Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου
ΛΟΓΟΣ Β’
Διαλαμβάνων ὅτι οἱ Χριστιανοί ἁπλώς δέν πρέπει νά παίζουν ὄργανα οὔτε νά χορεύουν καί νά τραγουδοῦν.
Προοίμιον
«Οὐαί οἱ ἐγειρόμενοι τό πρωΐ καί τά σίκερα διώκοντες! οἱ μένοντες τό ὀψέ! ὁ γάρ οἶνος αὐτούς συγκαύσει· μετά γάρ κιθάρας καί ψαλτηρίου καί τυμπάνων καί αὐλῶν τόν οἶνον πίνουσι καί τά ἔργα τοῦ Κυρίου οὐκ ἐμβλέπουσι καί τά ἔργα τῶν χειρῶν αὐτοῦ οὐ κατανοοῦσι· τοίνυν αἰχμάλωτος ὁ λαός μου ἐγενήθη, διά τό μή εἰδέναι αὐτούς τόν Κύριον καί πλῆθος ἐγενήθη νεκρῶν, διά λιμόν καί δίψος ὕδατος καί ἐπλάτυνεν ὁ ᾅδης τήν ψυχήν αὐτοῦ καί διήνοιξε τό στόμα αὐτοῦ τοῦ μή διαλιπεῖν». (Ἡσ. ε’).
Ἰδού, ἀγαπητοί μου Χριστιανοί, ποῖα φοβερά λόγια ἐξεφώνησε τό Πνεῦμα τό ἅγιον διά τοῦ Προφήτου Ἡσαΐου, ἐναντίον ἐκείνων ὅπου τρώγουν καί πίνουν μέ λύρας καί τύμπανα. Ἰδού ποία εἶναι ἡ φρικτή ἀπόφασις ὅπου κάμνει ὁ ἴδιος Θεός, ἐναντίον ἐκείνων ὅπου παίζουν διάφορα ὄργανα καί χορεύουν καί τραγουδοῦν. Ἰδού ποταπαί εἶναι αἱ ἐλεειναί φωναί ὅπου φωνάζει ὁ Παντοκράτωρ, ἐλεεινολογῶν ὅλους τούς παιγνιδάτορας, ὅλους τούς χορεύοντας καί ὅλους τούς τραγουδοῦντας. Οὐαί, λέγει καί ἀλλοίμονον εἰς ἐκείνους ὅπου σηκώνονται τό πρωΐ ἀπό τόν ὕπνον καί τρέχουν νά πίουν ρακί. Οὐαί εἰς ἐκείνους ὅπου μένουν εἰς τά καπηλεῖα ἕως τό βράδυ, διότι τό κρασί καί τό ρακί θέλει τούς κατακαύσει· αὐτοί πίνουν τό κρασί μέ τάς λύρας καί μέ τά ψαλτήρια καί τά τύμπανα καί συραύλια καί εἰς τάς ἐντολάς τοῦ Κυρίου δέν θέλουσι νά ἰδοῦν, οὐδέ τά ἔργα τοῦ Θεοῦ θέλουν νά στοχασθοῦν. Διά τοῦτο ὁ λαός μου θέλει σκλαβωθῇ καί πολλοί ἀπ’ αὐτούς θέλουν ἀποθάνει ἀπό τήν πεῖναν καί δίψαν· διότι δέν γνωρίζουν οὐδέ φοβοῦνται τόν Κύριον καί ὁ ᾅδης ἄνοιξε καί ἐπλάτυνε τό στόμα του διά νά τούς δεχθῇ.
