(Λουκᾶ κεφ. ΙΔ’, στίχ. 16 – 24)
† Ἀρχιμανδρίτη Σεραφείμ Παπακώστα
Ἱεροκήρυκος Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἀθηνῶν
Κατά τό αὐτό ἀκριβῶς δεῖπνον, κατά τό ὁποῖον ὁ Κύριος εἶπε τήν παραβολήν τῆς πρωτοκλισίας καί ἔδωκε δι’ αὐτῆς μαθήματα συμπεριφορᾶς εἰς τούς ὑπερηφάνους Φαρισαίους, εὑρῆκε τήν εὐκαιρίαν νά εἴπῃ καί τήν παραβολήν τοῦ «μεγάλου δείπνου». Εἰς αὐτήν τά οὐράνια ἀγαθά καί τήν θείαν εὐλογίαν, πού ἀπολαύουν οἱ ἀληθεῖς Χριστιανοί, παρέστησε μέ λέξεις καί πράγματα πολύ γνωστά καί κοινά, ἐνώπιον τῶν ἀκουόντων εὑρισκόμενα.
Ἀφορμήν ἔδωκεν ἕνας ἀπό τούς παρακαθημένους εἰς τό δεῖπνον. Ὅταν ἤκουσεν οὗτος τάς ὡραίας συμβουλάς τοῦ Κυρίου πρός τούς συνδαιτυμόνας καί τόν οἰκοδεσπότην, καί μάλιστα τήν παρά Θεοῦ ἀνταπόδοσιν, θέλων ἴσως νά Τόν παρακαλέσῃ νά εἴπῃ καί ἄλλας τοιαύτας συμβουλάς, εἶπε: «Μ α κ ά ρ ι ο ς, ὅ ς φ ά γ ε τ α ι ἄ ρ τ ο ν ἐ ν τ ῇ β α σ ι λ ε ί ᾳ τ ο ῦ Θ ε ο ῦ» (στίχ. 15). Δηλαδή εὐτυχῆς ἐκεῖνος, πού θά ἀξιωθῇ νά καθίσῃ μαζῇ μέ τόν Μεσσίαν, τούς πατριάρχας καί τούς προφήτας, εἰς τήν μυστικήν τοῦ Θεοῦ τράπεζαν καί νά μετάσχῃ τῆς οὐρανίας χαρᾶς καί εὐφροσύνης. Ὁ Χριστός συνεφώνησε μέ τήν γνώμην αὐτήν· διότι εἶναι πράγματι μακάριοι ὅσοι θά ἀξιωθοῦν νά ἀπολαύσουν τά πνευματικά καί θεῖα ἀγαθά τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά ποῖοι θά ἀπολαύσουν τήν μεγίστην αὐτήν εὐτυχίαν; Θά τήν ἀπολαύσουν οἱ Ἰουδαῖοι, οἱ ὁποῖοι ἐφαντάζοντο ὅτι εἰς αὐτούς καί μόνον ἀνήκει δικαιωματικῶς ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ; Θά τήν ἀπολαύσουν ὅλοι ὅσοι λέγονται Χριστιανοί; Μήπως ἀπωθεῖ κανείς τήν ἀνεκτίμητον ταύτην εὐτυχίαν εἰς στιγμήν, κατά τήν ὁποίαν ἐξαίρει τό μεγαλεῖόν της; Ἰδού τό μέγα ζήτημα, πού θά ἀποδείξῃ ὁ Κύριος εἰς τήν παραβολήν.
