(3). Ἡ ε ἰ λ ι κ ρ ι ν ή ς ἐ ξ ο μ ο λ ό γ η σ ι ς ε ἶ ν α ι τι μ ή κ α ί σ ε β α σ μ ό ς π ρ ό ς τ ή ν π α ρ ο υ σ ί α ν τ ο ῦ Θ ε ο ῦ.
Ἕνας ἄλλος ἀκόμη λόγος σπουδαιότατος, διά τόν ὁποῖον ἐπιβάλλεται εἰλικρίνεια εἰς τήν ἐξομολόγησιν εἶναι, ὅτι κατά τήν ἱεράν ὥραν τῆς ἐξομολογήσεως, ὁ ἁμαρτωλός δέν εὑρίσκεται ἁπλῶς ἐνώπιον τοῦ πνευματικοῦ, ἀλλά κυρίως ἐνώπιον αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος θά δεχθῇ τήν μετάνοιαν τοῦ ἁμαρτωλοῦ. Καί τόν μέν πνευματικόν εἰμπορεῖ νά τόν ἀπατήσῃ ὁ ἐξομολογούμενος, δικαιολογῶν ἤ ἀποκρύπτων τάς πράξεις του. Ἀλλ’ «ὁ Θεός οὐ μυκτηρίζεται», λέγει τό Πνεῦμα τό ἅγιον διά τοῦ ἀποστόλου Παύλου (Γαλ. στ’ 7)· δηλ. δέν εἰμπορεῖς νά ἐμπαίξῃς καί ἐξαπατήσῃς τόν Θεόν. Ὁ Θεός, ἐπειδή εἶναι πανταχοῦ παρών καί γνωρίζει τά πάντα, δέν ἀγνοεῖ, ἀλλά εἰξεύρει μέ πᾶσαν λεπτομέρειαν καί τάς πράξεις τάς ἁμαρτωλάς, τάς ὁποίας κάθε ἄνθρωπος διέπραξε, καί τούς λόγους πού εἶπεν εἰς πᾶσαν περίστασιν, ἀκόμη δέ καί τάς σκέψεις καί τούς λογισμούς τούς πλέον ἀποκρύφους, τάς ἐπιθυμίας καί τάς κινήσεις τῆς καρδίας τάς μᾶλλον ἀφανεῖς καί ἀδήλους. Καί ἐάν λοιπόν ἀπατᾷς τόν πνευματικόν, νομίζεις, Χριστιανέ μου, ὅτι θά ἐξαπατήσῃς καί τόν παρόντα Θεόν, τόν γνωρίζοντα τά πάντα; Καί δέν ἐννοεῖς ὅτι ψεύδεσαι καί ὑποκρίνεσαι εἰς ὥραν πού γίνεται ἕνα τοιοῦτο μυστήριον;
Ἀλλ’ ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει ὄχι μόνον ἄφεσιν ἁμαρτιῶν δέν λαμβάνεις, ἔστω καί ἄν ὁ πνευματικός ἐξαπατηθείς σέ συνεχώρησεν, ἀλλά προσθέτεις εἰς ὅσα ἁμαρτήματα διέπραξες καί ἕνα ἐπί πλέον, ὅτι ἐψεύσθης ἀκόμη καί ὅταν προσῆλθες εἰς τό μυστήριον τῆς Ἐξομολογήσεως. Καί πρέπει νά σέ βεβαιώσωμεν, Χριστιανέ μου, ὅτι ἐάν δέν διορθώσῃς τό νέον αὐτό ἁμάρτημά σου, βίον μετανοίας δέν θά κατορθώσῃς νά χαράξῃς. Θά ἔλθῃ δέ ἡμέρα, ἡ φοβερά ἡμέρα τῆς κρίσεως, κατά τήν ὁποίαν ἐκεῖνα τά ὁποῖα δέν ἠθέλησες νά φανερώσῃς εἰς μόνον τόν πνευματικόν, διά νά ἀπαλλαγῇς ἀπό αὐτά, θά φανερωθοῦν τότε ἐνώπιον ἀναριθμήτων μυριάδων ἀνθρώπων καί ἀγγέλων, «καθένα μέ τούς ἰδιατέρους του τύπους, ὅπως τό εἶπες καί ὅπως τό ἔπραξες», λέγει ὁ Μ. Βασίλειος. Τότε θά ἐφαρμοσθῇ ἐκεῖνο πού ἠπείλησεν ὁ Θεός τόν Δαβίδ, ὅταν ἡμάρτησεν· ὅ,τι σύ ἔκαμες κρυφίως, τοῦ εἶπε, τοῦτο ἐγώ θά φανερώσω ἐνώπιον ὅλου τοῦ Ἰσραήλ καί εἰς τό φῶς τοῦ ἡλίου (Β’ Βασιλ. ιβ’ 12). Διότι ὁ Θεός δέν λησμονεῖ τίποτε, ἀλλά τά πάντα θά παρουσιάσῃ ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν σου, ἐάν σύ δέν προλάβῃς νά τά ἐξαλείψῃς διά μετανοίας καί ἐξομολογήσεως, προσθέτει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος.
