†ΦΩΤΙΟΥ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ

(8 Νοεμβρίου 1895 – 13 Ἰουλίου 1965)
Ἐν Ἀθήναις τῇ 7η Μαρτίου 1965
Σεβασμιώτατε,
Θερμῶς σᾶς εὐχαριστῶ διά τήν ἀπό 4ης Μαρτίου ἐπιστολήν Σας, εἰς τήν ὁποίαν μοί γράφητε ὅτι θά προσπαθήσετε ὅπως μοί ἀπευθύνῃ ἡ Κοινότης ἐπιστολήν διά νά προβῶ εἰς τήν ζωγράφησιν τῶν ἱ. εἰκόνων τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Γενεσίου τῆς Θεοτόκου.
Ὅσον δ’ ἀφορᾶ εἰς τάς τιμᾶς τούτων, ἐπαφίεμαι εἰς τήν καλήν θέλησίν των. Ἂς τάς ὑποβιβάσουν ὅσον νομίζουν, κι ἄς μοί γνωρίζουν ποῦ κατέληξαν. Ἐάν ὅμως δυσκολεύωνται, ὁπωσδήποτε, ν’ ἀναθέσουν εἰς ἐμέ τήν ἐργασίαν δι’ ὁποιονδήποτε λόγον, καί εὑρεθῆ ὁ ἐξ ἴσου μέ ἡμᾶς κατάλληλος καί πεπειραμένος τεχνίτης, ἄς μή διστάσουν νά ἀναθέσουν τήν ζωγράφησιν εἰς ἐκείνον.
* * *
Αἱ ἐπί τῆς κινήσεως πρός ἑνότητα τοῦ Χριστιανικοῦ κόσμου ἀντιλήψεις μου εἶναι γνωσταί εἰς τόν Παναγιώτατον, καί ἐκ συντόμων μεταξύ ἡμῶν συνομιλιῶν, ὅτε ἦλθεν οὗτος εἰς Ἀθήνας, καί ἐκ διεξοδικωτέρας ἀλληλογραφίας μετ’ αὐτοῦ καί μετά τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δέρκων κ.κ. Ἰακώβου.
Αἱ ἀντιλήψεις αὗται δύναμαι νά βεβαιώσω ὅτι δέν ὀφείλονται εἰς ἐλατήρια μισαλλοδοξίας ἤ ἀγνοίας, ἀλλ’ εἰς βαθεῖαν πίστιν καί γνῶσιν τοῦ μυστηρίου τῆς Ὀρθοδοξίας, τήν ὁποίαν ἔσχον, χάριτι Θεοῦ, παιδιόθεν, ἐξ ἧς ἀναβρύει ἡ πρός αὐτήν βαθυτάτη ἀγάπη καί σεβασμός, πιστούμενος διά μιᾶς ζωῆς θυσιῶν καί ἀγώνων, καταδικασάντων με εἰς ἀκτημοσύνην ἑκουσίαν, καθ’ ὄν χρόνον θά μοί ἦτο εὐχερές νά ἀποκτήσω πολλά ὑπάρχοντα, δεδομένου ὅτι ὁ πλουσιοδότης Κύριος ἐπροίκισε ἐμέ, τόν ἀνάξιον, διά πολλῶν προσόντων, ἐξ ἐκείνων ἅτινα ἐξασφαλίζουσιν ἐπιτυχίαν ὑλικήν, καί φήμην, ἐν τῷ αἰώνι τούτῳ τῷ ἀπατεῶνι.
Ἀκουσίως ἐπεξετάθην περισσότερον τοῦ δέοντος. Μέ τήν θείαν φώτισιν ἐμείναμεν μακράν ἀπό τάς ματαιοδοξίας τοῦ οὑμανισμοῦ, ἀγωνιζόμενοι ὁμοῦ μέ ψυχάς πεπυρακτωμένας ἀπό ἀσάλευτον πίστιν πρός τήν Ὀρθοδοξίαν, προερχομένην ἀπό τήν βαθεῖαν γνῶσιν καί ἐπίγνωσιν «τοῦ ὑπερέχοντος» αὐτῆς ἔναντι τῶν κατά Δύσιν ὀρθολογιστικῶν καί ἀριστοτελείων παραμορφώσεων τῆς θρησκείας τοῦ Χριστοῦ, τάς ὁποίας, φεῦ! ὀνομάζομεν «Ἐκκλησίας», καθ’ ὅν καιρόν ὀμολογοῦμεν τήν πίστιν ἡμῶν διά τοῦ Συμβόλου, τοῦ βεβαιοῦντος ὅτι πιστεύομεν «εἰς Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν», ἀναγνωρίζοντες τό δικαίωμα εἰς τούς Λατίνους νά αὐτοχαρακτηρίζωνται μέ τήν ἑλληνικήν λέξιν «Καθολικοί», τήν ὁποίαν πονηρῶς ὑφήρπασαν. Οἱ Λατῖνοι δέν ἔχουν εἰμή τήν Παπικήν αὐλήν διάδοχον τῆς αὐλης τῶν αὐτοκρατόρων τῆς Ρώμης, ἐκπροσωποῦσαν τό πνεῦμα «τοῦ κόσμου», τό ὁποῖον ἐχαρακτήρισεν ἐπανειλλημένως ὁ Κύριος ὡς ἐχθρικόν πρός Αὐτόν καί πρός τό Εὐαγγέλιον (ἰδίως ἐν Ἰω. η’ 23, ιδ’ 27, ιε’ 18, ιστ’ 20, καί δή ἐν Ἰω. ιζ’ 9 ὅπου λέγει πρός τόν Πατέρα Αὐτοῦ, Αὐτός ὁ ἐλθών σῶσαι τόν κόσμον: «Δέν παρακαλῶ διά τόν κόσμον ἀλλά παρακαλῶ δι’ αὐτούς τούς ὁποίους μοί ἔδωσες»). Ὁ Παπισμός εἶναι καί διά τούς ἀπίστους ἀκόμη καί ἀδιαφόρους, ἡ προσωποποίησις τοῦ πνεύματος «τοῦ κόσμου», καί κατέστησεν ἀπεχθές καί μισητόν τό Εὐαγγέλιον, ὅσον οὐδείς ἄθεος ἡ πολέμιος φανερός τοῦ Χριστοῦ.
