Κυροῦ Νικηφόρου Θεοτόκη, Ἀρχιεπισκόπου Ἀστραχανίου καί Σταυρουπόλεως
Ἡ ἀρχή παντός ἀγῶνος ἔχει δυσκολίαν μεγάλην, ἐπειδή παρίσταται ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν ἡμῶν ὅλος ὁ κόπος, ὅσος τυγχάνει ἀναγκαῖος διά τήν τούτου τελείωσιν. Διά τοῦτο ἡ ἀρχή λογίζεται ὡς τό ἥμισυ τοῦ ὅλου ἔργου· «Ἀρχή δέ τό ἥμισυ τοῦ παντός». Εἰς τό μέσον παντός κοπιαστικοῦ ἀγῶνος ὁ καταβληθείς κόπος φέρει ἀδυναμίαν, καθιστᾷ τό λοιπόν ἥμισυ δυσκολώτερον τῆς ἀρχῆς τοῦ ὅλου. Κατά δέ τό τέλος τοῦ ἀγῶνος, ἄν καί διά τήν αὔξησιν τῆς ἀδυναμίας ἡ δυσκολία αὐξάνει, ἐν τούτοις ὅμως, ἐπειδή βλέπομεν ἐγγύς τό τέλος τοῦ ἔργου, ἡ χαρά καί τήν ἀδυναμίαν διώκει καί τήν δυσκολίαν λύει. Εἰς τό μέσον λοιπόν παντός κοπιαστικοῦ ἔργου ἀναφαίνεται τῆς δυσκολίας τό μέγεθος. Ἐκ τούτου δέ πολλοί περί τό μέσον τοῦ ἀγῶνος ἀτονοῦντες καί πίπτοντες, ἐγκαταλιμπάνουσιν ἡμιτελές τό ἔργον αὐτῶν.
Ἡμεῖς, ὦ εὐσεβεῖς Χριστιανοί, ἐφθάσαμεν Θεοῦ Χάριτι σχεδόν εἰς αὐτό τό μέσον τοῦ τῆς νηστείας δρόμου, εἰς τόν ὁποῖον καί ἡ ἀδυναμία ἡμᾶς περιεκύκλωσε καί ἡ δυσκολία ηὔξησε, πλήν θαρσεῖτε· ἰδού δύο ἰσχυρά καί κραταιότατα βοηθήματα· τό ἓν τούτων εἶναι ὁ Πανάγιος Σταυρός, τό ζωοδώρητον ξύλον, τοῦ κόσμου ἡ χαρά, τῶν πιστῶν ἡ δύναμις, τῶν Δικαίων τό στήριγμα, τῶν ἁμαρτωλῶν ἡ ἐλπίς. Διά τοῦτο σήμερον προβάλλει αὐτόν ἡ ἁγία Μήτηρ ἡμῶν, ἡ τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, ἵνα εὐλαβῶς αὐτόν ἀσπαζόμενοι λάβωμεν χάριν καί δύναμιν πρός τελείωσιν τοῦ τῆς νηστείας θείου ἀγῶνος· τό δέ ἕτερον βοήθημά μας εἶναι ἡ δεσποτική φωνή τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου, ἥτις προσκαλεῖ ἡμᾶς ἵνα ἄρωμεν τόν σταυρόν ἡμῶν καί ἀκολουθήσωμεν τῷ καλοῦντι Χριστῷ. Διά τοῦτο δέ σήμερον ἡ τοιαύτη φωνή ἐκηρύχθη, ἵνα ἐνστάξῃ εἰς τάς καρδίας ἡμῶν τήν δύναμιν τῆς θείας Χάριτος, δι’ αὐτῆς δέ προθύμως ἐκτελέσωμεν τό ἅγιον τῆς νηστείας στάδιον. Ἀλλά τό μέν πανσέβαστον τοῦ Σταυροῦ ξύλον καθείς βλέπει καί καθείς μετά πίστεως καί εὐλαβείας ἀσπαζόμενος λαμβάνει Χάριν Θεοῦ καί δύναμιν· ἡ δέ εὐαγγελική φωνή ἀνάγκην ἔχει ἐξηγήσεως, ἵνα καθείς τό νόημα αὐτῆς κατανοήσας λάβῃ τόν φωτισμόν τοῦ Παναγίου Πνεύματος καί τήν θείαν τούτου δύναμιν. Καθώς λοιπόν μετ’ εὐλαβείας ἀσπάζεσθε τόν Τίμιον Σταυρόν, οὕτω μετά προσοχῆς ἀκούσατε τοῦ εὐαγγελικοῦ λόγου τήν ἐξήγησιν.
