† Ἀρχιμανδρίτη Σεραφείμ Παπακώστα
Ἱεροκήρυκος Ναοῦ Μητροπόλεως Ἀθηνῶν
Τέλος, διά νά συμπληρώσωμεν τό ὅλον τῆς Μετανοίας ζήτημα, κρίνομεν ἀπαραίτητον νά ἐπιστήσωμεν τήν προσοχήν τοῦ ἀναγνώστου ἐπί ἑνός ὑπούλου κινδύνου, τόν ὁποῖον διέτρεξαν καί διατρέχουν πολλοί Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι δέν ἀποκρούουν μέν τήν σκέψιν τῆς μετανοίας, ἀλλ’ ἀ ν α β ά λ λ ο υ ν τήν μετάνοιαν. Ἡ δέ ἀναβολή αὕτη τῆς μετανοίας δύναται νά δημιουργήσῃ θλιβερώτατον καί καταστρεπτικόν ἀποτέλεσμα.
Ἐάν εἰς τάς ἄλλας τοῦ βίου μας ὑποθέσεις ἡ ἀναβολή τῶν καλῶν ἀποφάσεων καί τῆς ἐκτελέσεως τῶν καθηκόντων ἀποβαίνῃ ἐπιζημία, καί πολλοί πολλάκις ἐλυπήθησαν καί ἐστεναχωρήθησαν, διότι ἕνεκα τοῦ ἐλαττώματος τῆς ἀναβλητικότητος δέν ἐπραγματοποίησαν μίαν καλήν ἀπόφασιν εἰς τόν πρέποντα καιρόν, καί ἔχασαν οὕτω τήν κατάλληλον εὐκαιρίαν, τί νά εἴπωμεν διά τήν ἀναβολήν τῆς μετανοίας; Ἐφ’ ὅσον ἀπό τήν μετάνοιαν ἐξαρτᾶται ἡ ὑψίστη τοῦ βίου μας ὑπόθεσις, ἡ σωτηρία δηλαδή καί ἡ αἰώνιος εὐτυχία μας, εἶναι φανερόν ὅτι ἡ ἀναβολή τῆς μετανοίας ἐνδέχεται νά ὁδηγήσῃ εἰς τόν ἠθικόν τάφον καί τήν αἰωνίαν ἀπώλειαν.
Ἀλλ’ ἄς ἐξετάσωμεν μερικάς ἐκ τῶν σκέψεων καί τῶν δικαιολογιῶν, εἰς τάς ὁποίας πολλοί στηρίζουν τήν ἀναβολήν τῆς μετανοίας.
1. Νομίζουν, ὅτι ἡ νεότης δέν εἶναι ἡλικία εὐνοϊκή διά τήν μετάνοιαν καί τήν χριστιανικήν ζωήν. Καί διά τοῦτο ἀναβάλουν τήν μετάνοιαν εἰς τό γῆρας, μέ τήν ἰδέαν ὅτι ἡ γεροντική ἡλικία θά τούς βοηθήσῃ, ὥστε νά πραγματοποιήσουν τήν μετάνοιαν. «Τώρα εἶμαι νέος, σοῦ λέγει. Ἔχω καιρόν νά σκεφθῶ καί γιά τήν ψυχήν μου. Ὃταν γηράσω…».
