1η. Ἀνάλυσις τοῦ Εὐαγγελίου τῆς Κυριακῆς, Θ’ ΛΟΥΚΑ, (Ἄφρονος Πλουσίου) Λουκ. ιβ’ 16 – 21, ἀπό τό βιβλίον τοῦ μακαριστοῦ Ἱεροκήρυκος Ἀρχιμ. Χριστοφόρου Ἀθ. Καλύβα: «ΛΑΛΕΙ ΚΥΡΙΕ…. ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟΝ» 1980. (Σελ. 414 – 416).
Ὅταν ἕνας λέγῃ ή πράττῃ κάτι πού προσκρούει στήν κοινή λογική, ἡ ὁποία ἐδόθη στόν ἄνθρωπο για να ρυθμίζῃ τίς ἀποφάσεις του καί τήν καθόλου συμπεριφορά του κατά τρόπο δεκτό ἀπό τήν καθολική συνείδησι καί τόν εὐαγγελικό νόμο, τότε ἀποκαλεῖται ἄφρων, ἀνόητος, ἄμυαλος, ὑπό τήν ἔννοια φυσικά ὅτι ἦλθε σέ σύγκρουσι μέ τήν ἀναμφισβήτητη πραγματικότητα, καί ὄχι ὅτι εὑρίσκεται σέ παθολογική διανοητική κατάστασι γιά νά κλεισθῇ στό Φρενοκομεῖο. Ἡ τρέλλα ἔχει μιά κλιμάκωσι· ἀρχίζει ἀπό τόν παραλογισμό καί καταλήγει σ’ ἐκδηλώσεις βιαιότητος. Ἡ περίπτωσι τοῦ ἄφρονος πλουσίου στέκει στή βαθμίδα τοῦ παραλογισμοῦ, τῆς ἀνοησίας. Ὁ κάθένας σύμφωνα μέ τίς περί ζωῆς ἀντιλήψεις του, τή δική του λογική, καί μέ τή συμβουλία της, λέγει καί δρᾶ. Ἀλλ’ ἡ λογική δέν ἠμπορεῖ νά εἶναι διαφορετική ἀπό τήν κοινῶς παραδεδεγμένη ἀπό τούς ὑγιῶς ἔχοντας ἀνθρώπους. Γι’ αὐτό ὑπάρχουν σέ περιπτώσεις δυσκολιῶν κατά τίς συγκρούσεις τοῦ πνεύματός μας μετά τῆς πραγματικότητος, ἐξ αἰτίας τῶν ἀτομικῶν συμφερόντων πού μᾶς πιέζουν ὅταν πρόκειται ν’ ἀποφασίσουμε, οἱ σύμβουλοι, πού μέ τήν ἀντικειμενικότητα τῆς κρίσεώς τους βοηθοῦν, λόγῳ τῆς πείρας τους, αὐτόν πού αμφιταλαντεύεται νά λάβῃ ἀποφάσεις. Καί οἱ σύμβουλοι αὐτοί ἀσφαλῶς πρέπει νά εἶναι «εἰς ἀπό χιλίων», σοφ. Σειρ. στ’ 6, καί μάλιστα πεπειραμένος, φρόνιμος, εὐυπόληπτος καί ὄχι ὁ ἐν ἁμαρτίαις γηράσας. Καί πρῶτος σύμβουλος εἶναι τά προσωπικά μας παθήματα ἤ καί τά παθήματα τῶν ἄλλων ἤ καί αὐτή ἡ ἄψυχος πραγματικότης πού βοᾶ, ὥστε νά μή κάνουμε σφάλματα πού ἐξισοῦνται σέ συνέπειες μέ τά μεγαλύτερα τῶν ἁμαρτημάτων.