«Εἶπεν ὁ Κύριος· ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτο μοι» (Μαρκ. η’ 34).
Ἀκούεις θεϊκήν σοφίαν καί θαυμασιωτάτην μεγαλοπρέπειαν; Οὔτε ἀναγκάζει, ἄν καί ἔχει τήν δύναμιν, οὔτε προστάττει, ἄν καί ἔχει τήν ἐξουσίαν· ἀλλ’ ἀφήνων εἰς τόν καθένα τό αὐτεξούσιον αὐτοῦ ἐλεύθερον, προσκαλεῖ μόνον πάντας, ἐπειδή θέλει ὡς φιλάνθρωπος πάντων τήν σωτηρίαν. «Ὅστις», λέγει, ἐξ ἰδίας γνώμης καί προαιρέσεως, «θέλει» ἵνα ἀκολουθῇ «ὀπίσω μου», ἤτοι ἵνα γίνῃ μαθητής μου καί μιμηθῇ τά ἔργα μου, ἐκεῖνος ἀνάγκη εἶναι ἵνα πράξῃ τρία τινά· ἵνα ἀρνηθῇ ἑαυτόν, ἵνα ἄρῃ τόν ἴδιον σταυρόν αὐτοῦ καί ἵνα ἀκολουθῇ ὀπίσω μου. Ἀλλά ποιός εἶναι οὗτος ὁ ἑαυτός ἡμῶν; Καί ποιός εἶναι ὁ ἴδιος ἑκάστου σταυρός; Ὁ ἑαυτός ἡμῶν εἶναι, ἐκεῖνος ὁ ὑπό τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ὀνομαζόμενος «παλαιός ἄνθρωπος» (Ρωμ. ς’ 6)· καί σῶμα δέ τῆς ἁμαρτίας αὐτόν ὀνομάζει ὁ αὐτός Παῦλος, ἐπειδή μετά τήν παράβασιν τῶν Πρωτοπλάστων «ἔγκειται ἡ διάνοια τοῦ ἀνθρώπου ἐπιμελῶς ἐπί τά πονηρά ἐκ νεότητος αὐτοῦ» (Γεν. ἡ’ 21). Τοῦτον λοιπόν τόν παλαιόν ἄνθρωπον τῆς ἁμαρτίας λέγει, ὅτι εἶναι πρέπον, ἵνα ἀρνηθῶμεν. Ἀλλά πῶς δυνάμεθα νά πράξωμεν τοῦτο; Κατά τόν αὐτόν τρόπον, καθ’ ὅν ἀρνούμεθα ἄλλον τινά ἄνθρωπον. Πῶς ἀρνεῖσαι τόν φίλον σου ἤ τόν συγγενῆ σου; Ἀποστρεφόμενος αὐτόν καί φεύγων ἀπ’ αὐτοῦ καί μισῶν πάντα τά ἔργα αὐτοῦ. Τότε λοιπόν ἀρνούμεθα ἑαυτούς, ὅταν φεύγωμεν τήν φιλίαν τῆς σαρκός καί ἀποστρεφώμεθα πάσας τάς πονηράς αὐτῆς πράξεις.