Τό δεῖπνον καί ἡ πρόσκλησις
Ἐφ’ ὅσον εἰς δεῖπνον εὑρίσκετο ὁ Κύριος καί οἱ ἀκροαταί Του, γύρῳ ἀπό δεῖπνον πλέκει καί τήν ὡραίαν παραβολήν: «Ἄνθρωπός τις ἐποίησε δεῖπνον μέγα, καί ἐκάλεσε πολλούς» (στίχ. 16). Ποῖος εἶναι ὁ πλούσιος καί μεγαλόδωρος αὐτός «ἄνθρωπος», ὁ ὁποῖος ἔκαμε τό δεῖπνον, καί ποῦ ἔγκειτε τό μεγαλεῖον τοῦ δείπνου;
Δέν εἶναι ἐπίγειος μεγιστάν ἤ βασιλεύς, προσφέρων δεῖπνα ὑλικά καί γήινα, ἀλλ’ αὐτός ὁ Θεός ὁ μέγας καί ἄπειρος, ὁ ὁποῖος ἀπό καταβολῆς κόσμου ἡτοίμασε βασιλείαν χαρᾶς καί ἀπολαύσεως. Εἶναι ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος ἦλθεν εἰς τόν κόσμον καί «διατίθεται βασιλείαν, ἵνα ἐσθίουν (οἱ ὀπαδοί Του) καί πίνουν ἐκ τῆς τραπέζης Του» (Λουκᾶ κβ’, 29, 30). Καί φυσικά εἶναι «μέγα» τό δεῖπνον, ἀφοῦ ὁ Θεός ὁ μέγας τό ἔχει ἑτοιμάσει. Ἀλλ’ εἶναι μέγα καί θαυμαστόν καί διά τά ἀγαθά, πού ὑπάρχουν εἰς τό δεῖπνον τοῦτο. Διότι ἐκεῖ ὑπάρχει ἡ μυστηριώδης καί θειοτάτη πνευματική τροφή τῆς θείας Κοινωνίας. Ἐκεῖ χάριτες καί εὐλογίαι παρέχονται ἄφθονοι. Ἐκεῖ τέρψεις πνευματικαί καί εὐωδίαι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τερψίθυμοι. Ἐκεῖ χοροί ἀγγέλων ἀναμέλπουν ὕμνους θείας μουσικῆς. Ἐκεῖ τά πάντα ὑψηλά καί θεῖα.
Ναί, ἀναγνῶστά μου· εἶναι μέγα τό δεῖπνον, ἐξαιρετική δέ ἡ τιμή καί ἀνέκφραστος ἡ εὐτυχία, ἡ παρεχομένη εἰς τούς μετέχοντας τοῦ δείπνου τούτου. Διότι εἰς αὐτό δέν παρατίθενται φαγητά συνειθισμένα, πού γλυκαίνουν πρός στιγμήν καί ἐρεθίζουν εὐαρέστως τά νεῦρα τῆς γεύσεως, δημιουργοῦν δέ ἔπειτα ἐπανάστασιν τοῦ σώματος κατά τῆς ψυχῆς. Ἀλλ’ «ὁ ἄρτος ὁ ζῶν ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς» (Ἰω. στ’, 51)· δηλαδή αὐτό τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος ηὐδόκησε νά μᾶς ἀφήσῃ καί τήν μεγίστην αὐτήν δωρεάν καί εὐεργεσίαν, τήν θείαν Μετάληψιν, ὥστε δι’ αὐτῆς νά κρατῶμεν συνεχῆ καί ἀδιάσπαστον τόν μετ’ Αὐτοῦ πνευματικόν σύνδεσμον. «Οὐχί κοινόν ἄρτον οὐδέ κοινόν ποτόν, λέγει ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος ὁ φιλόσοφος καί μάρτυς, λαμβάνομεν τήν θείαν εὐχαριστίαν, ἀλλά τοῦ ἐνσαρκωθέντος Ἰησοῦ τό σῶμα καί τό αἷμα». Καί οὕτως ὁ Χριστός εἶναι εἰς ἡμᾶς, λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, καί μητέρα καί τροφός· διότι μᾶς ἐγέννησεν εἰς νέαν ζωήν καί μᾶς τρέφει μέ τό σῶμά Του καί τό αἷμά Του. Ἡ τροφή αὐτή τοῦ μεγάλου δείπνου δέν ἀποβλέπει εἰς τήν θρέψιν καί τήν αὔξησιν τοῦ σώματος, ἀλλ’ εἰς τήν πνευματικήν πρόοδον καί τελειοποίησιν. Μεταδίδει τήν χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος πλουσίαν εἰς ἐκείνους, πού κοινωνοῦν ἀξίως· τούς ἐνισχύει εἰς τόν ἀγῶνα κατά τῆς ἁμαρτίας· τούς ἐξαγιάζει, τούς κάμνει ἀληθῶς «θεοφόρους», ἱκανούς νά βαδίζουν σταθερῶς καί ἀκλονήτως τό ταξείδιον τῆς παρούσης ζωῆς ἐπάνω εἰς τόν δρόμον τῆς ἀρετῆς, μέχρις ὅτου φθάσουν εἰς τό ἐν οὐρανοῖς θεῖον δεῖπνον, εἰς τήν βασιλείαν τῆς ἀνεκφράστου χαρᾶς καί εὐτυχίας καί μακαριότητος. Διότι τό δεῖπνον ἀρχίζει μέν ἀπό τήν παροῦσαν ζωήν, συνεχίζεται δέ εἰς τήν μέλλουσαν, ὡς διαρκής καί ἀτελείωτος κατάστασις χαρᾶς καί εὐφροσύνης.