Πόσον ματαία καί ἀνόητος σκέψις! Ἀφίνομεν, ὅτι ἡ νεότης εἶναι ἡ καταλληλοτέρα ἐποχή πού ἠμπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νά χαράξῃ βίον τακτικόν, νά μορφώσῃ χαρακτῆρα χριστιανικόν καί νά δημιουργήσῃ μέλλον λαμπρόν, ἀλλά θά ἐρωτήσωμεν τόν νέον αὐτόν: Εἶναι βέβαιος ὅτι θά γηράσῃ; Ποῖος τοῦ ἔκαμε συμβόλαιον, ὅτι θά περάσῃ αἰσίως τά χρόνια τῆς νεότητος καί τῆς ἀκμῆς καί θά φθάσῃ εἰς τά γεροντικά ἔτη, ὁπότε μέ τήν γεροντικήν πλέον φρόνησιν θά ἀποφασίσῃ νά μετανοήσῃ; Δέν βλέπει ὅτι ὁ θάνατος δέν κάμνει διακρίσεις ἡλικίας;
Ναί· ὅπως τό ἄνθος, πού ἀνθίζει τό πρωΐ καί παρουσιάζει εἰς τό φῶς τῆς ἡμέρας ὅλην τήν καλλονήν καί τήν δροσιά του, δέν ἔχει καμμίαν βεβαιότητα ἄν θά μείνῃ διά νά μαρανθῇ φυσικῶς, ἤ ἄν θά τό κόψῃ τό χέρι τοῦ κηπουροῦ, ἤ ἄν θά τό παρασύρῃ ὁ ἀνεμοστρόβιλος ἐπάνω εἰς τήν ἀκμήν του, οὕτω καί ὁ νέος· πρέπει νά περιμένῃ τόν θάνατον καί ὅταν εὑρίσκεται εἰς τό ἄνθος καί τήν δροσιά καί σφρῖγος τῆς ἡλικίας του, νά τόν περιμένῃ τόσον ταχύν, ὅσον καί ἐκεῖνος πού ἔφθασεν εἰς γῆρας βαθύ. Ἴσως δέ καί ταχύτερον ἀπό τόν γέροντα, διότι ἡ παρατήρησις βεβαιώνει, ὅτι τό δρεπάνι τοῦ θανάτου θερίζει περισσότερα βλαστάρια καί ὀλιγώτερα γηραιά δένδρα. Νομίζει κανείς, ὅτι ἔχει ἰδιαιτέραν προτίμησιν εἰς τήν νεότητα. «Δέν βλέπεις τά νήπια ἁρπαζόμενα ὑπό τοῦ θανάτου καί τούς νεανίας συρομένους πρός τόν τάφον; λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος. Δέν ἔχει προθεσμίαν ὁ βίος, ἀλλά πρέπει καί ἐκεῖνος πού τώρα μόλις εἰσέρχεται εἰς τόν δρόμον τῆς ζωῆς νά ἔχῃ ἐνώπιόν του πάντοτε τήν σκέψιν τοῦ θανάτου».
2. Ἂλλοι πού εἶδαν καί ἤκουσαν, ὅτι μερικοί Χριστιανοί κατά τήν ἀσθένειάν των καί πρό τοῦ θανάτου των μετενόησαν, ἐλπίζουν ὅτι καί αὐτοί θά μετανοήσουν πρό τοῦ θανάτου των καί θά γίνουν δεκτοί, ὅπως ὁ λῃστής ἐπί τοῦ σταυροῦ. Ἀλλ’ ὁ ὑπολογισμός αὐτός εἶναι πολύ σαθρός καί ἀστήρικτος. «Περιμένεις, λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, τήν ὥραν τοῦ πυρετοῦ νά σοῦ δωρήσῃ τήν μετάνοιαν, ὁπότε δέν θά εἰμπορῇς οὔτε νά ἀρθρώσῃς τά σωτήρια λόγια τῆς ἐξομολογήσεως, ὁπότε ἐνδέχεται