Τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Ἰωάννου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Χρυσοστόμου
Ὅσοι τοῦ βίου μάταια καί ἀπολλύμενα πράγματα κατελίπετε, μή πάλιν τήν ὑμετέραν καρδίαν εἰς αὐτά ἐπιστρέφετε. Ὁ πλοῦτος παρέρχεται, καί ἡ δόξα ἀπόλλυται. Τό κάλλος μαραίνεται, καί πάντα διαλύονται, καί ὡς καπνός παρέρχεται, καί ὡς σκιά παράγουσι. «Ματαιότης ματαιοτήτων, τά πάντα ματαιότης»· καί «μάτην ταράσσεται πᾶς ἄνθρωπος». Ὄντως γάρ μάτην ταράσσονται, καί μάτην θορυβοῦνται, μάτην χειμάζονται νῦν οἱ συνάγοντες τά μετ’ ὀλίγον ἀπολλύμενα, ἅπερ λαβεῖν μεθ’ ἑαυτών οὐ δύνανται· ἀλλά πάντα καταλιμπάνοντες, γυμνοί ὡς ἐγεννήθημεν, πρός φοβερόν δικαστήν πορευόμεθα.
Κἄν πάντας τούς θησαυρούς συνάγωμεν ἐδῶ, ἐκεῖ γυμνοί καί ἐλεεινοί, σκυθρωποί, σκοτεινοί, συντετριμμένοι, τεταπεινωμένοι, τετραχηλισμένοι, ἐν φόβῳ καί τρόμῳ· κατηφεῖς, ὀδυνηροί, εἰς γῆν τό πρόσωπον ἐρριμένον καί τοῦτο μετά αἰσχύνης καλύπτοντες, οὕτω πορευόμεθα, οὕτως ἀνιστάμεθα, οὕτω παριστάμεθα εἰς ἐκεῖνο τό μέγα, εἰς ἐκεῖνο τό φοβερόν, τό φρικτόν, τό ἀπροσωπόληπτον, τό ἀδωροδόκητον, ἀκατάληπτον δικαστήριον καί κολαστήριον, ὅπου Ἄγγελοι τρέμουσιν, ὅπου θρόνοι φοβεροί τίθενται, ὅπου αἱ βίβλοι τῶν πράξεων ἡμῶν ἀνοίγονται, ὅπου ὁ ποταμός τοῦ πυρός τοῦ ἀσβέστου, ὅπου ὁ ἀνήμερος σκώληξ, ὅπου τό ἀφώτιστον σκότος, ὅπου ὁ ἀτέραμνος τάρταρος, ὅπου ὁ βρυγμός τῶν ὀδόντων, ὅπου τό ἀκατάπαυστον δάκρυον, ὅπου οἱ ἀσίγητοι στεναγμοί, ὅπου τό ἀπαραμύθητον πένθος. Ὅπου οὐκ ἔστι γέλως, ἀλλά κλαυθμός. Ὅπου οὐκ ἔστι φέγγος, ἀλλά τρόμος. Ὅπου οὐκ ἔστι χαρμονή, ἀλλά στεναγμός. Ὅπου οὐκ ἔστι τρυφή, ἀλλά ἀνταπόδοσις.
Φοβερόν ὄντως τό ἀκοῦσαι, φοβερώτερον δέ τό ἰδέσθαι πᾶσαν κτίσιν, ἐξαίφνης ἀνισταμένην, καί ἀπολογουμένην ὑπέρ λόγων, ὑπέρ ἐνθυμήσεων, ὑπέρ τῶν ἐν νυκτί, ὑπέρ τῶν ἐν ἡμέρα· ὧν ἥμαρτεν ἕκαστος ἀπαιτηθήσεται. Μέγας φόβος τότε, ἀδελφοί. Μέγας τρόμος. Μεγάλη ἀνάγκη ἡ γενομένη τότε, οἵα οὐδέποτε ἐγένετο, οὐδέ γίνεται πλήν τῆς φρικτῆς ὥρας ἐκείνης, ὅτε οἱ Ἄγγελοι περιτρέχουσιν, αἱ σάλπιγγες βοῶσι, τά ἄστρα πηδῶσιν, ὁ ἥλιος σκοτίζεται, οἱ οὐρανοί ἑλίσσονται, ἡ γῆ πᾶσα σαλεύεται, αἱ Δυνάμεις προτρέχουσιν, τά Σεραφίμ βοῶσι, τά Χερουβίμ σείονται· τά ἄνω καί κάτω, τά ἐπίγεια, τά καταχθόνια ταράσσονται, τά μνημεῖα ἀνοίγονται, τά κριτήρια εὐτρεπίζονται. Πολύς φόβος, ἀδιήγητος ὁ τρόμος, ἀνερμήνευτος ἡ ἀνάγκη ἡ τότε γενομένη. Μέγας ὁ χειμών ἐκεῖνος. Μέγας ὁ κλύδων. Χαλεπή ἡ περίστασις. Ἀκατάληπτός ὁ θόρυβος.