Σταυρός δέ ἴδιος ἑκάστου εἶναι ἡ νέκρωσις τῶν παθῶν καί τῶν πονηρῶν ἐπιθυμιῶν αὐτοῦ· τότε λοιπόν αἴρομεν τόν σταυρόν ἡμῶν, ὅταν νεκρώσωμεν τά πάθη ἡμῶν καί τάς κακάς ἐπιθυμίας. «Οἱ δέ τοῦ Χριστοῦ», ἤτοι οἱ δοῦλοι τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, «τήν σάρκα ἐσταύρωσαν σύν τοῖς παθήμασι καί ταῖς ἐπιθυμίαις» (Γαλατ. ε’ 24). Ἐπειδή δέ καί κατά τό παρελθόν τινές διά πολλῆς στεναχωρίας καί βασάνου κατεδάμαζον τῆς σαρκός τά πάθη καί ἄχρι δέ τῆς σήμερον πολλοί ἀσκηταί τοῦ γένους τῶν Ἰνδῶν τυραννικῶς διά διαφόρων τρόπων καταβασανίζουσι τήν σάρκα, ὡς καί ἡμεῖς ἰδίοις ὀφθαλμοῖς αὐτούς εἴδομεν, ποιοῦν δέ ταῦτα ὄχι διότι ἀκολουθοῦν εἰς τόν Χριστόν ἀλλά διότι δουλεύουν εἰς τό πάθος τῆς ἰδίας κενοδοξίας καί τῆς πεπλανημένης αὐτῶν φαντασίας, θέλοντες ἵνα θαυμάζωνται καί ἐπαινῶνται ὑπό τῶν ἀνθρώπων, διά τοῦτο ὁ Κύριος εἶπεν ὄχι μόνον τό «ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ», ἀλλά προσέθηκε καί τό «ἀκολουθείτω μοι». Ἰδού δέ συντόμως ὅλη ἡ σημασία τῶν εὐαγγελικῶν τούτων λόγων. Ὅστις θέλει νά γίνῃ μαθητής τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἐκεῖνος πρέπον εἶναι ἵνα ἀποστραφῇ καί μισήσῃ πᾶσαν ἁμαρτίαν, ἵνα νεκρώσῃ πάντα τά πάθη αὐτοῦ καί πάσας τάς πονηράς αὐτοῦ ἐπιθυμίας καί ἵνα ἀκολουθήσῃ, ἤτοι μιμηθῇ, τά ἔργα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἐφανέρωσε δέ ὁ Θεάνθρωπος καί τό διατί ζητεῖ ταῦτα ἅ τρία ἔργα παρά τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, εἰπών.
«Ὅς γάρ ἄν θέλῃ τήν ψυχήν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὅς δ’ ἄν ἀπολέσῃ τήν ψυχήν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ καί τοῦ Εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν» (Μαρκ. η’ 35).
Ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀθάνατος· πῶς λοιπόν δύναται ὁ ἄνθρωπος ἀπολέσαι αὐτήν δι’ ἀγάπην τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ «καί τοῦ Εὐαγγελίου;» Πῶς δέ διά τῆς τοιαύτης ἀπωλείας «σώσει αὐτήν;» Ψυχήν ἐνταῦθα λέγει οὐχί τήν οὐσίαν τῆς ψυχῆς, ἀλλά τάς πονηράς αὐτῆς ἐπιθυμίας. Ὅθεν ὅστις ἀπολέσει τάς κακάς τῆς ψυχῆς αὐτοῦ ἐπιθυμίας, τήν ὑπερηφάνειαν, τόν φθόνον, τό μῖσος, τήν ἀσπλαγχνίαν καί τά λοιπά πάθη αὐτῆς ὄχι δι’ ὑπόκρισιν ἤ διά φιλοδοξίαν, ἀλλά δι’ ἀγάπην τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί διά τήν φυλακήν τῶν ἐντολῶν τοῦ Εὐαγγελίου, ἐκεῖνος σῴζει «τήν ψυχήν αὐτοῦ» εἰς τήν αἰώνιον ζωήν, ἤτοι κληρονομεῖ τήν αἰώνιον σωτηρίαν. Ὅστις δέ περιποιεῖται τάς κακάς τῆς ψυχῆς ἐπιθυμίας, ἐκεῖνος ἀπολεῖ «τήν ψυχήν αὐτοῦ», ἤτοι παραδίδει αὐτήν εἰς τήν ἀτελεύτητον κόλασιν. Ἔχει δέ καί ἄλλο νόημα ὁ λόγος. Ψυχήν ἡ θεία Γραφή ὀνομάζει καί τόν ἑαυτόν ἡμῶν· «Ὁ φιλῶν τήν ψυχήν αὐτοῦ», λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης, «ἀπολέσει αὐτήν καί ὁ μισῶν τήν ψυχήν αὐτοῦ ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ, εἰς ζωήν αἰώνιον φυλάξει αὐτήν» (Ἰωάν. ιβ’ 25). Εἰπών λοιπόν ὁ Κύριος ἀνωτέρω· «Ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν», τοῦτον τόν ἑαυτόν ὠνόμασε ψυχήν. Προσέθηκε δέ καί τόν λόγον, διά τόν ὁποῖον πρέπον εἶναι ἵνα ἀρνηθῇ ἑαυτόν, ὅστις θέλει τήν σωτηρίαν αὐτοῦ. Διότι, λέγει, ὅστις θέλει νά σώσῃ τήν ψυχήν αὐτοῦ, ἤτοι ὅστις θέλει νά σώσῃ ἑαυτόν, ἐκεῖνος ἀπολεῖ ἑαυτόν· ὅστις δέ ἀπολέσει ἑαυτόν ὄχι διά τήν ἰσχυρογνωμίαν οὐδέ διά τήν πλάνην τῆς φαντασίας αὐτοῦ, ἀλλά δι’ ἀγάπην τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί διά τά εὐαγγελικά δόγματα, ἐκεῖνος θέλει σώσει ἑαυτόν εἰς τήν ζωήν τήν αἰώνιον.