Τρεῖς παιδείας φοβερίζει μέ ταῦτα τά λόγια νά δώσῃ ὁ Θεός εἰς ἐκείνους, ὅπου παίζουν παιχνίδια καί χορεύουν καί τραγουδοῦν· α’ σκλαβίαν· «τοίνυν αἰχμάλωτος ὁ λαός μου εγενήθη»· β’ θάνατον ἀπό πεῖναν καί δίψαν «καί πλῆθος εγενήθη νεκρῶν, διά λιμόν καί δίψος ὕδατος»· καί γ’ κόλασιν καί καταδίκην κάτω εἰς τόν ᾅδην· «καί ἐπλάτυνεν ὁ ᾅδης τήν ψυχήν αὐτοῦ καί διήνοιξε τό στόμα αὐτοῦ τοῦ μή διαλιπεῖν»· καί αἱ τρεῖς παιδεῖαι εἶναι τῇ ἀληθείᾳ φοβερές καί τρομερές, διότι δέν παιδεύουν μόνον τό σῶμα, ἀλλά καί τήν ψυχήν· δέν παιδεύουν μόνον εἰς τούτην τήν ζωήν, ἀλλά καί εἰς τήν ἄλλην. Καί τί ἄλλο εἶναι χειρότερον ἀπό τήν σκλαβίαν; τί ἄλλο κακόν μεγαλύτερον ἀπό τόν διά πεῖναν θάνατον; ποία ἄλλη φοβερωτέρα τιμωρία ἀπό τό σκότος τοῦ ᾅδου καί ἀπό τήν παντοτεινήν κόλασιν; Διά τοῦτο καί προλαβών εἶπεν ὁ Θεός διά τούς τοιούτους παιχνιδάτορας καί χορευτάς καί τραγουδιστάς, τό οὐαί, καί ἀλλοίμονον· ἐπειδή τό οὐαί, καθώς ἑρμηνεύει ὁ μέγας Βασίλειος «θρηνῶδες ἐστίν ἐπίφθεγμα» (Λόγ. περί μέθης)··θρήνου δέ ἄξιοι εἶναι κατά ἀλήθειαν οἱ παίζοντες τά ὄργανα καί τραγουδοῦντες καί χορεύοντες· διότι ὑστεροῦνται, ὄχι μόνον τῆς παρούσης ζωῆς μέ τήν σκλαβίαν καί τόν ἀπό τήν πεῖναν θάνατον, ἀλλ’ ὑστεροῦνται ἀκόμη καί τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν καί κληρονομοῦν μόνην τήν τιμωρίαν τοῦ Ἅδου καί κόλασιν.
Διά τοῦτο καί ἐγώ ἐβουλήθηκα σήμερον νά ὁμιλήσω εἰς ἐσᾶς, ἀδελφοί μου χριστιανοί, καί νά σᾶς παραστήσω πόσα κακά ἐπροξένησαν καί προξενοῦν τά παιχνίδια καί οἱ χοροί καί τά τραγούδια, καί ακολούθως, πώς δέν πρέπει οἱ χριστιανοί νά μεταχειρίζωνται ταῦτα· καί προσέχετε διά νά τό καταλάβετε.
Διήγησις. – Πόσα κακά προξενοῦν τά παιχνίδια καί οἱ χοροί.
Τό πρῶτον καί μεγαλύτερον κακόν, ὅπου ἐπροξένησαν καί προξενοῦν τά παιγνίδια καί οἱ χοροί, εἶναι ἡ εἰδωλολατρεία· θέλεις νά βεβαιωθῇς; ἀκολούθει μοι νά ὑπάγωμεν εἰς τό Ὄρος τοῦ Σινᾶ. Ἐδῶ ὁ Προφήτης Μωϋσῆς, ἀναβαίνοντας διά νά λάβῃ τόν θεόγραφον Νόμον, συνωμίλει μέ τόν Θεόν τεσσαράκοντα ἡμέρας καί τεσσαράκοντα νύκτας, ὁ δέ λαός τῶν Ἑβραίων κάτωθεν εὑρισκόμενος, βλέποντας ὅτι ἀργοπόρησεν ὁ Μωϋσῆς νά κατέβῃ ἀπό τό Ὄρος, ἐσηκώθησαν ἐπάνω εἰς τόν Ἀαρών, τόν ἀδελφόν τοῦ Μωϋσέως καί ἐζήτησαν διά νά τούς κάμῃ Θεόν· ὁ δέ Ἀαρών πέρνοντας ὅλα τά χρυσᾶ σκουλαρίκια τῶν γυναικῶν τῶν Ἑβραίων, ἔχυσεν αὐτά εἰς χωνευτήριον καί ἀπό τό χωνευτήριον εὐγῆκεν εἶδος καί εἰκόνα ἑνός μοσχαρίου καί εἶπεν εἰς αὐτούς· ἐτοῦτοι εἶναι οἱ θεοί σου Ἰσραήλ, ὅπου σέ ἠλευθέρωσαν ἀπό τήν Αἴγυπτον· «οὗτοι οἱ θεοί σου Ἰσραήλ, οἵτινες ἀνεβίβασάν σε ἐκ γῆς Αἰγύπτου». (Ἐξοδ. λβ’ 4). Τότε ὁ λαός ἰδόντες τό εἴδωλον, ἐχάρησαν καί καθίσαντες ἔφαγον καί ἔπιον· ἔπειτα ἐσηκώθησαν καί ἄρχισαν διά νά παίζουν καί νά χορεύουν καί νά τραγουδοῦν, προσφέροντες τά παιγνίδια καί τούς χορούς καί τά τραγούδια, λατρείαν καί προσκύνησιν καί τιμήν εἰς τό εἴδωλον· «καί ἐκάθισεν ὁ λαός φαγεῖν καί ποιεῖν καί ἀνέστησαν παίζειν». (Αὐτόθι 6) διά τοῦτο λέγει καί ὁ μέγας Βασίλειος, ὅτι «ἡ παιδεία αυτών, ειδωλολατρεία ἧν». (Λόγ. κατά μεθυόντ.).