Τοιοῦτο, λοιπόν, τό δεῖπνον, τό ὁποῖον ἀπό ἀγάπην πρός ἡμᾶς ἄπειρον ἔχει ἑτοιμάσει ὁ Βασιλεύς τῶν οὐρανῶν. Πρέπει μάλιστα νά θαυμάσωμεν ἀκόμη περισσότερον τήν ἀγάπην Του, διότι εἰς τό δεῖπνον τοῦτο «ἐκάλεσε πολλούς». Ἐκάλεσε πρῶτον τό ἔθνος τό ἰουδαϊκόν, τό ὁποῖον μόνον ἐν μέσῳ τῶν λαῶν τῆς γῆς ἐγνώριζε καί ἐλάτρευε τόν ἕνα Θεόν. Ἐκάλεσεν ἔπειτα καί πᾶν ἔθνος καί πάντα λαόν τῆς γῆς. Ἤνοιξε διάπλατα τάς θύρας τῆς βασιλείας Του καί καλεῖ πάντα τά ἔθνη νά εἰσέλθουν καί νά ἀπολαύσουν τῆς τρυφῆς καί τῆς εὐλογίας (Ἡσαΐου κε’, 6 – 8).
Ἡ εἰδική πρόσκλησις
Ὅταν δέ ἦλθεν ἡ ὥρα τοῦ δείπνου ἔκαμε καί τήν τελικήν εἰδοποίησιν: «Καί ἀπέστειλε τόν δοῦλον αὐτοῦ τῇ ὥρᾳ τοῦ δείπνου εἰπεῖν τοῖς κεκλημένοις, ἔρχεσθε, ὅτι ἤδη ἕτοιμά ἐστι πάντα» (στιχ. 17). Τό κήρυγμα τοῦ Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ καί πρό παντός αἱ προσκλήσεις αὐτοῦ τοῦ Χριστοῦ ἦσαν ἐπισημοτάτη βεβαίωσις ὅτι τά πάντα εἶναι ἕτοιμα καί ἡ σωτήριος χάρις προσφέρεται πλουσίως εἰς πάντας τούς κεκλημένους. «Ἔρχεσθε», ἐπανέλαβαν ἔπειτα οἱ Ἀπόστολοι, διότι ὁ Σωτήρ ἦλθεν εἰς τόν κόσμον· ἐτέλεσε τήν μεγάλην θυσίαν καί ἔστρωσεν εἰς τά θυσιαστήρια τῶν ἱερῶν Ναῶν τό μέγα δεῖπνον τῆς θ. Εὐχαριστίας· ἡ ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου μεταδίδεται ὡς ὕδωρ δροσερόν καί κατακάθαρον, τό δέ Πνεῦμα τό Ἅγιον παρέχει τήν χάριν διά τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας. Ἐλᾶτε, λοιπόν, λαός Ἰσραήλ, διά νά ἀπολαύσετε τόν πλοῦτον τῆς χάριτος τοῦ Μεσσίου, τόν ὁποῖον ἐπί τόσους αἰῶνας ἐπερίμεναν οἱ πατέρες σας. Τοιαύτη ἦτο ἡ πρόσκλησις ἡ γενομένη πρός τούς Ἰουδαίους.
«Ἐλᾶτε», ἐπαναλαμβάνει ἔπειτα ἡ Ἐκκλησία, διά τοῦ κηρύγματος τοῦ Εὐαγγελίου, πρός ὅλας τάς γενεάς. «Ἰδού, νῦν καιρός εὐπρόσδεκτος, ἰδού, νῦν ἡμέρα σωτηρίας» (Β’ Κορ. στ’, 2). Μετανοήσατε, ἀλλάξατε ζωήν, ἐνδυθῆτε τό ἔνδυμα τῆς ἀρετῆς τό σεμνόν καί ἅγιον, διά νά ἀπολαύσετε τήν εὐλογίαν τοῦ δείπνου. «Μετά φόβου Θεοῦ, πίστεως καί ἀγάπης προσέλθετε», διά νά εὐφρανθῆτε εἰς τήν θείαν τράπεζαν, μεταλαμβάνοντες τόν ἄρτον τῆς ζωῆς. Αἱ προσκλήσεις αὐταί ἐπαναλαμβάνονται ἀπό τήν κοσμοϊστορικήν ἐκείνην ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς μέχρι σήμερον. Ἀλλ’ ἄς ἴδωμεν πῶς ἀπήντησαν οἱ Ἰουδαῖοι, καί τί ἀπαντῶμεν ἡμεῖς σήμερον, εἰς τήν τιμητικωτάτην αὐτήν πρόσκλησιν.