Βλέπομεν τοῦτο ἐκτετελεσμένον εἰς τόν καιρόν τῶν διωγμῶν τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως. Ὅστις τότε ἀπώλεσεν ἑαυτόν, ἤτοι παρέδωκε τήν ζωήν αὐτοῦ εἰς θάνατον, ἵνα μή ἀρνηθῇ τόν Ἰησοῦν Χριστόν καί τήν εὐαγγελικήν ἀλήθειαν, ἐκεῖνος ἔσωσεν ἑαυτόν, Ἅγιος γενόμενος καί εἰς τόν χορόν τῶν πανενδόξων Μαρτύρων συνταχθείς. Ὅστις δέ ἔσωσεν ἑαυτόν, ἤτοι ἐφύλαξε τήν ζωήν αὐτοῦ ἀπό τοῦ θανάτου, ἀρνητής γενόμενος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τοῦ Εὐαγγελίου, ἐκεῖνος ἀπώλεσεν ἑαυτόν, ἀνάξιος γενόμενος τῆς οὐρανίου Βασιλείας καί μετά τῶν καταδίκων ἀποστατῶν συναριθμηθείς. Ἐπειδή δέ εἴτε τήν νίκην νοήσῃς τῶν πονηρῶν τῆς ψυχῆς ἐπιθυμιῶν εἴτε τήν παράδοσιν τῆς ζωῆς εἰς θάνατον, ἔργον εἶναι δύσκολον, διά τοῦτο ἐνισχύων ὁ Κύριος τούς ἀνθρώπους εἰς τήν κατόρθωσιν τούτου τοῦ δυσκόλου ἔργου, ἐπάγει τόν λόγον τόν πείθοντα πάντας, λέγων.
«Τί γάρ ὠφελήσει ἄνθρωπον, ἐάν κερδήσῃ τόν κόσμον ὅλον καί ζημιωθῇ τήν ψυχήν αὐτοῦ; ἤ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» (Μαρκ. η’ 36 – 37).
Ἐκέρδησας τοῦ Κροίσου τό χρυσίον καί τοῦ Ἀλεξάνδρου τά κτήματα, ἀπήλαυσας τοῦ Σαρδαναπάλου τάς τρυφάς, ἐκέρδησας ὅλον τόν κόσμον, ποία ἡ ὠφέλειά σου, ἐάν, ἀρνησάμενος τόν Ἰησοῦν Χριστόν ἤ καταφρονήσας τάς ἐντολάς αὐτοῦ, βλάψῃς τήν ψυχήν σου; Πᾶν τοῦ κόσμου πρᾶγμα ἔχει τό ἰσότιμον αὐτοῦ. Ὃθεν καί δι’ αὐτοῦ ἀνταλλάττεται· δίδεις χρυσίον καί λαμβάνεις ἰσότιμον ἀργύριον· δίδεις λίθους τιμίους, μαργαρίτας, ἀγρούς, ἀμπελῶνας, πόλεις, χώρας καί πᾶν ἄλλο τοῦ κόσμου πρᾶγμα, ἀλλά λαμβάνεις τό τούτων ἰσοστάσιον. Ἀπολεῖς τό ἕνα, ἀλλά κερδαίνεις ἄλλο ἰσόρροπον. Παντός κοσμικοῦ πράγματος γίνεται ἰσοδύναμος ἡ ἀνταλλαγή· ἡ ψυχή ὅμως δέν ἔχει ἰσότιμον ἀντάλλαγμα· δέν εὑρίσκεις ἐν τῷ κόσμῳ πρᾶγμα ἰσότιμον καί ἄξιον τῆς ψυχῆς. Διά τί δέ ταῦτα;
«Ὅς γάρ ἐάν ἐπαισχυνθῇ με καί τούς ἐμούς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καί ἁμαρτωλῷ καί ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτόν, ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ Πατρός αὐτοῦ μετά τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων» (Μαρκ. η’ 38).