καί νά μή ἀκούῃς καθόλου, ἐφ’ ὅσον ἡ ἀσθένεια προσβάλλει καί τήν κεφαλήν, οὐδέ τά χέρια νά σηκώσῃς πρός τόν οὐρανόν καί νά κλίνῃς τά γόνατα εἰς προσκύνησιν, οὐδέ νά ἀπαρνηθῇς τήν ἁμαρτίαν καί τόν διάβολον· καί θά μένουν οἱ οἰκεῖοί σου εἰς ἀπορίαν καί ἀμφιβολίαν: ἆρά γε νά ᾐσθάνθη τήν χάριν τοῦ μυστηρίου ἤ μήπως ἔμεινεν ἀναίσθητος;»
Ἐφ’ ὅσον ὄχι μόνον ὁ χρόνος τοῦ θανάτου μας εἶναι ἄγνωστος, ἀλλ’ ἀκόμη καί ὁ τρόπος, εἶναι πολύ ἀνόητον νά νομίζῃ κανείς ὅτι δύναται νά φέρῃ ἀσφαλῶς εἰς πέρας μίαν τόσον σπουδαίαν ὑπόθεσιν, τήν μετάνοιαν, εἰς ὥραν ποῦ ἐνδέχεται νά μή εἶναι εἰς θέσιν οὐδέ τήν διαθήκην του νά κάμῃ. Εἰς τάς ἀγωνιώδεις τῆς ἀσθενείας ἡμέρας καί τάς ἐπιθανατίους στιγμάς δέν πρέπει νά προστεθῇ καί νέα ἀγωνία· ἡ ἀγωνία καί ἡ θλίψις τῆς ἐνόχου καί ἁμαρτωλῆς συνειδήσεως. Τότε ὁ Χριστιανός ἔχει ἀνάγκην τῆς πολυτίμου ἐκείνης παρηγορίας πού ἐμπνέει τό Πνεῦμα τό Ἅγιον κατά τάς τελευταίας στιγμάς εἰς τούς Χριστιανούς ἐκείνους πού ἔζησαν ἐν μετανοίᾳ καί ἐμπιστεύονται τώρα τήν ψυχήν των εἰς τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
«Μή ἀνάμενε ἐπιστρέψαι πρός Κύριον (λέγει ὁ σοφός Σειράχ) καί μή ὑπερβάλλου ἡμέραν ἐξ ἡμέρας· ἐξάπινα γάρ ἐξελεύσεται ὀργή Κυρίου» (ε’ 7). Καί ὁ Μέγας Βασίλειος «πρόσεξε, λέγει, μήπως, ἀναβάλλων τήν μετάνοιαν ἀπό ἔτους εἰς ἔτος καί ἀπό μηνός εἰς μῆνα καί ἀπό ἡμέρας εἰς ἡμέραν, ἐμπέσῃς εἰς ἡμέραν πού δέν περιμένεις, ὁπότε αἱ ἐλπίδες τῆς ζωῆς θά ἐκλείψουν· ἀπορία δέ καί θλῖψις ἀπαρηγόρητος θά ἐπικρατῇ, διότι οἱ ἰατροί ἔχασαν πᾶσαν ἐλπίδα· σύ δέ θά στενάζῃς ἀπό μέσης καρδίας ἕνεκα τῆς ξηρᾶς δυσπνοίας καί τοῦ λάβρου πυρετοῦ τοῦ καίοντος τά σπλάγχνα, καί δέν θά ἔχῃς τόν συλλυπούμενον, καί θά ψελλίζῃς κἄποιαν λέξιν, ἀλλ’ οὐδείς θά σέ ἐννοῇ, ἤ θά τήν θεωροῦν παραλήρημα. Ποῖος τότε θά ὑπενθυμίσῃ εἰς τόν μισοπεθαμμένον τήν μετάνοιαν; Οἱ συγγενεῖς; Ἀλλ’ αὐτοί θλίβονται πικρῶς. Ὁ φίλος; Διστάζει νά κάμῃ τήν ὑπενθύμισιν, διότι προξενεῖ ταραχήν, ἐφ’ ὅσον καί ὁ ἰατρός συνήθως ἐξαπατᾷ τόν ἄρρωστον, καί ὁ ἴδιος δέν πιστεύει τόν θάνατον ἕνεκα τῆς φιλοζωΐας. Καί ὅμως ὁ θάνατος ἦλθε. Ποῖος θά σέ σώσῃ; Ὁ Θεός, τόν ὁποῖον ἴσως περιεφρόνησες;»