Αἱ δικαιολογίαι τῶν κεκλημένων
Εἶναι πολύ φυσικόν ν’ ἀναμένῃ κανείς ὅτι εἰς τοιοῦτο μέγα καί πανευφρόσυνον δεῖπνον οἱ προσκεκλημένοι θά ἔσπευδον προθύμως καί μετά χαρᾶς νά μετάσχουν τῆς τιμῆς καί ἀπολαύσεως. Ἀλλά δυστυχῶς! «Ἤρξαντο ἀπό μιᾶς παραιτεῖσθαι πάντες», λέγει ἡ παραβολή. Τόσον οἱ Ἰουδαῖοι, ὅσον καί πολλοί Χριστιανοί, μένουν κωφοί καί ἀναίσθητοι ἀπέναντι τῆς τόσον τιμητικῆς καί σωτηρίου προσκλήσεως. Ἀπατώμενοι ἀπό τά θέλγητρα καί τάς ἡδονάς τοῦ κόσμου, μέ τά ὁποῖα ὁ διάβολος δελεάζει τάς καρδίας τῶν ἀνθρώπων, παραιτοῦνται ὁμοφώνως καί μέ μίαν γνώμην ἀπό τά οὐράνια καί αἰώνια ἀγαθά, διά νά ἀπολαύσουν τά ἐπίγεια καί πρόσκαιρα. Καί ἐνῷ ἡ ἀληθής αἰτία τῆς ἀρνήσεως εἶναι ἡ ὑπό τοῦ Κυρίου φανερουμένη: «μεμισήκασιν ἐμέ καί τόν πατέρα μου» (Ἰω. ιε’, 24), ἐμίσησαν τήν θρησκείαν καί τόν βίον τῆς ἀρετῆς, δέν ἔχουν τήν εἰλικρίνειαν νά τό ὀμολογήσουν, ἀλλ’ ἐφευρίσκουν προφάσεις καί δικαιολογίας, μέ τάς ὁποίας προσπαθοῦν νά πείσουν τόν ἑαυτόν των καί τούς ἄλλους ὅτι εἶναι ἐν τάξει. Ἀναφέρει δέ ὁ Κύριος μερικάς τοιαύτας ἀδικαιολογήτους δικαιολογίας, τάς ὁποίας ἀναπτύσσομεν εἰς τήν συνέχειαν.
«Ὁ πρῶτος εἶπεν αὐτῷ, ἀγρόν ἠγόρασα, καί ἔχω ἀνάγκην ἐξελθεῖν καί ἰδεῖν αὐτόν· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον» (στίχ. 18). Ὁ πρῶτος ἀνήκει εἰς τήν τάξιν τῶν φιλοπλούτων ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι διαρκῶς ἀγοράζουν, πωλοῦν, οἰκοδομοῦν, σπίτια, κτήματα, χωράφια, νομίζοντες ὅτι μέ αὐτά θά χορτάσουν τήν ψυχήν των. Ἀλλ’ ἡ καρδία των προσκολλᾶται εἰς αὐτά. Καί ὅταν ἡ φωνή τοῦ Εὐαγγελίου τούς προσκαλῇ νά φροντίσουν δι’ ἕνα ἄλλο χωράφι, ἀσυγκρίτως πολυτιμώτερον, διά τό χωράφι τῆς ψυχῆς των τό αἰώνιον, αὐτοί ἀπαντοῦν: θεώρησέ με παρῃτημένον καί δικαιολογημένον, διότι ἔχω νά ἐκτελέσω καθῆκον ἀνώτερον, νά ἰδῶ καί νά χαρῶ τό χωράφι μου! Τό χωράφι ἠμποροῦσε νά τό ἰδῇ καί αὔριον. Δέν θά φύγῃ ἀπό τήν θέσιν του. Ἐνῷ τήν εὐκαιρίαν καί τήν δωρεάν τῆς σωτηρίας δέν τήν εὑρίσκει πάντοτε. Μέ ἄλλους λόγους ἡ φροντίς καί ἡ ἐπιμέλεια διά τήν σωτηρίαν μας, ἡ προετοιμασία διά τήν θείαν Κοινωνίαν, δέν γίνονται ἐμπόδιον εἰς τάς ἐργασίας μας τάς βιοτικάς. Ἡ δέ φροντίς καί ἡ μέριμνα διά νά αὐξήσωμεν τήν περιουσίαν δέν εἶναι μεγαλυτέρα ἀπό τήν ἀνάγκην τῆς σωτηρίας. Μή, λοιπόν, προφασιζώμεθα ὅτι «ἔχομεν ἀνάγκην» νά φροντίσωμεν διά τήν περιουσίαν μας. Ἂλλως τε τά κτήματα καί τήν περιουσίαν θά τά ἀφήσωμεν ἐδῶ. Ἀλλ’ ἄν χάσωμεν τήν εὐκαιρίαν τῆς σωτηρίας, ἄν ἀδιαφορήσωμεν εἰς τήν πρόσκλησιν τοῦ Θεοῦ καί χάσωμεν τό αἰώνιον μέλλον μας, τότε ἀλλοίμονον!