Ἰδού ὁ λόγος καί τό διά τί οὐδεμίαν ὠφέλειαν ἔχει ὁ ἄνθρωπος ἐκ τοῦ κόσμου ὅλου, ὅταν βλάψῃ τήν ψυχήν αὐτοῦ καί τό διά τί δέν εὑρίσκει ἀντάλλαγμα ισοτάσιον αὐτῆς. Διότι λέγει, ὅστις ἤ διότι ἐντρέπεται τό Πάθος, τόν Σταυρόν καί τήν Ταφήν μου ἤ διά ἄλλην ὁποιανδήποτε αἰτίαν ἀρνεῖται τήν ἐμήν θεότητα καί περιφρονεῖ τάς ἐντολάς μου «ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ», ἤτοι ἐνώπιον τῶν ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ ἀνθρώπων, ἐκεῖνον ἐγώ δείξω κατῃσχυμμένον, ὅταν ἔλθω πάλιν εἰς τόν κόσμον ἔνδοξος ώς Θεός «μετά τῶν Ἁγίων Ἀγγέλων». Καί αὐτός μέν εἰς τοῦτον τόν κόσμον, ἀρνηθείς ὅτι εἶμαι Θεός καί καταφρονήσας τάς ἐντολάς μου, καταισχύνει τό μυστήριον τῆς ἐνανθρωπήσεώς μου καί τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου μου· ἐγώ δέ, ὅταν ἔλθω «ἐν τῇ δόξῃ τοῦ Πατρός μου», ἵνα κρίνω τόν κόσμον, τότε θέλω ἐμπλήσει αὐτόν αἰσχύνης καί ἐντροπῆς, διότι θέλω εἴπει πρός αὐτόν· «Λέγω ὑμῖν, οὐκ οἶδα ὑμᾶς πόθεν ἐστέ· ἀπόστητε ἀπ’ ἐμοῦ πάντες οἱ ἐργάται τῆς ἀδικίας» (Λουκ. ιγ’ 27)· τοῦτο δέ εἶναι ὁ χωρισμός ἀπό τοῦ Θεοῦ καί ἡ βάσανος τῆς αἰωνίου κολάσεως.
Τότε τί ὠφελεῖ τόν ἄνθρωπον ὅλος ὁ κόσμος ἤ τί δύναται νά δώσῃ τότε ὁ ἀποστάτης καί ὁ ἁμαρτωλός, ἵνα ἐλευθερώσῃ τήν ψυχήν αὐτοῦ ἀπό τοῦ πυρός τῆς κολάσεως; Μοιχαλίδα δέ καί ἁμαρτωλόν ὠνόμασε τήν γενεάν, ἤτοι τό γένος τῶν ἀνθρώπων, ἐπειδή, καθώς ἡ ἐγκαταλιμπάνουσα τόν ἴδιον ἄνδρα καί πορευομένη μετ’ ἄλλου τινός ξένου γίνεται μοιχαλίς καί ἁμαρτωλός, οὕτω μοιχαλίς καί ἁμαρτωλός γίνεται ἡ ψυχή, ἥτις, ἐγκαταλιμπάνουσα τόν Θεόν, προσκυνεῖ τά εἴδωλα, ἤ ἀποστατοῦσα ἀπό τῆς ὑπακοῆς τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, γίνεται δούλη τῶν θελημάτων τοῦ διαβόλου. Οὕτω δέ ὠνόμασε τό γένος τῶν ἀνθρώπων ἤ διότι τό περισσότερον μέρος αὐτῶν εἶναι ἄπιστοι καί παραβάται τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ ἤ διότι καί οἱ ἀρνούμενοι τήν Πίστιν τοῦτο ποιοῦσιν, ὄχι ὑπό τῶν πιστῶν, ἀλλ’ ὑπό τῶν ἀπίστων ἀναγκαζόμενοι καί οἱ ἁμαρτάνοντες, ὄχι ὑπό τῶν πιστῶν, ἀλλ’ ὑπό τῶν ἁμαρτωλῶν προτρεπόμενοι, τήν ἁμαρτίαν ποιοῦσιν. Ἐπειδή δέ ὁ Θεάνθρωπος εἶπεν ὅτι, ὅταν ἔλθῃ πάλιν εἰς τόν κόσμον, ἔρχεται ὄχι ταπεινός ὡς ἄνθρωπος, ἀλλ’ «ἐν τῇ δόξῃ τοῦ Πατρός αὐτοῦ» ὡς Θεός, ἵνα περί τούτου πληροφορήσῃ τούς μαθητάς αὐτοῦ ὑπόσχεται τά ἑξῆς.