Ἀλλά καί ἕνα ἄλλο σύνηθες φαινόμενον παρατηροῦμεν. Ὅτι ὁ θάνατος δέν ἔρχεται πάντοτε κατόπιν ἀσθενείας. Πολλάκις παρουσιάζεται ἐντελῶς αἰφνίδιος καί ἀπροσδόκητος, χωρίς τήν ἐλαχίστην διατάραξιν τῆς ὑγείας. Ποῖος λοιπόν εἰμπορεῖ νά σέ βεβαιώσῃ, Χριστιανέ μου, ὅτι θά ἀποθάνῃς κατόπιν ἀσθενείας, ὁπότε ἐλπίζεις νά μετανοήσῃς, καί δέν θά φύγῃς ἀπό τόν κόσμον αὐτόν αἰφνιδίως; Καί τότε, λέγει ὁ Μέγας Βασίλειος, «θά ἐπιστῇ αἰφνίδιος ὁ ὄλεθρος καί ἡ καταστροφή, ὁμοία πρός καταιγίδα· ἄγγελος κατηφής θά σύρῃ καί θά ἀπαγάγῃ βιαίως τήν ψυχήν, δεμένην εἰς τήν ἁμαρτίαν καί συχνά στρεφομένην πρός τήν γῆν καί ὀδυρομένην χωρίς φωνήν, διότι ἐστερήθη τοῦ σώματος πού εἶναι ὄργανον τῶν δακρύων. Ὤ! πόσον θά στενάξῃς τότε μετανοῶν ἄπρακτα!… Ἀλλοίμονον, θά λέγῃς, διότι δέν ἀπέρριψα τό βαρύ φορτίον τῆς ἁμαρτίας καί σύρω τώρα τόν σωρόν τῶν κακῶν, ἐνῷ ἦτο τόσον εὔκολον νά τά ἐξαλείψω διά τῆς μετανοίας»! Διά τοῦτο ὁ Θεός παραγγέλλει ὡρισμένως: «μετανόησον· ἐάν μή γρηγορήσῃς, ήξω ἐπί σέ ὡς κλέπτης, καί οὐ μή γνῷς ποίαν ὥραν ἥξω ἐπί σέ» (Ἀποκ. γ’ 3). Δηλαδή, ἐάν δέν σπεύσῃς νά μετανοήσῃς, θά ἔλθῃ ὁ θάνατος εἰς ὥραν ἐντελῶς ἀπροσδόκητον, ὅπως αἰφνιδίως καί ἀπροσδοκήτως καί ὁ κλέπτης ἔρχεται.
Ἀλλ’ ἄς ὑποθέσωμεν, ὅτι δέν θά συμβῇ τίποτε ἀπό αὐτά, τά ὁποῖα ἀναφέραμεν προηγουμένως. Αἴ, τί νομίζεις, ἀναγνῶστα; ὁ Χριστιανός αὐτός πού ἀνέβαλεν ἐν γνώσει τήν μετάνοιαν εἰς τήν γεροντικήν ἡλικίαν καί ἔζησεν εἰς τήν ἁμαρτίαν, εἶναι βέβαιον τώρα ὅτι θά μετανοήσῃ;
Εἶναι πολύ ἀμφίβολον, διά νά μή εἴπωμεν ὅτι εἶναι ἀδύνατον. Διότι ἡ ἁμαρτία, ὅσον συχνότερα ἐπαναλαμβάνεται, τόσον γίνεται πάθος ἰσχυρότερον καί ριζώνεται βαθύτερα εἰς τήν ψυχήν, εἰς τρόπον ὥστε νά δεσμεύῃ καί νά κυριεύῃ νοῦν, θέλησιν, καρδίαν, σῶμα, μέ δεσμά σιδηρᾶ. Ἄνθρωπος δέ, ὁ ὁποῖος ἔζησεν ὅλα τά χρόνια τῆς ζωῆς του εἰς τήν ἁμαρτίαν καί ἔφθασεν εἰς τό γῆρας, μαζί μέ τάς σωματικάς του δυνάμεις χάνει πλέον καί τάς ψυχικάς καί γίνεται ἀνίκανος νά ἀποφασίσῃ μετάνοιαν καί ν’ ἀναλάβῃ ἀγῶνα κατά παθῶν τόσον ριζωμένων. Ἔχει χαλαρωθῆ πλέον ἡ θέλησις, ἔχει δηλητηριασθῆ ἀπό τήν ἁμαρτίαν, ἡ ὁποία ἐνεργεῖ ἐπί τῆς ψυχῆς καθ’ ὃν τρόπον τά βραδέα δηλητήρια εἰς τόν ὀργανισμόν τοῦ σώματος· ἔχει ἐκνευρισθῆ δέ καί τό σῶμα πού ἐδούλευε διαρκῶς εἰς τήν ἁμαρτίαν. Καί ἐφ’ ὅσον παρῆλθεν ἡ νεότης καί ἡ ἀνδρική ἡλικία, κατά τήν ὁποίαν ὁ μέν ζῆλος εἶναι θερμότερος αἱ δέ ψυχικαί δυνάμεις ἀκμαῖαι καί ἱκαναί νά ἀντιδράσουν κατά τῆς ἁμαρτίας καί νά χαράξουν σταθεράν πορείαν ἀρετῆς, τώρα, εἰς τό τέλος τοῦ βίου, μόνον θαῦμα δύναται νά φέρῃ πλήρη μετάνοιαν καί μεταβολήν. Ἀλλά τοιοῦτο θαῦμα δέν γίνεται καί διά τόν ἑξῆς σπουδαῖον λόγον:
Ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος «πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι, καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν» (Α’ Τιμ. β’ 4), φέρει εἰς τόν καθένα πλεῖστα μέσα καί περιστάσεις διά νά μετανοήσῃ καί νά σωθῇ. Παρουσιάζει γεγονότα ἐντυπωτικώτατα, διά τῶν ὁποίων φωνάζει: «ἰδού ν ῦ ν καιρός εὐπρόσδεκτος, ἰδού ν ῦ ν ἡμέρα σωτηρίας» (Β’ Κορινθ. στ’ 2). Ἀλλ’ ἐάν παρ’ ὅλα τά μέσα ταῦτα ὁ ἄνθρωπος ἀδιαφορῇ καί κωφεύῃ εἰς τήν φωνήν τοῦ Θεοῦ· ἐάν ὁ Θεός τόν καλέσῃ σήμερον καί αὐτός ἀναβάλῃ· ἐάν μέ ἄλλο γεγονός τοῦ βίου του τόν καλέσῃ δευτέραν καί τρίτην φορᾶν καί πολλάκις κατά τήν διάρκειαν τῆς ζωῆς του καί αὐτός ἀναβάλλῃ πάντοτε, ἀδιαφορῶν εἰς τάς προσκλήσεις Του, τότε ὑπάρχει κίνδυνος νά σκληρυνθῇ καί νά πωρωθῇ, ὁπότε ἀποκλείεται πλέον πᾶσα ἐλπίς μετανοίας. Τοῦτον ἀκριβῶς τόν κίνδυνον παραγγέλλει ὁ Θεός διά τοῦ Ἀποστόλου Παύλου νά προλάβωμεν: «σ ή μ ε ρ ο ν, λέγει, ἐάν τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούσητε, μή σκληρύνητε τάς καρδίας ὑμῶν… Ἀλλά παρακαλεῖτε ἑαυτούς καθ’ ἑκάστην ἡμέραν, ἄχρις οὗ τό σ ή μ ε ρ ο ν καλεῖται, ἵνα μή σκληρυνθῇ τις ἐξ ὑμῶν ἀπάτῃ τῆς ἁμαρτίας» (Ἑβρ. γ’ 13). Δηλαδή. Προτρέπετε καί παρακινεῖτε ὁ ἕνας τόν ἄλλον εἰς μετάνοιαν καί χριστιανικήν ζωήν καθ΄ ἑκάστην ἡμέραν, ἐφ’ ὅσον ἔχετε τήν σήμερον ἡμέραν εἰς τήν διάθεσίν σας, διά νά μή σκληρυνθῇ κανείς ἐξ ὑμῶν ἀπό τήν ἁμαρτίαν, ἡ ὁποία ἐξαπατᾷ καί ἀποπλανᾷ τόν ἄνθρωπον, καί φθάσῃ οὕτως εἰς τόν θάνατον.
