εἰς ἕκαστον Ἀπόστολον ἀνά εἷς ὑπηρέτης ἐκ τῶν Ἑβδομήκοντα Ἀποστόλων.
β’ Ἡ ἀναχώρησις καί τό ναυάγιον
Εἰς ἐμέ τόν Πρόχορον ἔλαχεν ὁ κλῆρος, ἵνα ἀκολουθήσω τόν Ἰωάννην∙ καί ἀφοῦ ἀνεχωρήσαμεν ἐξ Ἱεροσολύμων(2), κατήλθομεν εἰς τήν Ἰόππην(3) καί ἐμείναμεν ἐκεῖ τρεῖς ἡμέρας εἰς τόν οἶκον τῆς Ταβιθᾶ. Μετά ταῦτα ἐλθόν ἐκεῖ πλοῖον ἀπό τήν Αἴγυπτον μέ φορτίον ὑφασμάτων, καί ἐκφορτῶσαν εἰς τήν Ἰόππην, ἐπρόκειτο κατόπιν νά ταξιδεύσῃ τοῦτο πρός τά δυτικά μέρη. Εἰς αὐτό λοιπόν τό πλοῖον εἰσελθόντες ἡμεῖς καί καθίσαντες εἰς τήν κοιλίαν αὐτοῦ, ἤρχισεν ὁ Ἰωάννης κλαίων νά λέγῃ πρός ἐμέ∙ «Τέκνον Πρόχορε∙ θλῖψις μεγάλη καί θαλάσσιος κίνδυνος μέ περιμένει, καί θά τιμωρηθῇ πολύ τό πνεῦμα μου∙ ἐάν ὅμως ζήσω ἤ ἀποθάνω κατά τόν κίνδυνον αὐτόν, δέν ἀπεκάλυψεν εἰς ἐμέ ὁ Θεός. Σύ ὅμως, ἐάν διασωθῇς ἀπό τῆς θαλάσσης, βάδισον ἐπάνω εἰς τήν Ἀσίαν καί εἴσελθε εἰς τήν πόλιν Ἔφεσον, ἀνάμεινόν με δέ ἐκεῖ τρεῖς μῆνας∙ καί ἐάν μέν κατά τό τρίμηνον τοῦτο διάστημα ἔλθω καί ἐγώ ἐκεῖ, ἐκτελοῦμεν τήν ὑπηρεσίαν μας∙ ἐάν δέ δέν ἔλθω, ἐπίστρεψον τότε σύ εἰς Ἱεροσόλυμα πρός Ἰάκωβον τόν ἀδελφόν τοῦ Κυρίου, καί ὅ,τι σέ διατάξῃ ἐκεῖνος, τοῦτο πρᾶξον».
Καθώς ὡμίλει ταῦτα μετ’ ἐμοῦ ὁ Ἰωάννης, ἡ ὥρα δέ ἦτο ὡς δεκάτη τῆς ἡμέρας (δύο ὥρας πρό τῆς δύσεως τοῦ ἡλίου), αἴφνης τρικυμία μετά βροχῆς μεγάλης ἐγερθεῖσα ἐκινδύνευε νά συντρίψῃ τό πλοῖον καί εἰς τοιοῦτον φοβερόν κίνδυνον διετελέσαμεν ἀπό τῆς δεκάτης ὥρας τῆς ἡμέρας μέχρι τριῶν ὡρῶν τῆς νυκτός∙ τότε δέ ἐλθόντα τρία μεγάλα κύματα μέ ὁρμήν ἐπάνω εἰς τό πλοῖον, διέρρηξαν αὐτό, καί πάντες εὑρέθημεν εἰς τήν θάλασσαν. Τότε λοιπόν ἕκαστος ἐξ ἡμῶν ἥρπασεν ὅ,τι ἐπρόφθασε σκεῦος τοῦ πλοίου, καί μέ τοῦτο ἐκολύμβα καθώς ἠδύνατο∙ ὁ δέ παντεπόπτης Θεός, ὁδηγῶν πάντας ἡμᾶς καθώς ὁ ποιμήν ὁδηγεῖ τά πρόβατα, οὕτω μέ ὅ,τι σκεῦος ἐκράτει ὁ καθ’ εἷς, ὡδήγησεν ἡμᾶς ὡσάν εἰς ρεῦμα ποταμοῦ∙ καί περί τήν ἕκτην ὥραν τῆς ἡμέρας (μεσημβρία) ἐξέβρασεν ἡ θάλασσα πάντας ἡμᾶς ὁμοῦ μετά τῶν ἀποσκευῶν μας πέντε σημεῖα μακράν τῆς κατά τήν Ἀντιόχειαν πόλεως Σελευκείας∙ εἴμεθα δέ πάντες οἱ διασωθέντες ψυχαί τεσσαράκοντα δύο.