«Καί ἕτερος εἶπε, ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε, καί πορεύομαι δοκιμάσαι αὐτά· ἐρωτῶ σε ἔχε με παρῃτημένον» (στίχ. 19). Ὁ δεύτερος οὗτος εἶναι ἀπορροφημένος ἀπό τάς φροντίδας τοῦ ἐμπορίου, ἀπό τάς ἀτελειώτους ἐπιχειρήσεις, εἰς τάς ὁποίας τό ἔρριψεν ἡ ἐπιθυμία τοῦ πλούτου καί αἱ παρακολουθοῦσαι τόν πλοῦτον ἀπαιτήσεις τῶν ἡδονῶν καί τῶν σαρκικῶν ἀπολαύσεων. Θέλει, λοιπόν, νά δοκιμάσῃ ἄν τά βώδια πού ἠγόρασεν εἶναι πράγματι ἀροτριῶντα (καματερά), καίτοι εἶναι ἡ ὥρα πού πρέπει νά προσέλθῃ εἰς τό δεῖπνον. Ἀλλά καί ἄν αὔριον γίνῃ τό δεῖπνον, δέν ὑπάρχει ἐλπίς νά εὑρεθῇ πρόθυμος. Διότι αὔριον θά παρουσιασθοῦν νέαι φροντίδες τοῦ ἐμπορίου, νέαι μέριμναι καί ἀνησυχίαι. Ὅταν κανείς δώσῃ εἰς τό χρῆμα ἐκτίμησιν ἀνωτέραν ἀπό τήν ψυχήν του, δέν θά εὕρῃ ποτέ εὐκαιρίαν νά φροντίσῃ δι’ αὐτήν.
Πόσον εἶναι σύνηθες τό λυπηρόν αὐτό φαινόμενον! Πολλοί ἀπό τούς ἐμπορευομένους, τούς ἐπαγγελματίας, τούς ἀσχολουμένους εἰς τάς ἐπιχειρήσεις καί τήν βιομηχανίαν, ὅταν ἀκούσουν ὅτι πρέπει νά φροντίσουν καί διά τήν σωτηρίαν των, νά μετανοήσουν, νά προσεύχωνται, νά ἐκκλησιάζωνται τακτικά, νά μελετοῦν τόν νόμον τοῦ Θεοῦ, νά ἑτοιμάζωνται διά τό δεῖπνον τῆς θείας Κοινωνίας καί τό δεῖπνον τῆς ἐπουρανίου βασιλείας, ἔχουν πρόχειρον τήν δικαιολογίαν: «Πού μᾶς ἀφίνουν ἡμᾶς αἱ ἐργασίαι! Εἶμαι πολύ ἀπησχολημένος….. Ὅταν τελειώσω…». Ἀλλά τελειώνουν ποτέ αἱ ἀσχολίαι αὐταί; Οὐδέποτε. Ὅσον προσηλώνεται κανείς εἰς αὐτάς, τόσον αὐξάνουν. Ἐάν ἤθελε νά ἐννοήσῃ τήν ἀξίαν τῆς ψυχῆς του, βεβαίως δέν θά ἐπρόβαλλέ ποτε τοιαύτας δικαιολογίας. Διότι οὐδέποτε εἰς τόν ἐμπορικόν του βίον, ὅταν παρουσιάζεται ἐπιχείρησις ἀσφαλής μέ κέρδη πολλά, θά προτιμήσῃ τά μικρά κέρδη, διά νά ἀφήσῃ τά μεγάλα. Καί ἐδῶ, ἐάν ἤθελε νά μάθῃ ὅτι δέν ἀξίζει ὁ κόσμος ὅλος ὅσον ἀξίζει ἡ ψυχή του, δέν θά ἐπροτίμᾳ ποτέ τά ὀλίγα ξυλοκέρατα τῶν ἡδονῶν τοῦ κόσμου.
