Πλούσιος!

            Ἀνάλυσις τοῦ Ἀποστόλου τῆς Κυριακῆς ΙΔ’ ΛΟΥΚΑ, Ἐφ. 2, 4-10, ἀπό τό βιβλίο: «ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ». τοῦ κυροῦ Ἐπισκόπου Αὐγουστίνου Ν. Καντιώτου. (Σελ. 251 – 256).

«Ὁ Θεός πλούσιος ὤν ἐν ἐλέει, διά τήν πολλήν ἀγάπην αὐτοῦ ἥν ἠγάπησεν ἡμᾶς,………..» (Ἐφ. 2, 4 – 10).

            Πλούσιος, ἀγαπητοί μου, πλούσιος ποιός εἶνε; Πλούσιος ἕνας καί μόνο εἶνε· εἶναι ὁ Θεός.

            – Ὁ Θεός πλούσιος; Τί σχέσι, θα ποῦν πολλοί, τί σχέσι ἔχει ὁ Θεός μέ τά λεφτά;

            Μή βιάζεστε, ἀγαπητοί μου. Θα δοῦμε μέ ποιά ἔννοια ὁ Ἀπόστολος λέει πλούσιο τό Θεό. Οἱ ἐχθροί τῆς θρησκείας μας, οἱ ἄπιστοι καί ἄθεοι, σέ κάποιο βιβλίο πού ἔχουν βγάλει, γιά νά κατηγορήσουν τή θρησκεία μας ὅτι ὑποστηρίζει δῆθεν τούς πλουσίους, τόν καπιταλισμό, αρπάχτηκαν ἀπ’ τόν σημερινό Ἀπόστολο, πού λέει ὅτι ὁ Θεός εἶναι πλούσιος, καί εἶπαν· νά, κι ὁ Θεός εἶναι καπιταλιστής! Ὦ τῆς βλασφημίας των καί τῆς βλακείας των! Γιατί δέν πρόσεξαν, ἤ μᾶλλον δέν θέλησαν νά προσέξουν ὅτι ὁ Θεος δέν ὀνομάζεται ἁπλῶς πλούσιος, ἀλλά «πλούσιος ἐν ἐλέει» (Ἐφ. 2, 4). Ξέρετε τί θά πῇ «ἐν ἐλέει»; Ἔλεος θά πῇ εὐσπλαγχνία ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο, τόν ἁμαρτωλό καί ταλαίπωρο ἄνθρωπο. Ὁ Θεός, λοιπόν, εἶνε πλούσιος σέ εὐσπλαγχνία, σέ ἀγάπη. Πάνω στό νόημα αὐτό θά κάνουμε τή σημερινή μας ὁμιλία. Καί παρακαλῶ προσέξετε.

            «Ὁ Θεός πλούσιος ἐν ἐλέει». Ὁ Θεός δέν ἔχει καμμιά ὁμοιότητα μέ τούς πλουσίους τοῦ κόσμου τούτου, ὅπως θέλουν νά τόν παρουσιάσουν οἱ ἄπιστοι καί ἄθεοι. Γιατί ὅλα τά ὑλικά πράγματα, πού ἔχουν στήν κατοχή τους οἱ πλούσιοι, δέν εἶνε δικά τους· εἶνε ξένα. Εἴτε χωράφια εἶνε, εἴτε λιβάδια καί κάμποι, εἴτε νησάκια καί λιμνοῦλες, εἴτε χρυσάφι καί πολύτιμα πετράδια, εἴτε κτήρια καί μέγαρα, εἴτε ἐργοστάσια καί καράβια, καί ὅτι ἄλλο ὑπάρχει στή διάθεσί τους καί τό ὀνομάζουν περιουσία τους, εἶνε ὑλικά πράγματα. Ὅλα δέ τά ὑλικά πράγματα δέν τά δημιούργησε ὁ ἄνθρωπος. Ὅλα προέρχονται ἀπό τήν ὕλη, πού τήν παίρνει ὁ ἄνθρωπος, τή δουλεύει, καί ἔτσι κατασκευάζει ὅλα τά πράγματα πού λέγονται τεχνικός πολιτισμός. Ὅλα ἔχουν βάσι τήν ὕλη. Ἀλλά τήν ὕλη ποιός τήν ἔφτιαξε; Ὁ ἄνθρωπος; Ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ να φτιάξη οὔτε μιά χούφτα χῶμα.

            Αὐτό τό χῶμα, πού τό πατοῦμε καί τό περιφρονοῦμε, εἶνε τό πιό πολύτιμο ὑλικό πρᾶγμα. Αὐτό μέσα του κρύβει μυστήρια. Κρύβει θαυμαστές δυνάμεις καί ἰδιότητες. Ἀπ’ τό χῶμα βγαίνουν τὰ χορτάρια, τά λουλούδια, τά σπαρτά, τά δέντρα, μιά ποικιλία πού δέν ἔχει μέτρημα. Ὅλα τά ἀγαθά, πού τρῶμε κι ἀπολαμβάνουμε, ἀπό τό χῶμα βγαίνουν. Άς λείψῃ τό χῶμα, καί τότε θα δοῦμε ἄν μπορέση κι ὁ πιό μεγάλος πλούσιος νά ζήσῃ τρώγοντας λίρες καί χιλιάρικα! Ὅλοι οἱ πλούσιοι θά ψοφήσουν ἀπό τήν πεῖνα. Ὁ ἄνθρωπος, συνεπῶς, δέν ἔχει τίποτε δικό του.