γ’ Ἡ ἐκ τῶν πρώτων πειρασμῶν διάσωσις τῶν Ἀποστόλων
Ἐξελθόντες λοιπόν κατεκείμεθα ἐπί τῆς ξηρᾶς, ἀδυνατοῦντες ἐκ τῆς πείνης, τοῦ φόβου καί τοῦ κόπου νά ὁμιλήσωμεν ὁ εἷς πρός τόν ἄλλον· καί οὕτως ἐκοιτόμεθα ἀπό ὥρας ἕκτης ἕως ὥρας ἐνάτης. Ὕστερον ἐλθόντες ὀλίγον εἰς τόν ἑαυτόν μας καί βαδίσαντες, εἰσήλθομεν εἰς τήν Σελεύκειαν· καί ἐπειδή εἴχομεν περιπέσει εἰς ναυάγιον, διά τοῦτο ἐζητήσαμεν ἄρτους καί ἐφάγομεν. Μετά δέ τοῦτο, ἀφοῦ συνήλθομεν ἐκ τοῦ φόβου, ἤρχισαν πάντες οἱ τοῦ πλοίου ἄνθρωποι νά ἐγείρωνται ἐναντίον ἐμοῦ κινούμενοι μέ λόγους πονηρούς καί λέγοντες· «Ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος ἦτο μαζί σου, ἐπειδή ἦτο μάγος, διά τοῦτο ἐμάγευσεν ἡμᾶς, θέλων νά λάβῃ τό φορτίον τοῦ πλοίου· καί ἀφοῦ ἔλαβεν αὐτό, ἐξηφανίσθη καί δέν γνωρίζομεν τί ἔγινε πλέον. Σύ λοιπόν, ἐπειδή ὑπάρχεις ὅμοιος μέ ἐκεῖνον μάγος, διά τοῦτο δέν σέ ἀφήνομεν νά ἐξέλθης ἐκ τῆς πόλεως ταύτης, ἐπειδή εἶσαι ἔνοχος θανάτου. Ποῦ εἶναι λοιπόν ἐκεῖνος ὁ κακότεχνος; ἰδού πάντες οἱ ἐν τῷ πλοῖῳ εἴμεθα ἐδῶ· αὐτός δέ ποῦ εἶναι;».