Ἔπειτα, πῶς τολμᾷς, Χριστιανέ, νά δικαιολογῆσαι ὅτι αἱ ἐργασίαι δέν σοῦ ἐπιτρέπουν νά ἀσχοληθῇς καί μέ τήν ψυχήν σου, ἐφ’ ὅσον μία ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος εἶναι Κυριακή; Ἔχει τό ἔτος πεντήκοντα δύο Κυριακάς καί ἄλλας τόσας περίπου μεγάλας ἑορτάς, κατά τάς ὁποίας παύεις ἀπό τήν ἐργασίαν σου. Δέν ἠμπορεῖς τήν Κυριακήν νά ὑπάγῃς εἰς τήν ἐκκλησίαν, νά ἀκούσῃς, νά μελετήσῃς κἂτι ὠφέλιμον; Βεβαίως ἠμπορεῖς, ἀλλ’ ἀπερροφήθης ἀπό τά ὑλικά, δέν ἔμεινεν οὐδ’ ἐλάχιστον ἐνδιαφέρον διά τήν σωτηρίαν τῆς ψυχῆς σου· καί διά τοῦτο δέν δυσκολεύεσαι νά καταπατῇς καί τήν ἀργίαν τῆς Κυριακῆς. Τήν ἐξοδεύεις καί αὐτήν ἤ εἰς τάς ὑποθέσεις σου, ἤ εἰς τάς διασκεδάσεις! Αἱ πολύτιμοι αὐταί ὧραι τῆς Κυριακῆς, πού θά ἔπρεπε νά ἀφιερωθοῦν εἰς ἔργα ἀρετῆς, τά ὁποῖα θά ἐκανόνιζαν ἄριστα καί ὅλας τάς ἄλλας ἡμέρας τῆς ἑβδομάδος, ἐξοδεύονται εἰς ἔργα ἀπωλείας! Ἐξοδεύονται εἰς τά καπηλεῖα, εἰς τά κέντρα τῶν διασκεδάσεων, εἰς τάς ἐκδρομάς, εἰς τούς χορούς, εἰς τά θέατρα, εἰς τά χαρτοπαίγνια, εἰς τόπους ὅπου λέγονται καί γίνονται ὅσα διαφθείρουν νοῦν, καρδίαν, ὑγείαν! Εἶναι βεβαιωμένον ἀπό τάς στατιστικάς, ὅτι τά μεγαλύτερα ἐγκλήματα γίνονται ἀπό τήν ἑσπέραν τοῦ Σαββάτου μέχρι τῆς πρωΐας τῆς Δευτέρας. Διά τάς πολυτίμους αὐτάς ὥρας τῶν Κυριακῶν καί τῶν ἑορτῶν, ποίαν δικαιολογίαν θά εὕρῃς, Χριστιανέ; Ἀλλοίμονον! ἡ ἁγιωτέρα ἡμέρα τῆς Κυριακῆς, ἡ ἀφιερωμένη εἰς τήν λατρείαν τοῦ Θεοῦ, ἀφιερώνεται εἰς τήν λατρείαν τοῦ Σατανᾶ!
«Καί ἕτερος εἶπε, γυναῖκα ἔγημα, καί διά τοῦτο οὐ δύναμαι ἐλθεῖν» (στίχ. 20). Ἐδῶ ἔχομεν ἕνα «νιόπανδρον», ὁ ὁποῖος δέν ἀφίνει τήν σύζυγον διά νά τρέξῃ εἰς τό δεῖπνον. Λέγει ὅτι «δέν δύναται νά ἔλθῃ εἰς τό δεῖπνον», ἀλλ’ ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι καί αὐτός, ὅπως καί οἱ προηγούμενοι, δέν θέλει. Καί τό ἄξιον ἰδιαιτέρας σημειώσεως εἶναι ὅτι αὐτός δέν συνοδεύει κἄν τήν ἄρνησίν του μέ κἂποιαν, τυπικήν ἔστω, εὐγένειαν, ὅπως οἱ προηγούμενοι: «ἐρωτῶ σε ἔχε με παρῃτημένον». Ἀλλ’ ὡς νά τοῦ ἐζητήθη πρᾶγμα ἀπολύτως ἀσυμβίβαστον μέ τόν γάμον, ἀπαντᾷ τραχέως: «Οὐ δύναμαι ἐλθεῖν»! Εἶναι τρομερά πλάνη τό νά φαντάζωνται οἱ σύζυγοι ὅτι δέν συμβιβάζεται ὁ οἰκογενειακός πρός τόν θρησκευτικόν βίον. Τοὐναντίον μάλιστα· εἶναι ἀδύνατον νά σταθῇ οἰκογένεια χωρίς θρησκείαν. Εἶναι ἀδύνατον νά ὑπάρξῃ συζυγική ζωή ὁμαλή, εἰρηνική, χωρίς τάς φιλονεικίας, τάς ζηλοτυπίας, τάς τόσας ἄλλας ἀθλιότητας, πού λυμαίνονται σήμερον τήν οἰκογένειαν, εἶναι ἀδύνατον νά ἰδοῦν οἱ γονεῖς παιδιά τίμια καί φρόνιμα, πού θά γίνουν αὔριον στήριγμα τοῦ γήρατός των, ἐάν δέν βασιλεύῃ ὁ Χριστός εἰς τό σπίτι, ἐάν δέν καλλιεργηθῇ θρησκευτική ζωή, ἐάν δέν σπεύδουν ὅλα τά μέλη τῆς οἰκογενείας εἰς τό θεῖον δεῖπνον τῆς Μεταλήψεως.