Τό δεύτερον κακόν ὅπου ἐπροξένησαν καί προξενοῦν τά παιγνίδια καί οἱ χοροί, εἶναι ἡ ψευδορκία καί ἡ κατάρα· διότι ἀναγινώσκομεν εἰς τούς Κριτάς, πώς ἀφ’ οὗ οἱ ἕνδεκα φυλαῖς τοῦ Ἰσραήλ ἐπολέμησαν τήν φυλήν τοῦ Βενιαμίν, διά τήν μεγάλην ἀσέλγειαν ὅπου ἔκαμαν εἰς τήν γυναίκαν τοῦ Λευΐτου καί ἄλλοι δέν ἐγλύτωσαν ἀπό αὐτούς, εἰ μή μόνον ἑξακόσιοι, ἔκαμαν ὅρκον εἰς τόν Θεόν καί κατάραν ἔδωκαν εἰς ἐκείνους ὅπου ἤθελαν δώσει γυναῖκα εἰς τούς ἑξακοσίους ἐκείνους ὅπου ἐγλύτωσαν· «ὠμόσαμεν ἐν υἱοῖς Ἰσραήλ λέγοντες, ἐπικατάρατος ὁ διδούς γυναῖκα τῷ Βενιαμίν». (Κριτῶν κα’ 18). Μέ ὅλον τοῦτο, ἔγινε παράβασις τοῦ ὅρκου τούτου καί ἡ κατάρα αὕτη ἐπροξενήθη εἰς αὐτούς, ἄν καί ὄχι κατ’ εὐθείαν ἀλλά πλαγίως ἐξ αἰτίας τῶν χορῶν· διότι μερικαί γυναῖκες ἀπό ἐκείνας ὅπου ἑκατοίκουν εἰς τήν Σηλώ, μέ τό νά ἦλθον καί ἐχόρευαν εἰς τήν ἑορτήν τοῦ Κυρίου, διά τοῦτο ἐπαρακινήθησαν οἱ ἕνδεκα φυλαῖς καί ἐσυμβούλευσαν τούς Βενιαμίτας, νά ὑπάγουν νά ἁρπάσουν τάς γυναίκας ἐκείνας ὅπου ἐχόρευαν καί νά τάς ὑπάγουν εἰς τόν τόπον τοῦ Βενιαμίν καί ἐκεῖ νά τάς ἔχωσι διά γυναῖκας των· «πορεύεσθε καί ἐνεδρεύσατε ἐν τοῖς ἀμπελώσι καί όψεσθε καί ἰδού, ἐάν εξέλθωσιν αἱ θυγατέρες τῶν οἰκούντων Σηλώ χορεύειν ἐν τοῖς χοροῖς, καί ἐξελεύσασθε ἐκ τῶν ἀμπελώνων καί ἁρπάσατε αὐτοῖς ἀνήρ γυναῖκα ἀπό τῶν θυγατέρων Σηλώμ καί πορεύεσθε εἰς γῆν Βενιαμίν». (Κριτ. αὐτόθι 20).
Τό τρίτον κακόν ὅπου ἐπροξένησαν καί προξενοῦν οἱ χοροί καί τά τραγούδια, εἶναι οἱ αἱματοχυσίες καί οἱ φόνοι· καί φόνοι ὄχι ἀνθρώπων ἁπλῶς καί ὡς ἔτυχεν ἀλλά ἀνθρώπων προφητικῶν καί προδρομικῶν καί τούτου ἡ ἀπόδειξις εἶναι πολλά εὔκολος· διότι ὅποιος ἀνοίξῃ τό κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιον καί ἀναγνώσῃ τό ιδ’ Κεφάλαιον, βλέπει ἐκεῖ, ὅτι διά νά χορεύσῃ ἡ ἄσεμνος θυγάτηρ τῆς μοιχαλίδος Ἡρωδιάδος ἔμπροσθεν τοῦ Ἡρώδου καί νά ἀρέσῃ εἰς αὐτόν μέ τό χόρευμά της, εκατάπεισε τόν Ἡρώδην νά στείλῃ νά ἀποκεφαλίσῃ εἰς τήν φυλακήν τόν μείζονα τῶν Προφητῶν ἁπάντων καί θεῖον Πρόδρομον Ἰωάννην καί νά δώσῃ εἰς αὐτήν ὡς μισθόν καί πληρωμήν τοῦ χοροῦ, ἐκείνην τήν ἱεράν καί πάντιμον καί προφητικήν κεφαλήν, τήν ὁποίαν ἐσέβοντο καί ἐπροσκύνουν εἰς τήν ἔρημον τά ἄγρια θηρία καί οἱ λέοντες.