Ταῦτα λεγόντων τῶν ἀνθρώπων τοῦ πλοίου, ἐξήγειραν καί πᾶσαν τήν πόλιν ἐναντίον ἐμοῦ, πληροφοροῦντες αὐτούς μέ τούς ἰδικούς των λόγους· οὗτοι δέ συλλαβόντες με, ἔθεσαν εἰς τήν φυλακήν. Τήν δέ ἑπομένην ἡμέραν παρουσιάσαντές με εἰς τούς ἐξουσιαστάς τῆς πόλεως, εἰς δημόσιον τόπον, ἤρχισαν οὗτοι νά μέ ἐρωτῶσι μετά σκληρότητος λέγοντες· «Πόθεν εἶσαι; ποίας θρησκείας εἶσαι; ποία εἶναι ἡ ἐργασία σου; καί ποῖον εἶναι τό ὄνομά σου; εἰπέ εἰς ἡμᾶς ἀμέσως περί πάντων τούτων πρό τοῦ σέ βασανίσωμεν κακῶς». Ἀποκριθείς δέ ἐγώ ἀπελογήθην εἰπών· «Εἶμαι ἐκ τῆς Ἰουδαίας γῆς, ἀνήκω δέ εἰς τήν θρησκείαν τῶν λεγομένων Χριστιανῶν· ὀνομάζομαι Πρόχορος· περιέπεσα δέ εἰς ναυάγιον ὁμοῦ μέ τούς κατηγόρους μου». Ὁ πολιτάρχης εἶπε· «Πῶς λοιπόν εὑρέθητε ὅλοι μαζί ἐκτός μόνον τοῦ σοῦ συντρόφου; πάντως ὅθεν καθώς οὗτοι λέγουσι, μάγοι εἶσθε καί ἐποιήσατε μαγείαν εἰς τό πλοῖον· καί διά νά μή γνωρίση κανείς τήν ὑπόθεσιν, σύ μέν εὑρέθης μετά τῶν ναυτῶν ἐνταῦθα, ὁ δέ σύντροφος σου, καθώς ἔχετε συνεννόησιν, ἐπῆρε τά χρήματα καί τά πράγματα τοῦ πλοίου. Λοιπόν ἤ κακοῦργοι εἶσθε, ἤ ἔνοχοι φόνων καί αἱμάτων ἀθῴων· καί διά τοῦτο τόν μέν σύντροφόν σου κατέπιεν ἡ θάλασσα, σέ δέ ἡ θεία δίκη ἠθέλησε νά σέ διασώσῃ ἀπό τήν θάλασσαν, καί νά σέ καταστρέψῃ εἰς τήν πόλιν ταύτην. Εἰπέ λοιπόν εἰς ἡμᾶς μετά πάσης ἀκριβείας, ποῦ εἶναι ὁ σύντροφός σου;».
Ταῦτα ἀκούσας ἐγώ, μετά κλαυθμοῦ καί ὀδυρμοῦ πικροτάτου εἶπον πρός αὐτούς· «Χριστιανός εἶμαι, μαθητής δέ τῶν Ἀποστόλων τοῦ Χριστοῦ. Αὐτός λοιπόν ὁ Κύριος ἔδωσεν ἐντολήν εἰς τούς δώδεκα Ἀποστόλους του, ἵνα μεταβῶσιν εἰς ὅλον τόν κόσμον νά διδάξωσι καί βαπτίσωσι πάντας τούς πιστεύοντας εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀφοῦ λοιπόν ἀνελήφθη ὁ Χριστός εἰς τούς οὐρανούς, συναχθέντες εἰς ἕνα τόπον ἡσυχαστικόν ἅπαντες οἱ Ἀπόστολοι ἔβαλον λαχνούς, ποῦ νά πορευθῇ ἕκαστος διά νά κηρύξῃ. Τοῦ δέ διδασκάλου τοῦ ἰδικοῦ μου, ἐπειδή ἔλαχεν ὁ κλῆρος τοῦ μέρους τῆς Ἀσίας, ἐφάνη εἰς αὐτόν πολύ δύσκολον τό μέρος τοῦτο· καί ἐπειδή ἐδίστασεν ὁ λογισμός του, διά τοῦτο ἀπεκαλύφθη εἰς αὐτόν ὅτι ἥμαρτε καί ὅτι πρόκειται νά τιμωρηθῇ διά τῆς θαλάσσης. Καί ἀφοῦ εἰσήλθομεν εἰς τό πλοῖον, ἐκεῖνα τά ὁποῖα ἔμελλον νά συμβῶσιν εἰς αὐτόν, πάντα καταλεπτῶς καί μετά ἀληθοῦς ἀκριβείας ἐφανέρωσεν εἰς ἐμε· καί εἶπε μοι, ὅτι εἰς ὡρισμένον τόπον νά ἀναμείνω αὐτόν ὡρισμένον ἀριθμόν ἡμερῶν· καί ἐάν ἔλθη κατά τό διάστημα τῶν ἡμερῶν τούτων, θά ποιήσωμεν τό πρόσταγμα τοῦ διδασκάλου ἡμῶν· ἐάν ὅμως κατά τό ἀνωτέρω διάστημα δέν ἔλθῃ, τότε μοί εἶπε νά ἐπιστρέψω εἰς τήν πατρίδα ἡμῶν τήν Ἰουδαίαν. Λοιπόν οὔτε ὁ διδασκαλός μου εἶναι μάγος, οὔτε ἐγώ, ἀλλά εἴμεθα Χριστιανοί».