Σᾶς παρακαλῶ νά μέ συγχωρήσητε διά τάς γραμμάς αὐτάς. Σεβαστός καί ἀγαπητός ὁ Πατριάρχης, σεβαστοί καί ἀγαπητοί οἱ ἀρχιερεῖς, ἀλλά πλέον σεβαστή καί ἀγαπητή εἶναι ἡ ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ.
Μετά σεβασμοῦ καί ἀγάπης,
ΦΩΤΙΟΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ
Υ.Γ.
Σεβασμιώτατε,
Ἡμεῖς οἱ θεωρούμενοι φανατικοί καί μισαλλόδοξοι, ἔχομεν ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν ἀληθῆ ἀγάπην, ἤτοι τήν ἀγάπην τήν ὁποίαν δίδει μόνον ὁ Χριστός, ὄχι τήν ψευδοαγάπην τήν ὁποίαν ἔχει ὁ «κόσμος». Δέν θέλω νά ἀμφισβητήσω ὅτι σεῖς καί ἄλλοι κληρικοί μεθ’ ὑμῶν ἄγονται ἀπό τό πνεῦμα ἀληθινῆς ἀγάπης. Ἀλλά, ἐξ ἀφορμῆς τῆς φιλοπαπικῆς κινήσεως συνετάχθησαν μέ τό στρατόπεδον τῶν φιλοπαπικῶν ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι, ἦσαν καί εἶναι ἐντελῶς ἄπιστοι ζῶντες μακράν τῆς Ἐκκλησίας, ὑπολογισταί καί συμφεροντολόγοι, οἱ ὁποῖοι ὡς διά μαγείας, ἐνῶ ἐνέπαιζον προηγουμένως τήν θρησκείαν μας, μετεβλήθησαν εἰς κήρυκας τῆς ἀ γ ά π η ς, ψεύσται, κάπηλοι τῶν πάντων. Τήν ἱεράν ἀγάπην τήν ἔχουν ὡς προπέτασμα καπνοῦ, καί ὡς ἐκ τούτου τήν ἐ ξ η υ τ έ λ ι σ α ν τήν ἱεράν ἀγάπην τοῦ Εὐαγγελίου, «τόν σύνδεσμον τῆς τελειότητος».
Ἔχω πολλά νά σᾶς ἐξομολογηθῶ καί νά σᾶς καταστήσω γνωστά κάποια πράγματα τά ὁποῖα μέ ἐνίσχυσαν εἰς τήν προκατάληψίν μου ἔναντι τῶν Λατίνων. Σᾶς ὁμιλῶ ὡς πρός πνευματικόν Πατέρα. Πολλά δέν ἦλθον εἰς γνῶσιν Σας, ἐξ ἐκείνων τά ὁποῖα φανερώνουν ὅτι ὁ λατῖνος δέν ἔχει πνεῦμα Θεοῦ.
* «Ο.Τ.», Ἰούνιος 1967. Εἰς εἰσαγωγικόν σημείωμα, ὁ «Ο.Τ.» λέγει τά ἑξῆς: «Παροιμιώδης ὑπῆρξεν ἡ ἀφιλοκέρδεια, ἀλλά καί ἡ ἄρνησις καί τῆς ἐλαχίστης συγκαταβάσεως εἰς τά ζητήματα τῆς Πίστεως, τοῦ ἀλησμονήτου συνεργάτου τοῦ ῾῾ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΤΥΠΟΥ᾿᾿ μακαριστοῦ Φωτίου Κόντογλου εἰς πεῖσμα τῶν βιοποριστικῶν του ἀναγκῶν. Ἡ κάτωθι δημοσιευμένη ἐπιστολή πρός τινα λατινίζοντα Μητροπολίτην, εἶναι χαρακτηριστική τῆς ἀνυπερβλήτου ἀρετῆς καί τοῦ ἀδαμαντίνου χαρακτῆρος τοῦ ἀσυγκρίτου τούτου προμάχου τῆς Ὀρθοδοξίας».
ΠΗΓΗ: ΦΩΤΙΟΥ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ: «ΑΝΤΙΠΑΠΙΚΑ Ἀνοικταί Ἐπιστολαί καί Ἄρθρα πού ἐδημοσιεύθησαν ἀρχικῶς εἰς τόν ῾῾Ὀρθόδοξον Τύπον᾽᾽, μεταξύ 1963 καί 1970, καί ἐκδίδονται τώρα συγκεντρωμένα καί διατεταγμένα, μετά προλόγου καί σημειώσεων ὑπό Κωνσταντίνου Π. Καβαρνοῦ» ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΤΥΠΟΥ» ΑΘΗΝΑΙ 1993 (Σέλ. 18).
Ἡ φωτογραφία ἔχει τεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.