Ἐφ’ ὅσον λοιπόν δέν ἐτιμήσαμεν καί δέν ἐσεβάσθημεν τήν παρουσίαν τοῦ Θεοῦ εἰς τάς περιστάσεις ἐκείνας τοῦ βίου μας πού ἡμαρτήσαμεν, ἄς σεβασθῶμεν καί ἄς φοβηθῶμεν ἐκεῖ τοὐλάχιστον, εἰς τή ἱεράν Ἐξομολόγησιν, τόν παρόντα Θεόν, ὀμολογοῦντες εἰλικρινῶς τήν ἁμαρτωλότητά μας. Καί μάλιστα διότι:
(4). Ἡ ε ἰ λ ι κ ρ ι ν ή ς ὁ μ ο λ ο γ ί α κ ι ν ε ῖ τ ό ἔ λ ε ο ς κ α ί τ ή ν ε ὐ σ π λ α γ χ ν ί α ν τ ο ῦ Θ ε ο ῦ.
Ναί· τίποτε ἄλλο δέν κινεῖ τόσον τήν εὐσπλαγχνίαν τοῦ Θεοῦ, ὅσον ἡ εἰλικρινής ὁμολογία τῶν ἁμαρτημάτων μας, λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Διότι, ὅπως εἴπομεν καί προηγουμένως, ἡ εἰλικρινής ἐξομολόγησις εἶναι ἐπιστροφή εἰς τήν ἀλήθειαν, ἀπό τήν ὁποίαν ἡ ἁμαρτία εἶχεν ἀπομακρύνει τόν ἐξομολογούμενον· ὁ δέ Θεός, ἐπειδή εἶναι αὐτή ἡ ἀλήθεια, ἀρέσκεται πολύ καί ἐπιδοκιμάζει καί εὐλογεῖ μόνον τήν ἀλήθειαν. Ἀκόμη δέ κινεῖ τήν εὐσπλαγχνίαν τοῦ Θεοῦ ἡ εἰλικρινής ἐξομολόγησις, διότι φανερώνει ἀληθινήν μετάνοιαν· εἰς ἐκείνους δέ πού μετανοοῦν ἀληθῶς ὑπόσχεται καί χορηγεῖ ὁ Θεός τό ἔλεος καί τήν εὐσπλαγχνίαν καί τήν ἀγάπην Του. «Ἀπό τήν ἀληθῆ μετάνοιαν, γράφει ὁ φιλόσοφος Χάρρων, γεννᾶται ἀληθής, εἰλικρινής καί εὐσυνείδητος ἐξομολόγησις τῶν ἁμαρτημάτων. Ὅπως εἰς τάς ἀσθενείας τοῦ σώματος μεταχειριζόμεθα δύο εἴδη θεραπευτικῶν μέσων ἐκ τῶν ὁποίων τό μέν ἕνα εἶναι ὀδυνηρόν μέν, ἀλλ’ ἀφαιρεῖ τήν αἰτίαν καί τήν ρίζαν τῆς ἀσθενείας, τό δέ ἄλλο δέν δημιουργεῖ πόνους – εἶναι ἁπλῶς κατάπλασμα – ἀλλά καί δέν θεραπεύει τήν ἀσθένειαν· οὕτω καί εἰς τήν ἀσθένειαν τῆς ψυχῆς. Τό ἀληθές μέσον πού καθαρίζει καί θεραπεύει εἶναι ἡ σπουδαία καί μετ’ αἰσχύνης ἐξομολόγησις τῶν ἁμαρτημάτων· τό δέ ἄλλο, ἡ πρόφασις δηλαδή καί ἡ ἀπόκρυψις, εἶναι ψευδές μέσον πού σκεπάζει ἁπλῶς τήν ἀσθένειαν, εἶναι θεραπεία, τήν ὁποίαν ἐφεῦρεν ὁ ἀρχιεργάτης τῆς ἁμαρτίας» (δηλαδή ὁ διάβολος).
Καί διά νά τελειώνωμεν τό περί εἰλικρινείας ἐν τῇ ἐξομολογήσει ζήτημα, τοῦτο μόνον ἔχομεν νά εἴπωμεν εἰς τόν ἀγαπητόν ἀναγνώστην: Ἂς δοκιμάσῃ· ἄς ἐξομολογηθῇ μέ μετάνοιαν καί εἰλικρίνειαν· καί θά ἴδῃ ὅτι ἡ ὁμολογία ἐκείνη, πού ἔκαμε μέ τόσην ἐντροπήν καί αἰσχύνην, θά ἀπαλλάξῃ τήν ψυχήν του ἀπό τό μέγα βάρος πού τήν ἐπίεζε καί ἀπό τό βασανιστήριον πού ἐδοκίμαζε. Θά ἀπαλλαγῇ ἀπό τόν ἐφιάλτην, θά εὕρῃ πολλήν ἀνακούφισιν, ἠρεμίαν καί ἀνάπαυσιν. Διότι, ὅπως γράφει ὁ ἀρχαῖος ἐκκλησιαστικός συγγραφεύς Ὠριγένης, ἡ εἰλικρινής καί μετ’ αἰσχύνης ἐξομολόγησις ὁμοιάζει μέ τό ἐμετικόν φάρμακόν, τό ὁποῖον εἶναι μέν ἀηδές, ἀλλά ἐλευθερώνει τόν ὀργανισμόν ἀπό τά δηλητήρια· οὕτω καί ἐκείνη, ἀποφλεγματίζει μαζί μέ τάς ἁμαρτίας καί τήν αἰτίαν τοῦ κακοῦ, ὅπως θά ἀναπτύξωμεν ἀκολούθως.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ
ΠΗΓΗ: «Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ» ὑπό † Ἀρχιμανδρίτη Σεραφείμ Παπακώστα (Ἱεροκήρυκος Ναοῦ Μητροπόλεως Ἀθηνῶν). Ἔκδοσις ὀγδόη 1947. ΑΘΗΝΑΙ ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ Η ’’ΖΩΗ’’ Σελ. 88 – 90.