Σύζυγοι καί γονεῖς! Ἐννοήσατέ το καλά καί διακηρύξατέ το παντοῦ, ὅτι ἐάν οἱ σύζυγοι δέν ἀγαπήσουν τήν θρησκείαν, ἐάν δέν ἀφήσουν τάς νεανικάς των συνηθείας, ἀλλ’ ἐξακολουθήσουν καί μετά τόν γάμον νά ζοῦν εἰς τά «γλέντια» καί τάς διασκεδάσεις, ἐάν δέν ἀναθρέψουν τά παιδιά «ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου», τό σπίτι καί ἡ οἰκογένεια θά γίνουν ἐρείπια.
Ἀλλά δέν νομίζετε ὅτι ἡ δικαιολογία τοῦ τρίτου τούτου προσκεκλημένου ὁμοιάζει μέ τήν δικαιολογίαν πού ἐπρόβαλεν ὁ Ἀδάμ μετά τήν ἁμαρτίαν; Ναί. «Ἡ γυνή, ἥν ἔδωκας μετ’ ἐμοῦ, αὕτη μοι ἔδωκεν ἀπό τοῦ ξύλου καί ἔφαγον», εἶπεν ἐκεῖνος (Γέν. γ’, 12). «Ἔλαβα σύζυγον καί δέν δύναμαι νά ἔλθω», λέγει ὁ προσκεκλημένος. Ἀλλ’ ἡ σύζυγος ἐδόθη ἀπό τόν Θεόν ὄχι διά νά ἐμποδίζῃ ἀπό τήν σωτηρίαν. Ἐάν ἡ σύζυγος δέν ἀρέσκεται εἰς τήν θρησκευτικήν ζωήν, δέν εἶναι ὑποχρεωμένος ὁ σύζυγος νά ὑπακούσῃ εἰς αὐτήν καί νά παρακούσῃ εἰς τόν Θεόν. Διότι ἡ ἀγάπη πρός τόν Χριστόν πρέπει νά τίθεται ὑπεράνω ἀπό πᾶσαν ἄλλην ἀγάπην πρός ὁποιονδήποτε πρόσωπον ἤ πρᾶγμα τοῦ κόσμου τούτου. «Ὁ φιλῶν πατέρα ἤ μητέρα ἤ υἱόν ἤ θυγατέρα ἤ γυναῖκα ὑπέρ ἐμέ οὐκ ἔστι μου ἄξιος», εἶπεν ὁ Κύριος (Ματθ. ι’, 37 καί Λουκ. ιδ’, 26). Ἡ ἀγάπη πρός τόν Χριστόν, αὐτή πρέπει νά κανονίζῃ τήν ἀγάπην πρός πᾶν ἄλλο πρόσωπον προσφιλές. Μόνον, ὅταν ὁ Χριστιανός ἀγαπήσῃ τόν Χριστόν, θά κατορθώσῃ νά ἀγαπήσῃ κατά τρόπον σωτήριον καί σύζυγον καί πᾶν ἄλλο πρόσωπον τῆς οἰκογενείας του.
Ἰδού, λοιπόν, ὅτι ἔργα καί σχέσεις νομιμώτατοι, ὅπως εἶναι ὁ ἀγρός, τό ἐμπόριον, ὁ συζυγικός βίος, ὅταν παρασύρουν εἰς μέριμνας καί σαρκικάς ἡδονάς, ὅταν παρεμποδίζουν τήν πνευματικήν ζωήν καί τήν ἀρετήν, τότε μεταβάλλονται εἰς ἔργα ἄνομα. Διότι εἶναι ἀδύνατον νά δικαιολογήσουν τόν Χριστιανόν διά τήν ἄρνησιν καί τήν ἀδιαφορίαν, τήν ὁποίαν δεικνύει ἀπέναντι τῆς προσκλήσεως τοῦ Θεοῦ.