Καί δυστυχῶς. Πολλοί σκληρυνθέντες ὑπό τῆς ἁμαρτίας, οὐδέ κατά τάς τελευταίας στιγμάς τῆς ζωῆς των ᾐσθάνθησαν τήν ἀνάγκην νά μετανοήσουν· ἀλλά τοὐναντίον, ἀπεδίωξαν μέ ἀποστροφήν τόν ἱερέα πού τούς ἐπλησίασεν ἑτοιμοθανάτους, διά νά μεταδώσῃ τήν Θείαν Κοινωνίαν! Διότι Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι τόσην κουφότητα καί περιφρόνησιν ἔδειξαν καθ’ ὅλην τήν διάρκειαν τῆς ζωῆς των διά τήν σωτηρίαν των, ὄχι μόνον σκληρύνονται ἀπό τήν ἁμαρτίαν, ἀλλά καί ἀποδοκιμάζονται ἀπό τόν Θεόν, κρίνονται ἐντελῶς ἀνάξιοι τῆς χάριτος καί τῆς δωρεᾶς τοῦ Θεοῦ, τήν ὁποίαν τόσον θρασέως καί ἀναιδῶς περιεφρόνησαν. Εἶναι βεβαίως ἀληθές, ὅτι ὑπῆρξαν καί ἄνθρωποι πού μετενόησαν τήν ἑνδεκάτην ὥραν, εἰς ἡλικίαν δηλαδή προχωρημένην, γεροντικήν. Ἀλλ’ αὐτοί τότε ἐκλήθησαν ὁριστικῶς ὑπό τοῦ Θεοῦ, καί κληθέντες μετενόησαν εἰλικρινῶς καί ἀβιάστως. Ἐάν ἐκαλοῦντο ἐνωρίτερον καί περιεφρόνουν τήν πρόσκλησιν, ἀσφαλῶς θά ἀπεδοκιμάζοντο. Εἶναι λοιπόν τόσον μέγας ὁ κίνδυνος πού δημιουργεῖ ἡ ἀναβολή τῆς μετανοίας, τόσον δέ σοβαρά καί σπουδαία – τί λέγομεν; ἡ ὑψίστη τῶν ὑποθέσεων τοῦ βίου μας, ἀπό τήν ὁποίαν ἡ ἀληθής καί αἰώνιος εὐτυχία μας ἐξαρτᾶται – ὑπόθεσις ἡ μετάνοια καί ἡ μόρφωσις χαρακτῆρος χριστιανικοῦ, ὥστε εἶναι ἄξιον πολλῆς ἀπορίας πῶς ὁ ἄνθρωπος σκοτίζεται τόσον πολύ, ὥστε νά παίζῃ καί νά διακυβεύῃ τά ὕψιστα συμφέροντά του, ἐνῷ δι’ ἄλλα ζητήματα πολύ μικροτέρας σημασίας δεικνύει πᾶσαν σπουδήν καί προθυμίαν.
Ὁ Μέγας Βασίλειος, ὁ ὁποῖος πολύ παραστατικά τονίζει τόν κίνδυνον τῆς ἀναβολῆς τῆς μετανοίας, ἀπευθυνόμενος πρός τόν τοιοῦτον Χριστιανόν, ἐρωτᾷ: «Ἐάν εἰς τήν ἐκκλησίαν ἐμοίραζαν χρυσόν, δέν θά ἔλεγες ποτε αὔριον θά ὑπάγω διά νά μοῦ δώσουν, ἀλλά θά ἔσπευδες ἀμέσως πρός τήν διανομήν, μή ἐπιτρέπων αναβολήν. Τώρα δέ ὁπότε οὐχί τῆς ὕλης καί τοῦ χρήματος τήν ψευδῆ λάμψιν, ἀλλά καθαρότητα ψυχῆς προτείνει νά σοῦ χαρίσῃ ὁ μεγαλόδωρος Θεός, πλάττεις προφάσεις; Ἐάν ἧσο δοῦλος ἀνθρώπων, προεκήρυττε δέ ὁ αὐθέντης σου ἐλευθερίαν, δέν θά ἔσπευδες