Ἐνῷ ἔλεγον ταῦτα πρός αὐτούς, παρευρίσκετο ἐκεῖ καί εἷς ἀξιωματικός. Σέλευκος ὀνόματι, σεκρετάριος(4) κατά τήν ἀξίαν, κατελθών τότε ἀπό τῆς Ἀντιοχείας διά τινας δημοσίας ὑπηρεσίας καί ὑποθέσεις. Οὗτος ἀκούσας τούς λόγους μου, διέταξε τόν πολιτάρχην ἵνα μέ ἀπολύσῃ. Ἀπολυθείς λοιπόν καί ἐξελθών ἐκ τῆς πόλεως Σελευκείας, διά πορείας τεσσαράκοντα ἡμερῶν ἔφθασα εἰς τήν Ἀσίαν εἰς ἓν μέρος Μαρεώτη καλούμενον· ἦτο δέ ὁ τόπος αὐτός πλησίον εἰς τήν θάλασσαν· ὑπῆρχε δέ πλησίον εἰς τόν αἰγιαλόν καί ἓν πανδοχεῖον εἰς τό ὁποῖον καί κατέλυσα.
Καθήμενος πλησίον ἐκεῖ μέ πολλήν θλῖψιν καί στεναχωρίαν, ἐνύσταξα καί ἀπεκοιμήθην· κοιμηθείς δέ ἀρκετά ἐξύπνησα· καί καθώς ἤνοιξα τούς ὀφθαλμούς μου, ἐκοίταξα πρός τήν θάλασσαν· καί ἰδού κῦμα μέγα ἐλθόν μετά ἤχου σφοδροῦ, ἔρριψε τόν Ἰωάννην εἰς τήν γῆν· ἐγώ δέ, ἄν καί δέν ἐγνώρισα ὅτι εἶναι ὁ Ἰωάννης, ἐγερθείς ὅμως ἀμέσως ἔδραμον ἵνα βοηθήσω αὐτόν ὡς ὁμοιοπαθῆ, καί διερχόμενον τήν ἰδίαν θλῖψιν τήν ὁποίαν διῆλθον κἀγώ προηγουμένως. Προλαβών ὅμως ἐκεῖνος ἠγέρθη· καί ἀναγνωρισθέντες, ἐνηγκαλίσθημεν ἀλλήλους καί ἐκλαύσαμεν ἐπί πολύ εὐχαριστήσαντες τόν φιλάνθρωπον Θεόν τῶν ἁπάντων. Ἐλθών λοιπόν εἰς ἑαυτόν ὁ Ἰωάννης, ἠρχίσαμεν διηγούμενοι ὁ εἷς πρός τόν ἄλλον τά συμβάντα εἰς ἡμᾶς· διηγήθη δέ πρός ἐμέ ὅτι τεσσαράκοντα ἡμέρας καί τεσσαράκοντα νύκτας ἐποίησεν ἐπάνω τῆς θαλάσσης περιφερόμενος ἐδῶ καί ἐκεῖ ὑπό τῆς βίας τῶν κυμάτων· διηγήθην δέ καί ἐγώ πρός αὐτόν ὅσα ἐποίησεν εἰς ἐμέ ὁ Θεός, καί ποίους λόγους, βασάνους καί πειρασμούς ἐνήργησαν εἰς ἐμέ οἱ διασωθέντες μετ’ ἐμοῦ ἄνθρωποι τοῦ πλοίου.