Καί ὁ μέν Κύριος ἀνέφερεν αὐτάς μόνον τάς δικαιολογίας. Ἀλλ’ αὐταί ἀντιπροσωπεύουν πλῆθος ἄλλων δικαιολογιῶν, μέ τάς ὁποίας πολλοί νομίζουν ὅτι εἶναι ἐν τάξει. Πόσοι προβάλλουν ὡς δικαιολογίαν τό ὅτι τάχα εἶναι δύσκολος ἡ θρησκευτική ζωή. Καί πόσοι νομίζουν ὅτι δικαιολογοῦνται νά μένουν μακράν τῆς θρησκείας, ἐπειδή τάχα οἱ δεῖνα καί δεῖνα, πού θρησκεύουν, εἶναι ὑποκριταί· ἤ ἐπειδή ὁ δεῖνα ἱερεύς δέν εἶναι ἄξιος τῆς ἀποστολῆς του, ὡσάν ὁ Χριστός νά τούς εἶπε νά μιμηθοῦν τοῦτον ἤ ἐκεῖνον τόν ὑποκριτήν καί δέν τούς καλεῖ νά μιμηθοῦν τό ἰδικόν Του παράδειγμα. Πόσοι ἐπαναπαύονται εἰς τήν ἀναβολήν καί προσπαθοῦν νά διαθέσουν τήν ζωήν των εἰς τάς ἐπιχειρήσεις καί εἰς τόν κόσμον, διά νά σκεφθοῦν δῆθεν, ὅταν γηράσουν πλέον, τήν σωτηρίαν! Πλῆθος προφάσεων, ἀπό τάς ὁποίας ὁ Δαβίδ προσηύχετο νά σωθῇ λέγων: «Μή ἐκκλίνης τήν καρδίαν μου εἰς λόγους πονηρίας τοῦ προφασίζεσθαι προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις» (Ψαλμ. ρμ’, 4). Μέ τοιαύτας, λοιπόν, δικαιολογίας μένουν μακράν τοῦ δείπνου τῆς θείας Κοινωνίας, μακράν τῆς θρησκευτικῆς ζωῆς! Χρόνια ὁλόκληρα δέν πλησιάζουν εἰς τήν Ἐκκλησίαν διά νά μεταλάβουν. Καί ἐάν εὑρεθοῦν εἰς αὐτήν, στρέφουν τά νῶτα καί φεύγουν τήν στιγμήν πού τούς προσκαλεῖ ὁ ἱερεύς νά προσέλθουν «μετά φόβου Θεοῦ, πίστεως καί ἀγάπης». Ἀλλ’ ἀλλοίμονον! θά περάσῃ ἡ ζωή. Καί θά τούς εὕρῃ αἴφνης ὁ θάνατος βυθισμένους εἰς τάς φροντίδας τῆς πλεονεξίας καί εἰς τάς ἀπολαύσεις τοῦ κόσμου. Θά τρέχουν τότε οἱ συγγενεῖς εἰς τόν ἱερέα διά νά μεταδώσῃ τήν θείαν Κοινωνίαν εἰς τόν ἑτοιμοθάνατον. Ἀλλ’ εἶναι ἀργά. Τά Ἅγια δέν μεταδίδονται εἰς τά πτώματα. Αὐτός καί ἄν ζῇ ἀκόμη, ψυχικῶς εἶναι πτῶμα. Ἐφ’ ὅσον δέν μετενόησε, δέν ἐξωμολογήθη, δέν ἔδειξε γνησίαν τήν μετάνοιάν του, δέν τόν σώζει ἡ θεία Κοινωνία, τήν ὁποίαν λαμβάνει εἰς στιγμήν ἀναισθησίας. Φεύγει χωρίς ἐφόδια, χωρίς νά συμφιλιωθῇ μέ τόν Θεόν, τόν ὁποῖον προσέβαλε, διότι περιφρόνησε τήν τιμητικήν πρόσκλησίν Του εἰς τό δεῖπνον. Ἐφ’ ὅσον δέν ἀνεγεννήθη, δέν ἐγεύθη τοῦ δείπνου, δέν ἔζησε τήν νέαν καί ἁγίαν ζωήν, κληρονομεῖ τώρα τόν θάνατον!
ΠΗΓΗ: Τό βιβλίο: «ΑΙ ΠΑΡΑΒΟΛΑΙ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ» ὑπό τοῦ †Ἀρχιμανδρίτη Σεραφείμ Παπακώστα (Ἱεροκήρυκος τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἀθηνῶν).Σελ. 390. Ἔκδοσις δευτέρα 1938. ΑΘΗΝΑΙ ΕΚΔΟΣΙΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ Η ’’ΖΩΗ’’.
Οἱ εἰκόνες τοῦ κειμένου, ἔχουν τεθεῖ ἀπό τόν συντάκτη τῆς ἀνάρτησης.