            Ὅλα εἶνε τοῦ Θεοῦ, πού δημιούργησε τήν ὕλη. Ἀλλά τότε, θα μοῦ πῆτε, ὁ Θεός εἶναι πλούσιος. Βεβαίως εἶναι πλούσιος, πάμπλουτος, ὁ μόνος πού ἀξίζει νά λέγεται πλούσιος. Ἀλλά τί διαφορά ἀπό τούς πλουσίους αὐτοῦ τοῦ κόσμου! Ὁ Θεός δέν ἔχει καμμιά ἀνάγκη ἀπ’ τά ὑλικά ἀγαθά. Οὔτε ψωμί χρειάζεται οὔτε νερό οὔτε ῥοῦχα οὔτε σπίτια οὔτε καράβια οὔτε ἐργοστάσια οὔτε τίποτ’ ἄλλο. Ὅπως ἔλεγε κ’ ἕνας ἀρχαῖος φιλόσοφος τῆς πατρίδας μας, ὁ Σωκράτης, ὁ Θεός εἶναι ἀνενδεής. Ὁ Θεός, δηλαδή, δέν ἔχει ἀνάγκη ἀπό τίποτε. Εἶναι πνεῦμα τέλειο καί ἀπόλυτο. Καί ὅσα ἔκανε δέν τά ἔκανε γιά τόν ἑαυτό του – ὦ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ! -, τά ἔκανε ὅλα γιά τόν ἄνθρωπο. Καί τά ἔκανε πλούσια, γιά νά μή λείπῃ τίποτε ἀπό τόν ἄνθρωπο. Πεινᾷς; Νά οἱ καρποί τῶν δέντρων· νά τό ψωμί νά τό γάλα· νά τά ψάρια· νά τά κρέατα. Διψᾷς; Νά τά κρυστάλλινα νερά. Κρυώνεις; Νά τά βαμπάκια, τά λινάρια, τά μαλλιά τῶν προβάτων. Ἀρρωστᾷς; Νά τά βότανα τῆς γῆς· νά τά φάρμακα. Θέλεις ψυχαγωγία; Νά τό ἀπέραντον θέατρο, ἡ ὄμορφη φύσι, ἡ γῆ κι ὁ οὐρανός μέ ὅλα τά μεγαλεῖα τους. Θέλεις μουσική; Νά τά πουλιά, νά οἱ κορυδαλλοί καί τ’ ἀηδόνια, πού κελαηδοῦν γιά σένα.

            Καί γιά ν’ ἀπολαύσῃς ὅλα αὐτά τά ἀγαθά, σοῦ ἔδωσε ὁ Θεός τά μέσα ἐκεῖνα πού χρειάζονται γιά νά βρίσκεσαι σε ἐπικοινωνία μέ τόν κόσμο. Σοῦ ἔδωσε τὰ μάτια, γιά νά βλέπῃς· τ’ αὐτιά, γιά ν’ ἀκοῦς· τήν ὄσφρησι, γιά ν’ ἀπολαμβάνῃς τό ἄρωμα τῶν λουλουδιῶν· τή γεῦσι, γιά ν’ ἀπολαμβάνῃς τή νοστιμάδα καί τή γλυκύτητα τῶν τροφῶν· τήν ἁφή, γιά ν’ ἀγγίζῃς καί νά θωπεύῃς ὅτι ὡραῖο καί προσφιλές ὑπάρχει στόν κόσμο. Καί μόνο αὐτά τά μέσα καί ὄργανα ἔδωσε ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο; Ἔδωσε κι ἄλλα μέσα καί ὄργανα, ἀσυγκρίτως ἀνώτερα ἀπ’ τίς πέντε αἰσθήσεις, πού κάνουν τόν ἄνθρωπο νά ξεχωρίζῃ ἀπ’ ὅλα τά ζῷα καί ν’ ἀνεβαίνῃ σ’ ἕνα ὕψος θεϊκό. Ναί, ἄνθρωπε, σοῦ ἔδωσε ὁ Θεός μυαλό, γιά νά σκέπτεσαι, νά κρίνῃς, νά ἐρευνᾷς, ν’ ἀνακαλύπτῃς τά μυστήρια τῆς φύσεως, νά δημιουργῇς ἐπιστήμη καί πολιτισμό καί νά γίνεσαι ἕνας μικρός θεός. Σοῦ ἔδωσε τήν ἐλευθερία, γιά νά μπορῇς νά διαλέγῃς τό καλό καί ν’ ἀποφεύγῃς τό κακό. Σοῦ ἔδωσε συνείδησι πού σέ παρακινεῖ στό καλό καί σέ ἀποτρέπει ἀπ’ τό κακό, πού σ’ ἐπαινεῖ ὅταν κάνῃς τό καλό καί σ’ ἐλέγχει ὅταν κάνῃς τό κακό. Σοῦ ἔδωσε νόμο ἄγραφο καί γραπτό· ἄγραφο μέσα στήν καρδιά σου καί γραπτό μέσα στήν ἁγία Γραφή· νόμο διπλό, γιά νά σέ φωτίζῃ πλούσια στό δρόμο σου καί νά μήν πλανηθῇς.