(1) Σημείωσαι ὅτι τινές κλήρους καί λαχνούς ἐννόησαν ὅτι ἐποίησαν οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι τούς ἀλόγως καί κατά τύχην ἀκολουθοῦντας, τούς ὁποίους συνειθίζουν νά κάμνουν οἱ σαρκικοί καί κοσμικοί ἄνθρωποι. Τοῦτο ὅμως δέν δέχεται ὁ Ἀρεοπαγίτης θεῖος Διονύσιος, ἀλλά λέγει ὅτι κλῆρον ὀνομάζουσιν οἱ θεῖοι λόγοι ἕν θεϊκόν δῶρον, τό ὁποῖον ἐφανέρωνεν εἰς τόν χορόν τῶν Ἀποστόλων ἐκείνον τό ὁποῖον ἐξέλεξεν ὁ Θεός, λέγων οὕτω· «Περί δέ τοῦ θείου κλήρου τοῦ τῷ Ματθίᾳ θειωδῶς ἐπιπεσόντος, ἕτεροι μέν ἄλλα εἰρήκασιν, οὐκ εὐαγῶς, ὡς οἶμαι· τήν εμήν δέ καί αὐτός ἔννοιαν ἐρῶ. Δοκεῖ γάρ μοι τά λόγια κλῆρον ὀνομάσαι θειαρχικόν τί δῶρον, ὑποδηλοῦν ἐκεῖνῳ τῷ ἱεραρχικῷ χορῷ τόν ὑπό τῆς θείας ἐκλογῆς ἀναδεδειγμένον». (Κεφάλαιον ς’ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱεραρχίας). Λέγει δέ ὁ Κλήμης Κανόνικος περί τῶν κλήρων· «Τῶν δέ κλήρων ἡ συνήθεια κατεστάθη δεισιδαίμων, ὅταν ἤρχισαν οἱ ἄνθρωποι νά μεταχειρίζωνται αὐτήν χωρίς τήν θεϊκήν προσταγήν ἤ ἐπαγγελίαν.Καί ὅτι ὁ Θεός ἐνίοτε ἔδειξεν εἰς τούς ἀνθρώπους τούς κλήρους, ὡς ἱκανούς νά ἀποκαλύψουν ἐκεῖνα, τά ὁποῖα ἤθελεν ὁ Θεός νά φανερώσῃ εἰς αὐτούς. Ὅταν λοιπόν ὁ Θεός προστάξῃ, τότε ἡμεῖς, μεταχειριζόμενοι τούς κλήρους, ὑπακούομεν εἰς τόν Θεόν, ἐν ἄλλαις δέ περιστάσεσι, πειράζομεν αὐτόν» (σελίς 215 τῆς «Ἀνασκευῆς»).
(2) Μετά τό πάθος καί τήν Ἀνάληψιν τοῦ Κυρίου ὁ θεῖος Ἰωάννης παρέμενε, κατά τήν ἐντολήν τοῦ Κυρίου, εἰς Ἱεροσόλυμα πλησίον τῆς Θεοτόκου, ἐπιστηρίζων καί τούς ἐκεῖ Χριστιανούς. Ἡ ἐνταῦθα ἀναφερωμένη ἀναχώρησις αὐτοῦ ἐξ Ἱεροσολύμων, ἔλαβε χώραν μετά τήν Κοίμησιν τῆς Μητρός τοῦ Θεοῦ.
(3) Αὕτη εἶναι ἡ σημερινή πόλις Γιάφα τοῦ κράτους τοῦ Ἰσραήλ.
(4) Σεκρετάριος ἐκαλεῖτο ὑπό τῶν Λατίνων καί τῶν Βυζαντινῶν ὁ διευθύνων τήν Γραμματείαν τοῦ βασιλέως.
ΠΗΓΗ: ΒΙΚΤΩΡΟΣ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΟΜΟΣ Θ’ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ (ΣΕΛ. 556 – 562) ΑΘΗΝΑΙ 1963
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