Ἀκούσωμεν τοῦ Δανιήλ λέγοντος· «Ἐθεώρουν ἐν ὁράματι τῆς νυκτός, ἕως οὗ θρόνοι ἐτέθησαν, καί παλαιός τῶν ἡμερῶν ἐκάθισεν. Ὁ θρόνος αὐτοῦ φλόξ πυρός, οἱ τροχοί αὐτοῦ πῦρ φλέγον. Ποταμός πυρός εἷλκεν ἔμπροσθεν αὐτοῦ. Χίλιαι χιλιάδες παρεστάθησαν αὐτῷ καί μύριαι μυριάδες ἐλειτούργουν αὐτῷ. Κριτήριον ἐκάθησε καί βίβλοι ἠνεώχθησαν. Ἔφριξε τό πνεῦμα μου, ἐγώ Δανιήλ ἰδών· καί αἱ ὁράσεις τῆς κεφαλῆς μου συνετάραξάν με». Βαβαί! Ὁ Προφήτης τά ὁρώμενα τῆς μελλούσης Κρίσεως ἰδών ἔφριξε· καί τί ἆρα ἡμεῖς μέλλομεν ὑπομένειν; Ὅταν ἀπό ἀνατολῶν ἡλίου μέχρι δυσμῶν παριστάμεθα γυμνοί, καί τό φορτίον τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν ἐπί τοῦ τραχήλου σύν τοῖς ἀποκρύφοις ἔργοις ἡμῶν τοῖς πᾶσι δεικνύοντες.
Τότε τῶν βλασφήμων αἱ γλῶσσαι, ὑπό τῶν ἀποτόμων Ἀγγέλων συντρίβονται. Τότε τῶν φιλαργύρων αἱ τρέμουσαι χεῖρες κρέμανται καί ζεόμεναι ὀδυνῶνται. Τότε οἱ ὀφθαλμοί τῶν διανευόντων ἐξορύσσονται. Ποῦ τότε γονεῖς; Ποῦ ἀδελφοί; Ποῦ πατήρ; Ποῦ μήτηρ; Ποῦ φίλοι; Ποῦ γείτων; Ποῦ ἡ τῶν βασιλευόντων φαντασία; Ποῦ ἡ τῶν ἀρχόντων ἐξουσία; Ποῦ ἡ τῶν δικαστῶν ὑπερηφάνεια; Ποῦ οἱ δοῦλοι; Ποῦ αἱ δουλίδες; Ποῦ ὁ καλλωπισμός τῶν ἱματίων; Πού ὁ εὐτρεπισμός τῶν δακτύλων; Ποῦ τά σηρικά; Ποῦ τά βύσσινα; Ποῦ ἡ φαντασία τοῦ χρυσοῦ; Ποῦ ὁ κτύπος τοῦ ἀργύρου; Ποῦ οἱ παραδείσιοι κῆποι; Ποῦ αἱ οἰκίαι αἱ κεκοσμημέναι; Ποῦ οἱ φυλαττόμενοι θησαυροί; Ποῦ οἱ παρορῶντες τούς πένητας, καί ὡς ἀθάνατοι διακείμενοι; Ποῦ οἱ ὀνειδίζοντες τούς πτωχούς; Ποῦ οἱ παραβλέποντες τούς ἐν ἀνάγκαις ὄντας; Ποῦ οἱ γελῶντες καί τούς εὐλαβεῖς ἐκμυκτηρίζοντες; Ποῦ εἰσιν οἱ λέγοντες· Φιλάνθρωπός ἐστιν ὁ Θεός καί οὐ κολάζει τούς ἁμαρτωλούς;
Πόσον οὖν μετανοήσουσιν οἱ ταῦτα λέγοντες; Πόσον κόψονται καί οὐκ ἐστιν ὁ ἐλεῶν αὐτούς; Πόσον στενάξουσι καί οὐδείς ὁ λυτρούμενος; Πόσον ἑαυτούς κατακόπτοντες εἴπωσιν· Οὐαί! ἑαυτούς ἀπωλέσαμεν. Ἐδιδασκόμεθα καί οὐ προσείχομεν. Ἐνουθετούμεθα καί κατεφρονοῦμεν. Διεμαρτύροντο ἡμῖν καί οὐκ ἐπιστεύομεν τῶν θείων Γραφῶν λεγουσῶν· προσέχετε ἕκαστος ἑαυτόν ὅτι καί περί ἀργοῦ λόγου λόγον δώσομεν ἐν ἡμέρᾳ Κρίσεως. Ἀλλ’ ἡμεῖς εἰς οὐδέν ταῦτα ἐλογιζόμεθα. Διά τοῦτο δικαία ἡ κρίσις τοῦ Θεοῦ, ὄντως ἀξίως κολαζόμεθα. Διά μικρόν χρόνον ἀμελήσαντες τῷ αἰωνίῳ πυρί καταδικαζόμεθα. Διά δόξαν ματαίαν καί ἀπάνθρωπον, τῆς ἀληθοῦς δόξης ἐστερήθημεν. Διά πλοῦτον ἀπολλύμενον, τοῦ πλούτου τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν ἐξεπέσαμεν· ὄντως δικαία ἡ κρίσις τοῦ Θεοῦ.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
ΠΗΓΗ: Βίβλος καλουμένη Οδηγός τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Ἀναστασίου τοῦ Σιναΐτου Ἐπισκόπου Θεουπόλεως Ἀντιοχείας. Ἒκδοσις 3η ὑπό Γέροντος Χρύσανθου Σκουρτανιώτου Μοναχοῦ, τοῦ αὐταδέλφου αὐτοῦ Γερασίμου Ἱερομονάχου καί τῆς Συνοδείας αὐτοῦ. ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ 1970 (Σελ. 231). Πρόλογος τοῦ ἐν Μοναχοῖς ἐλαχίστου Βίκτωρος Ματθαίου Καθηγουμένου τῆς ἐν Κρονίζῃ, Κουβαρᾶ Ἀττικῆς Ἱερᾶς καί σεβασμίας Δεσποτικῆς Μονῆς Μεταμορφώσεως του Σωτῆρος (10η Αὐγούστου 1970).