Καί ἐπί τοῦ προκειμένου: ὁ Πλούσιος τῆς παραβολῆς ἐχαρακτηρίσθη ὡς ἄφρων ὑπό τήν ἔννοιαν, ὅτι οἱ σκέψεις του καί οἱ ἀποφάσεις του ἤρχοντο σέ σύγκρουσι μέ τήν κοινή λογική, μέ τήν πραγματικότητα καί τήν εὐαγγελική ἀρετή τῆς φιλευσπλαγχνίας καί φιλανθρωπίας. Γιατί τά ἀγαθά του, ὡς Θεοῦ εὐλογία, ἦσαν μονίμως ἐπαρκῆ γιά τήν τρέχουσα ζωή του. Τά ἐν συνεχείᾳ πού τοῦ ἐδόθησαν, δέν ἦσαν παρά μιά κραυγαλέα ὑπόμνησις ὅτι πρέπει νά γίνῃ τό δεξί χέρι τοῦ Θεοῦ πρός μεταδοτικότητα, δεδομένου, ὅτι, ἀντί τῶν ὑπό κατασκευήν νέων μεγάλων ἀποθηκῶν, ὑπῆρχαν τόσα ἀδειανά στομάχια, τά ὁποῖα θά τοῦ ἐξησφάλιζαν ὄχι μόνον τήν εὐζωίαν «δι’ ἔτη πολλά», ἀλλά καί τήν αἰωνιότητα πλησίον τοῦ Θεοῦ, δεδομένου ὅτι ἡ πρός τόν ἀναξιοπαθοῦντα φτωχό φιλανθρωπία, εἶναι μιά πρός τό Θεό εὐλογημένη προσφορά. Β’ Κορ. θ’ στ’, Ψαλμ. ριβ’ 9, Παροιμ. ιθ’ 7.
Ἐκτός τούτου, τά πλεονάζοντα ὑλικά ἀγαθά, καί διά τιμίων ἱδρώτων ἀποκτηθέντα, εἶναι αὐτά καθ’ ἑαυτά μιά δεκτή παρόρμησι πρός ἀγαθοεργίαν. Δέν ἀρκεῖ τό Ψαλμικόν «ἔκκλινον ἀπό τοῦ κακοῦ», ἀλλά πρέπει νά προστεθῇ καί τό «ποίησον ἀγαθόν» Ψαλμ. λγ’ 15. Εἶναι τό δεύτερο φτερό τῆς ψυχῆς μέ τό ὁποῖον θά πετάξη στόν οὐρανό. Ἡ ἀρνητική ἠθική εἶναι ἄκαρπη, ἐγωϊστική, ἄχρηστη, ὅπως ἡ ξηρανθεῖσα συκῆ, Ματθ. κα’ 19, καί δέν σῴζει. Ὁ ἄφρων, ὑλιστής, πλεονέκτης καί περισσότερο φιλόϋλος ἤ φιλόθεος, συσσωρεύων ἀγαθά «δι’ ἔτη πολλά», εἶχε πέσει στήν πλάνη ὅτι ἡ διαρκής ὑλική καλοπέρασι, ὅπως τήν επρογραμμάτισε μέ τό «φάγε, πίε, εὐφραίνου», θά παρέτεινε καί τό χρόνο τῆς ἐπιγείου ζωῆς του. Ἀντί νά γκρεμίσῃ τόν ὑλίζοντα ἐγωϊσμό του καί νά προσγειωθῇ στό ἔδαφος τῆς σκληρᾶς πραγματικότητος τοῦ ἐπικειμένου θανάτου γκρέμιζε τίς ἀποθῆκες του γιά νά μεγαλώσῃ ἡ χωρητικότης πρός ἀποθήκευσιν τῶν πλεονασμάτων, γιά νά τοῦ γίνουν τά μέσα τῆς ἐπιγείου ἀθανασίας. Δέν περίμενε νά ἀκούσῃ τήν βροντερή φωνή τοῦ θανάτου: «Ἃ δέ ἡτοίμασας, τίνι ἔσται;» ἐφ’ ὅσον δέν θά τά πάρῃς μαζί σου, ἀλλά θά βάλῃς σέ μπελάδες τούς κληρονόμους σου;
Καί ὅμως! Δέν διδάσκονται οἱ φιλόπλουτοι πλεονέκτες. Συσσωρεύουν χρῆμα «δι’ ἔτη πολλά» ἐνῶ εἶναι τόσο φτωχοί ἀπό αἰσθήματα ἀνθρωπιᾶς καί τροφοδοτοῦν τά πολεμικά ἐργοστάσια μέ τό αἷμα τῶν ἀνθρωπίνων σαρκῶν ἀπό τάς ὁποίας καί πάλι πλουτίζουν. Ἀλλ’ ἄς λάβουν τόν κόπον νά μελετήσουν τό τοῦ Ἰακώβου ε’ 1-5.
ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΙΑΚΩΒΟΥ Κεφ. Ε΄ (1 – 6)
ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ
1 Ἄγε νῦν οἱ πλούσιοι, κλαύσατε ὀλολύζοντες ἐπί ταῖς ταλαιπωρίαις ὑμῶν ταῖς ἐπερχομέναις· 2 ὁ πλοῦτος ὑμῶν σέσηπε καί τά ἱμάτια ὑμῶν σητόβρωτα γέγονεν, 3 ὁ χρυσός ὑμῶν καί ὁ ἄργυρος κατίωται, καί ὁ ἰός αὐτῶν εἰς μαρτύριον ὑμῖν ἔσται καί φάγεται τάς σάρκας ὑμῶν ὡς πῦρ. ἐθησαυρίσατε ἐν ἐσχάταις ἡμέραις. 4 ἰδού ὁ μισθός τῶν ἐργατῶν τῶν ἀμησάντων τάς χώρας ὑμῶν ὁ ἀπεστερημένος ἀφ’ ὑμῶν κράζει, καί αἱ βοαί τῶν θερισάντων εἰς τά ὦτα Κυρίου Σαβαώθ εἰσεληλύθασιν. 5 ἐτρυφήσατε ἐπί τῆς γῆς καί ἐσπαταλήσατε, ἐθρέψατε τάς καρδίας ὑμῶν ὡς ἐν ἡμέρᾳ σφαγῆς. 6 κατεδικάσατε, ἐφονεύσατε τόν δίκαιον· οὐκ ἀντιτάσσεται ὑμῖν.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ: 1 Ἀλλ’ ἡ προσκόλλησις εἰς τὸν κόσμον γίνεται αἰτία καὶ νά καταπλήττεται κανείς ἀπὸ τὸν πλοῦτον καὶ νά καλοτυχίζῃ ἐκείνους, πού τὸν ἔχουν, ἀντὶ νά τοὺς λυπῆται. Ἐνδείκνυται ὅμως νά τοὺς εἴπωμεν: Ἐμπρός τώρα οἱ πλούσιοι, κλαύσατε με ὀλολυγμούς διά τά δεινά καί τήν ἀθλιότητα, τά ὁποῖα ἔρχονται κατεπάνω σας. 2 Ὁ πλοῦτος σας ἔχει σαπίσει καί τά πολυτελῆ ροῦχα σας, πού ἀποθηκεύατε, ἔχουν γίνει σκοροφαγωμένα. 3 Ὁ χρυσός σας καί ὁ ἄργυρος ἔχουν κατασκουριάσει καί ἡ σκουριά των θα μένῃ ὡς μαρτυρία κατά τῆς ματαιότητος καί σκληρότητός σας, καί θά σᾶς φάγῃ ζωντανούς σἄν φωτιά. Ἐμαζεύσατε ὑλικούς θησαυρούς κατά τάς ἐσχάτας τῆς κρίσεως ἡμέρας, κατά τάς ὁποίας πρόκειται να τιμωρηθῆτε. 4 Ἰδού ὁ μισθός τῶν ἐργατῶν, πού ἐθέρισαν τά ἐκτεταμένα χωράφια σας, τόν ὁποῖον κατεκρατήσατε, φωνάζει δυνατά· καί αἱ παραπονετικαί κραυγαί τῶν ἀδικημένων θεριστῶν ἐμβῆκαν μέσα εἰς τά αὐτιά τοῦ Κυρίου τῶν ἐπουρανίων δυνάμεων. 5 Ἐζήσατε μέ τρυφάς καί ἀπολαύσεις ἐπί τῆς γῆς καί ἐπεράσατε βίον σπάταλον καί ἄσωτον. Ἐπαχύνατε τάς φιληδόνους καρδίας σας σἄν θρεφτάρια, πού τά παχύνουν διά τήν ἡμέραν τῆς σφαγῆς των. Ἔτσι καί διά σᾶς ἐπιφυλάσσεται ἡ ἡμέρα τῆς κρίσεως σἄν ἄλλη ἡμέρα σφαγῆς καί καταστροφῆς σας. 6 Κατεδικάσατε τούς ἀθώους, ἐφονεύσατε τόν δίκαιον· Δέν ἀντιστέκεται εἰς τήν ἀσυνείδητον σκληρότητά σας.
ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ: ὑπό Ἐπιτίμου Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν †Παναγιώτη Τρεμπέλα. (Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΜΕΤΑ ΣΥΝΤΟΜΟΥ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΥΠΟ ΠΑΝ. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ – ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ «Ο ΣΩΤΗΡ» ΑΘΗΝΑΙ – ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1973)
Σοφ. Σειρ. στ’ 6: οἱ εἰρηνεύοντές σοι ἔστωσαν πολλοί, οἱ δὲ σύμβουλοί σου εἷς ἀπὸ χιλίων. (Οἱ ἄνθρωποι, μέ τους ὁποίους εὑρίσκεσαι εἰς εἰρηνικάς σχέσεις, ἄς εἶναι πολυάριθμοι. Οἱ σύμβουλοί σου ὅμως ἄς ἐκλέγωνται μετά προσοχῆς, ἕνας ἀνάμεσα εἰς χιλίους).