πρός αὐτόν καί δέν θά ἐμίσθωνες δικηγόρους καί δέν θά παρεκάλεις δικαστάς, ὥστε μέ κάθε τρόπον νά ἐπιτύχῃς τήν ἐλευθερίαν σου; Ὄχι μόνον θά ἔσπευδες, ἀλλά θά ἐδέχεσο καί ραπίσματα ὡς τελευταίαν τιμωρίαν, προκειμένου ν’ ἀποφύγῃς τῆς δουλείας τήν βάσανον. Ἀλλά τώρα πού εἶσαι δοῦλος τῆς ἁμαρτίας, ὁ δέ κῆρυξ τῆς μετανοίας, αὐτός ὁ Θεός, σέ καλεῖ νά σέ λύσῃ ἀπό τήν αἰχμαλωσίαν, νά σοῦ δώσῃ τήν ἐλευθερίαν, νά σέ κάμῃ ἰσοπολίτην τῶν Ἀγγέλων, νά σέ ἀναδείξῃ παιδί Του καί κληρονόμον τῶν ἀγαθῶν τοῦ Χριστοῦ, λέγεις ὅτι δέν εἶναι καιρός διά νά δεχθῇς τάς μεγάλας αὐτάς δωρεᾶς;… Καί ἐάν ἕνας ἰατρός σοῦ ἔδιδεν ὑπόσχεσιν ὅτι θά κατορθώσῃ ἀπό γέροντα νά σέ κάμῃ νέον, δέν θά ἐπεθύμεις νά φθάσῃς ταχέως εἰς τήν ἡμέραν ἐκείνην πού θά ἔβλεπες σεαυτόν ἐπανελθόντα εἰς τήν ἀκμήν τῆς νεότητος; Τώρα δέ πού σοῦ ὑπόσχεται ὁ Θεός νά ἀνανεώσῃ διά τῆς μετανοίας τήν ψυχήν πού ἐπαλαίωσες διά τῆς ἁμαρτίας καί τήν ἔκαμες ἀκάθαρτον καί ἀηδῆ διά τῆς ἀνομίας, περιφρονεῖς τόν εὐεργέτην καί δέν σπεύδεις νά λάβῃς τήν ὑπόσχεσιν; Δέν ἐπιθυμεῖς νά ἴδῃς τό μέγα τοῦτο θαῦμα, πῶς ἄνευ μητρός ἀναγεννᾶται ὁ ἄνθρωπος; Πῶς ὁ παλαιός καί διαφθαρεῖς ἀπό τάς ἐπιθυμίας τῆς ἀπατηλῆς ἁμαρτίας ἐπανέρχεται εἰς τό ἀληθινόν ἄνθος τῆς πνευματικῆς νεότητος; Ἐνῷ λοιπόν τοιαῦτα καί τόσης ἀξίας ἀγαθά σοῦ προσφέρονται, σύ, ταλαίπωρε, ἀναβάλλεις προτιμῶν τήν ἡδονήν τῆς ἁμαρτίας; Ἀλλ’ ὑπάρχει τίποτε πού νά ἔχῃ ἴσην ἀξίαν πρός τήν ἀξίαν τῆς ψυχῆς; Ὑπάρχει τίποτε πού νά ἰσοφαρίζῃ τήν εὐτυχίαν τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν; Ὑπάρχει σύμβουλος ἄξιος μεγαλυτέρας ἐμπιστοσύνης ἀπό τόν Θεόν τόν πάνσοφον, ἤ εὐεργέτης ὠφελιμώτερος ἀπό τόν Θεόν τόν πανάγαθον;» Οὐδέν ὁμολογουμένως σφάλμα, ἀπό ὅσα ὁ ἄνθρωπος ἐν τῇ ἀπερισκεψίᾳ του διαπράττει, εἶναι τόσον σοβαρόν, ὅσον ἡ ἀναβολή τῆς μετανοίας, ἡ ὁποῖα ἐνδέχεται νά τοῦ στοιχίσῃ τήν αἰώνιον δυστυχίαν. Εἶναι μέγα τοῦ διαβόλου τέχνασμα ἡ ἀναβολή, μέ τό ὁποῖον ἀπατᾷ καί ἀποκομίζει ὅσους δέν ἐκυρίευσε μέχρι σημείου ὥστε νά ἐξαλείψῃ πᾶσαν