«Καί ἔλεγεν αὐτοῖς· Ἀμήν λέγω ὑμῖν, ὅτι εἰσί τινες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἵτινες οὐ μή γεύσωνται θανάτου ἕως ἄν ἴδωσι τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει». (Μαρκ. θ’ 1).
Βασιλείαν Θεοῦ ὀνομάζει τήν δόξαν τῆς θείας αὐτοῦ Μεταμορφώσεως. Ὅτε μεταμορφώθη ἐν τῷ Ὄρει τῷ Θαβώρ, τότε ἐπέλαμψεν ἀκτίς τῆς θείας αὐτοῦ δόξης, ἐκείνης δηλαδή τῆς δόξης τοῦ Πατρός αὐτοῦ, μεθ’ ἧς ἔρχεται ἵνα κρίνῃ ζῶντας καί νεκρούς, ἐκείνης τῆς δόξης, τήν ὁποίαν μέλλουσι νά ἀπολαύσωσιν οἱ Δίκαιοι ἐν τῇ Βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν. Ὅθεν «ἔλαμψε τό πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τά δέ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκά ὡς τό φῶς» (Ματθ. ιζ’ 2)· οἱ δέ μαθηταί αὐτοῦ, μή δυνάμενοι νά ἐνατενίσωσιν εἰς τό πανυπέρλαμπρον ἐκεῖνο καί θεῖον φῶς, «ἔπεσον ἐπί πρόσωπον αὐτῶν καί ἐφοβήθησαν σφόδρα» (αὐτ. 6). Ταύτην, λέγει, τήν δόξαν τοῦ Θεοῦ «εἰσί τινες τῶν ὧδε» παρισταμένων, ἤτοι ὁ Πέτρος καί ὁ Ἰάκωβος καί ὁ Ἰωάννης, οἵτινες δέν θά ἀποθάνωσιν, «ἕως ἄν ἴδωσιν αὐτήν». Ἀληθῶς δέ οὗτοι οἱ τρεῖς Ἀπόστολοι εἶδον τήν δόξαν ταύτην ἐν τῷ ὄρει τῷ Θαβώρ, ἐκλάμψασαν ἐκεῖ τῇ δυνάμει τῆς Θεότητος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ· ἤκουσαν δέ καί τήν ἐλθοῦσαν φωνήν, «Οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε» (αὐτόθ. 5).
Ἀρχιεπίσκοπος Ἀστραχανίου καί Σταυρουπόλεως
1736 – 1800
(¹) Ἐλαφρῶς διεσκευασμένη κατά τήν φράσιν.
Πηγή: Ὁ Μέγας συναξαριστής τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τόμος ΙΓ’ Τριώδιον (σελ. 348). Ἐκδίδεται ἀναλώμασι καί ἐπιμελείᾳ, τοῦ ἐν Μοναχοῖς ἐλαχίστου Βίκτωρος Ματθαίου Καθηγουμένου τῆς ἐν Κρονίζῃ, Κουβαρᾶ Ἀττικῆς Ἱερᾶς καί σεβασμίας Δεσποτικῆς Μονῆς Μεταμορφώσεως του Σωτῆρος. Ἔκδοσις Β’ 1969.
Οἱ Εἰκόνες καί οἱ φωτογραφίες τοῦ κειμένου, ἔχουν τεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.