Καί ποῖον ἄλλο κακόν, ἀγαπητέ, δέν προξενεῖται ἀπό τούς χορούς καί τά παιγνίδια καί τραγούδια; Ἀπό αὐτά γεννῶνται οἱ στολισμοί τοῦ σώματος καί καλλωπισμοί, διότι ἐκεῖνοι ὅπου ὑπάγουν διά νά χορεύσουν καί νά τραγουδήσουν, εἴτε ἄνδρες εἶναι, εἴτε γυναῖκες, πρῶτον στολίζουν καί καλλωπίζουν τό σῶμα μέ λαμπρά ἱμάτια καί στολίδια καί τότε ἀπέρχονται. Ἀπό αὐτά γεννῶνται τά βαστάσματα τῶν μόσχων καί ἄλλων μυριστικῶν· ἀπό αὐτά γεννῶνται οἱ ἄτακτες καί ἄσεμνες θεωρίες τῶν ὀφθαλμῶν· ἀπό αὐτά προξενοῦνται τά πορνικά ἀκούσματα τῶν αὐτίων· ἀπό αὐτά γεννῶνται οἱ αἰσχρολογίαις καί χορατάδες καί τά ἄσεμνα γέλοια καί σχήματα καί κινήματα· ἀπό αὐτά γεννῶνται αἱ σαρκικαί ἐπιθυμίαι καί αἱ ἐν τῇ καρδίᾳ γενόμεναι πορνεῖαι καί μοιχεῖαι, καθώς εἶπεν ὁ Κύριος· «πᾶς ὁ βλέπων γυναῖκα πρός τό ἐπιθυμῆσαι αὐτῆς, ἤδη ἐμοίχευσεν αὐτήν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ». (Ματθ. ε’ 28). Διότι, ἀνίσως ἐκεῖνος μόνον ὅπου κατά τύχην ἀπαντήσῃ γυναῖκα καί ἐπιθυμήσῃ τό κάλλος της, πορνεύει καί μοιχεύει αὐτήν εἰς τήν καρδίαν του, πόσῳ μᾶλλον πορνεύουσι καί μοιχεύουσιν ἐν τῇ καρδίᾳ, τόσον οἱ ἄνδρες ὅσον καί αἱ γυναῖκες ἐκεῖναι ὅπου πηγαίνουν ἐπίτηδες εἰς τούς χορούς, μόνον καί μόνον διά νά βλέπουν τά κάλλη καί τήν εὐμορφίαν τῶν ἀνδρῶν καί τῶν γυναικῶν; καί μάλιστα ὅπου καί οἱ ἄνδρες πιάνοντες τάς γυναῖκας καί χορεύοντες μέ αὐτάς, ἀνάπτουσι περισσότερον εἰς τήν σαρκικήν ἐπιθυμίαν καί ἡδονήν, διά μέσου τῆς ἁφῆς καί τῶν χειρῶν· νά εἰπῶ καί περισσότερον, ἀπό τούς χορούς καί τά τραγούδια γεννῶνται ἀκόμη καί αἱ μέ τήν πρᾶξιν καί μέ τό ἔργον γινόμεναι πορνεῖαι καί μοιχεῖαι· διά τοῦτο ὁ μέν σοφός Σειράχ ἀπό τό ἕνα μέρος παραγγέλλει νά μή πηγαίνῃ τινάς κοντά εἰς τήν γυναῖκα τήν τραγουδίστριαν, διά νά μή πέσῃ μέ αὐτήν εἰς πορνείαν· «μετά ψαλλούσης μή ἐνδελέχιζε, μήποτε ἁλῷς ἐν τοῖς ἐπιχειρήμασιν αὐτῆς». (Σειρ. θ’ 4). Ὁ δέ μέγας Βασίλειος ἀποφασίζει, ὅτι αἱ γυναῖκες ἐκεῖναι ὅπου χορεύουν, ἄν εἶναι παρθένες, χάνουν τήν παρθενίαν των καί ἄν εἶναι ὕπανδρες, χάνουν τήν σωφροσύνην των· λέγει γάρ, «κινεῖς πόδας; καί ἐξάλλῃ ἐμμανῶς; καί χορεύεις ἀχόρευτα; δέον τά γόνατα κάμπτειν εἰς τήν προσκύνησιν; τίνας ὀδύρωμαι; τάς κόρας τάς ἀπειρογάμους, ἤ τάς ἐν τῷ ζυγῷ τοῦ γάμου κατεχομένας; αἱ μέν γάρ ἐπανῆλθον, τήν παρθενίαν οὐκ ἔχουσαι· αἱ δέ, τήν σωφροσύνη τοῖς ἀνδράσιν οὐκ ἐπανήγαγον». (Λόγ.κατά μεθυόντων).
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
Πηγή: ΟΣΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, «ΧΡΗΣΤΟΗΘΕΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ» (Σελ. 27 – 30) ΕΚΔΟΣΕΙΣ Β. ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ.