σκέψιν περί τῆς ψυχῆς καί τοῦ μέλλοντός των «Ἔχει μεγάλην πανουργίαν καί δολιότητα διά τήν κακουργίαν ὁ πονηρός, ἀδελφοί μου, λέγει ὁ αὐτός μέγας πατήρ τῆς Ἐκκλησίας· γνωρίζει ὅτι μόνον τό παρόν ἔχομεν εἰς τήν διάθεσίν μας οἱ ἄνθρωποι καί πᾶσα πρᾶξις γίνεται μόνον εἰς τό παρόν. Κλέπτει λοιπόν αὐτός τό παρόν, τήν σήμερον, διά τῆς ἀναβολῆς καί ἀφίνει εἰς ἡμᾶς τήν ἐλπίδα διά τήν αὔριον. Ἤ μᾶλλον τήν μέν ἁμαρτίαν μᾶς παρακινεῖ νά ἐργασθῶμεν σήμερον, τήν δέ μετάνοιαν καί σωτηρίαν μᾶς πείθει νά φυλάξωμεν διά τήν αὔριον. Καί ὅταν ἔλθῃ ἡ αὔριον, πάλιν ἔρχεται ὁ κακός σύμβουλος καί ζητεῖ διά τόν ἑαυτόν του μέν τήν σήμερον, διά τόν Κύριον δέ τήν αὔριον. Καί οὕτω πάντοτε, τό μέν παρόν ἀφαιρῶν διά τῆς ἡδονῆς, καί τό μέλλον εἰς ἡμᾶς χαρίζων, κατορθώνει νά στερήσῃ τῆς αἰωνίου ζωῆς τόν ἄνθρωπον».
Ἀλλ’ ὁ ἀγαπητός ἀναγνώστης, ὁ ὁποῖος εἶχε τήν ὑπομονήν νά ἀναγνώσῃ τό παρόν περί μετανοίας βιβλίον, ἐλπίζομεν νά μή ἀπατηθῇ ἀπό τήν ἁμαρτίαν καί τόν ἀρχιεργάτην τῆς ἁμαρτίας διάβολον, οὔτε ἀπό τήν ἀναβολήν τῆς μετανοίας, οὔτε ἀπό ἄλλην τινά ἀπάτην πού ἠμπορεῖ νά νοθεύσῃ ἤ νά ματαιώσῃ τήν ὑψίστην καί εὐτυχῆ τοῦ βίου του πρᾶξιν καί ἐνέργειαν, τήν μετάνοιαν, τήν χριστιανικήν μόρφωσίν του, τήν ἐξασφάλισιν τῆς αἰωνίου δόξης καί μακαριότητος. Ἐλπίζομεν καί εὐχόμεθα νά ἐγγράψῃ ἀνεξάλειπτον τό ὄνομά του εἰς τήν βίβλον τῆς ζωῆς καί νά ἀκούσῃ ὀμολογούμενον ὑπό τοῦ Χριστοῦ ἐνώπιον τοῦ Πατρός Του καί ἐνώπιον τῶν Ἀγγέλων Αὐτοῦ (Φιλιπ. δ’ 3, καί Ἀποκ. γ’ 5).
ΠΗΓΗ: «Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ», σελ. 117, τοῦ † Ἀρχιμανδρίτη Σεραφείμ Παπακώστα (Ἱεροκήρυκος Ναοῦ Μητροπόλεως Ἀθηνῶν). Ἔκδοσις ὀγδόη ΑΘΗΝΑΙ ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ Η ’’ΖΩΗ’’ 1947.
Οἱ Εἰκόνες καί οἱ φωτογραφίες τοῦ κειμένου, ἔχουν τεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.
Ὁλόκληρο τό προηγούμενο μέρος τοῦ βιβλίου αὐτοῦ «Ἡ ΜΕΤΑΝΟΙΑ», ἔχει δημοσιευθεῖ σέ παλαιότερες ἀναρτήσεις τοῦ παρόντος ἱστολογίου, ἀπό τήν 22 Μαΐου 2022 καί μετά.