            Ὅλα τά ἔδωσε στόν ἄνθρωπο ὁ Θεός, ὑλικά καί πνευματικά. Καί ὁ ἄνθρωπος, εὐγνωμονώντας τό Θεό γιά τή μεγαλόδωρη ἀγάπη του, θά ἔπρεπε νά κάνῃ καλή χρῆσι ὅλων τῶν ἀγαθῶν τοῦ Θεοῦ, καί νά γίνῃ κι αὐτός, ὅπως εἴπαμε παραπάνω, ἕνας μικρός θεός σκορπώντας ἀγάπη καί καλωσύνη στούς συνανθρώπους του. Ὦ ἐάν τό ἔκανε αὐτό ὁ ἄνθρωπος! Ἡ γῆ θα πλουτιζόταν ἀπό ἀγαθά, κι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι θα ἧταν πλούσιοι· γιατί πλοῦτος εἶναι ἡ ἀγάπη, πού δέν ἀφήνει κανένα νηστικό καί πεινασμένο.

            Ἀλλ’ ὁ ἄνθρωπος δέν ἔκανε καλή χρῆσι τῶν ἀγαθῶν καί τῶν μέσων πού τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός. Τά χρησιμοποίησε ὅλα μόνο γιά τόν ἑαυτό του. Καί πάλι ὄχι γιά τήν ἐξέλιξί του πρός τό καλό, ἀλλά γιά τήν ἐξέλιξί του πρός τό κακό καί τή διαφθορά. Τά ἀγαθά, πού ὁ Θεός προώρισε γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους, αὐτός θέλει νά τά κάνη ὅλα δικά του. Ὅλα γιά τόν ἑαυτό του καί τίποτα γιά τούς ἄλλους. Κέντρο ὅλου τοῦ κόσμου ὄχι ὁ Θεός, ἀλλ’ ὁ ἄνθρωπος μέ τίς κακίες καί τά πάθη του! Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος κατάντησε φίλαυτος, σκληρός, ἀπάνθρωπος, τύραννος καί ἐγκληματίας.

            Ὁ ἄνθρωπος, πού πλάστηκε γιά νά κάνῃ καλά ἔργα, ἀπό τό ὕψος τοῦ προορισμοῦ του ἔπεσε σέ βάθος· σ’ ἔνα τέτοιο βάθος, πού κανένας δέν μποροῦσε νά τόν βγάλῃ ἀπό ‘κεῖ, κανένας δέν μποροῦσε νά τόν σώσῃ, οὔτε ἄνθρωπος οὔτε ἄγγελος οὔτε ἀρχάγγελος. Ἐκεῖ πού ἧταν πεσμένος καμμιά δύναμις δέν μποροῦσε νά φτάσῃ. Ἧταν σάν ἕνα καράβι, πού καταποντίστηκε στό βαθύτερο μέρος τοῦ ὠκεανοῦ. Ἀλλά νά· τί βλέπω; Ὤ θαῦμα, ὤ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἀμέτρητη! Βλέπω ἕνα τεράστιο γερανό νά χαμηλώνῃ, νά φτάνῃ μέχρι τήν ἄβυσσο, ν’ ἁρπάζῃ μέ δύναμι τόν ἄνθρωπο, νά τόν ἀνεβάζη ἐπάνω καί νά τόν βγάζῃ ἔξω ἀπό τήν ἄβυσσο· κι ἀπὸ σκλάβο τοῦ διαβόλου νά τόν κάνῃ ἐλεύθερο, παιδί ἀγαπημένο τοῦ Θεοῦ. Ποιός εἶνε ὁ γερανός αὐτός, πού πῆρε τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἄβυσσο καί τόν ὕψωσε μέχρι τά ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ; Εἶναι ὁ σταυρός τοῦ Κυρίου. Ἐκεῖ, πάνω στό σταυρό, γράφτηκε με χρυσά γράμματα ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, μιά ἀγάπη ὠκεανός, μιά ἀγάπη ἀπέραντη καί ἀμέτρητη.

            Νά, ἄπιστοι καί ἄθεοι, νά γιατί ὁ Θεός μας ὀνομάζεται ἀπ’ τόν ἀπόστολον «πλούσιος ἐν ἐλέει» (ἐ.ἄ.).

            Ἡ Εἱκόνα καί ἡ φωτογραφία τοῦ κειμένου ἔχουν προστεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.